33 Jaar lang maakte Daan Schouten deel uit van het keukenpersoneel.

2 april 2008 om 00:00 Nieuws Daan Schouten: ,,Het aantrekkelijkst waren de joodse feestdagen, want als je daarop werkte, kreeg je een extra toeslag.” AMERSFOORT - Als op 17 april de laatste mensen het terrein van het Sinai Centrum verlaten hebben, blijft er één man achter om de boel definitief af te sluiten. En daarmee sluit ook zijn eigen carrière. 33 Jaar lang maakte hij deel uit van het keukenpersoneel en niet één dag heeft hij de tocht van zijn huis te Baarn naar de Laan 1914 in Amersfoort tegen zijn zin gemaakt. Daan Schouten rondde de opleiding in de horeca af en kon zich als zelfstandig werkend kok gaan vestigen. Hij werd sous-chef bij ‘de Witte’ (later restaurant Boeddha) in Amersfoort, maar toen hij trouwde liet zijn vrouw weten dat ze met hem was getrouwd en niet met de horeca. Dat werken ’s nachts en tijdens alle feestdagen zag de jonge mevrouw Schouten niet zo zitten. Alleen in een instellingskeuken waren de werktijden redelijk en daarom solliciteerde Daan bij de Amerpoort in Hilversum. (Het toeval wil dat de Amerpoort nu tijdelijk in de gebouwen van het verlaten Sinai Centrum is gekomen). Maar de baan bleek voor tijdelijk te zijn en daarom solliciteerde Daan bij het Sinai Centrum en werd meteen aangenomen door Lex van Leeuwen, die naast hoofd van de keuken tevens toezichthouder voor het kosjere voedsel was. Er werd een jaarcontract opgesteld en daar kon Daan zich goed in vinden, want voor zichzelf zag hij geen carrière in een instellingskeuken weggelegd. Voor het eerst van zijn leven hoorde Daan dat joden op een heel verschillende wijze met voedsel omgaan. Melk- en vleesproducten worden daarbij streng gescheiden, dus niet dat lekkere scheutje room in de soep, geen toetjes waar melkbestanddelen in voor komen na een vleesmaaltijd. ,,Het aantrekkelijkst waren de joodse feestdagen, want als je daarop werkte, kreeg je een extra toeslag”, grinnikt Daan. Dat kon het jonge gezin natuurlijk goed gebruiken. Vanaf dag één is het nooit meer in hem opgekomen om het Sinai centrum te verlaten. Als de dag van gisteren herinnert Daan zich nog heel goed zijn de eerste misser. ,,Voor de avondhap moest ik een soepje maken. Toen ik het klaar had, verdeelde ik dat over de pannetjes om het naar de afdelingen te transporteren.” Meneer Van Leeuwen kwam de bakkerij uit -hij was ook banketbakker- en zag dat Daan de soep had gekookt in een melkpan. Het was niet zijn schuld, want de afwashulp had de pan in de verkeerde afdeling geplaatst, maar Daan had dat moeten controleren. ,,Alles terug”, riep de baas van de keuken en zo moest Daan alle pannen met soep in de gootsteen uitgieten. Het was een goede leer, want daarna heeft hij nooit meer de vlees- en melkmaaltijden door elkaar gehaald. Met veel respect praat Daan over juffrouw L.M. Rutgers. Bij haar kwam de kleinschaligheid van toen samen, want ze was hoofd over alle afdelingen. Bij de oprichting van het Sinai Centrum in Amersfoort in 1960 had zij de organisatie van de kosjere keuken en de huishouding in handen, hoewel ze zelf niet joods was. Een zeldzame vrouw die met haar werk getrouwd was, zoals de uitdrukking luidt. ,,Eigenlijk was ik niet zo begaan met de geestelijk en lichamelijk gehandicapten. Ik had er een beetje moeite mee, hoewel ik alles voor ze wilde doen. Op een gegeven ogenblik zat ik voor een kastje op een afdeling de voorraad te tellen om dat later met juffrouw Rutgers kort te sluiten. Ik hoorde wat geschuifel achter me en toen ik me omdraaide, zag ik een mannetje staan die van top tot teen helemaal onder de poep zat. Op dat moment was ik door mijn angst heen. Vanaf toen liep ik gewoon door de afdelingen en kon ik een band met de bewoners opbouwen.” Op sjabbat, als er vanwege de religieuze voorschriften