Energiezuinig bouwen aan de toekomst

AMERSFOORT - De crisis in de bouw treft ook de toekomstige bouwkundigen. Voor twaalf tweedejaars mbo-bouwkundestudenten van ROC Midden Nederland waren tussen september en december van dit jaar geen stageplekken beschikbaar. De stichting 033Energie, een initiatief van bedrijfsleven en overheid om gezamenlijk woningen in Amersfoort energiezuiniger te maken, beantwoordde de noodkreet van het opleidingsinstituut. In korte tijd werd een stageproject opgezet waarin de studenten energiebesparend en duurzaam leren bouwen. Volgens projectleider Jos Hartman bouwen de leerlingen letterlijk en figuurlijk aan de algemene en hun eigen toekomst. ,,Energiebesparend bouwen is de toekomst. De huidige groep timmerlieden vergrijst en mist kennis. Goed onderwijs aan de nieuwe generatie bouwlieden is dus belangrijk. Omwille van de toekomst van de bouw moeten we ook in moeilijke tijden investeren in de jeugd."

door Fien Vermeulen

De komende jaren moet een groot deel van de woningen uit de tachtiger jaren energiezuinig gerenoveerd worden. Deze doelstelling is een onderdeel van een groter plan van de overheid. In 2030 moeten alle woningen in Nederland energieneutraal zijn. 033Energie wil bijdragen aan het behalen van die doelstelling door Amersfoorters te helpen bij het duurzaam verbeteren van hun huizen. Het duurzaam renoveren en het investeren in de opleiding van kundige timmermannen en vrouwen zijn daarvoor van groot belang volgens Hartman. ,,Energiezuinig bouwen is een vrij nieuwe beweging in de bouw. Tot een paar jaar geleden was het een vrij onbekend fenomeen, nu is het een modewoord. Juist omdat het zo'n nieuwe stijl van bouwen is, zijn er maar weinig mensen die over de juiste kennis en kunde beschikken. Een doodszonde, want binnen een paar jaar moeten een hoop woningen aan de energiezuinige eisen voldoen. Toen 033Energie hoorde dat ROC MN zo omhoog zat, besloot de stichting in te grijpen. We moeten investeren in een goede opleiding van de nieuwe generatie bouwkundigen, van timmerman tot het kaderpersoneel. We besloten de studenten te betrekken bij het opzetten van een winkel voor energieoplossingen: het 'Renovatie- en energiecentrum'. Klanten kunnen daar onderzoeken wat er nodig is om hun woning duurzamer te maken. Digitale hulpmiddelen berekenen in korte tijd de kosten en opbrengsten van de renovatie. De leerlingen zijn begin