niet gekookt mag worden, werden de maaltijden opgewarmd in pannetjes in de oven. Dat is nu niet meer voor te stellen. Het mag ook helemaal niet meer, want het ging niet altijd goed. Daarom werd besloten op sjabbatmiddag salades met broodjes te geven, een gewoonte die tot vandaag de dag is gebleven. In de begintijd moest het keukenpersoneel samen met het hoofd technische dienst ook injecties geven. ,,Als je daarbij niet vlug genoeg was, kon je nog wel eens een knal voor je kop krijgen. Er waren echt onhandelbare patiënten bij, vooral die in de isoleercel zaten. De medicijnen waren nog lang niet zoals ze vandaag de dag zijn. Het is een wonder dat ze naderhand nooit verhaal zijn komen halen. Ze kwamen wel altijd gezellig door de keuken banjeren, maar dat is later door de Keuringdienst van Waren verboden. Men juichte het open karakter met de bewoners wel toe, maar niet in de keuken.” Over de toedoening van de injecties kan ook het hoofd van de technische dienst Ger Donkervoort meepraten, die even lang in dienst van het Sinai Centrum is als Daan zelf. Op 17 april zullen Daan en hij samen het gebouw afsluiten. In een wat later stadium ging Daan meer het organisatorische werk doen, zoals de samenstelling van de menu’s en het personeelsbeleid, terwijl collega Roel Dupree zich meer op het koken zelf richtte. De samenwerking was prima. Bij de reorganisatie, eind jaren negentig hebben de collega’s Roel Dupree en Hans Dijkhuizen het Sinai Centrum verlaten en bleef hij als enige kok over. Het koken in een instelling is heel sobertjes. Toen er vanuit de Sinai keuken maaltijden werden verzorgd voor de ziekenhuizen en later het gevangeniswezen konden de koks hun creativiteit meer gaan uitleven. Zeker toen hun catering bij de hele joodse gemeenschap van Nederland bekend werd en zij voor alle mogelijke partijen werden gevraagd. Niet alleen de koks, maar zeker ook de Sinai rabbijn, Binyomin Jacobs was erbij betrokken. Om het kasjroet (het kosjerzijn) van de maaltijden te garanderen, werden die gesealed en voorzien van een eigen kasjroet stempel. ,,Door de catering hadden we het gevoel dat we iets meer deden dan alleen gaar stomen”, kijkt Daan met een tevreden gezicht terug. De bruiloftsmaaltijd van één van de dochters van rabbijn Jacobs herinnert hij zich nog heel goed. De mannen en vrouwen zaten in gescheiden ruimtes aan het diner, waardoor er ook een dubbel buffet moest zijn. Het warme buffet werd klaargemaakt in de Sinai keuken en met een vrachtwagentje naar partycentrum Houtrust in Hooglanderveen gebracht, waar het diner plaatsvond. Een andere partij vond plaats in de Eenhoorn, waar de keukenploeg om 10.00 uur arriveerde, maar waar niemand van het personeel aanwezig was. Terwijl naarstig gezocht werd naar het personeel, maakte de Sinaiploeg op het bordes vast de garnituurtjes klaar, omdat ze anders flink in tijdnood zouden komen. Het was zo’n drukke partij dat het bedienend personeel met de schalen boven hun hoofd de zaal in moesten. Ze kwamen niet verder dan de derde rij en moesten toen hun schalen wel laten zakken. In een mum van tijd waren de hapjes op en zijn de Sinai koks ook maar gaan bedienen. Vanaf 1 maart is de Sinai keuken gestopt met het zelf klaarmaken van maaltijden. Vanaf die datum worden er kant en klare maaltijden geleverd door de Amstelveense catering van Langerhuize, zowel voor de mensen die tot 17 april nog in het Sinai Centrum aanwezig zijn als voor de bewoners op de nieuwe locatie in Amstelveen. Om voor de bewoners het verschil in maaltijden niet al te groot te laten zijn, heeft een kok van Langerhuize een tijdje in de Sinai keuken meegelopen. Hoewel Daan al in 2006 met de VUT kon, blijft hij tot eind 2008 het geheel begeleiden om daarna van een welverdiend pensioen te gaan genieten. Daan Schouten, de hekkensluiter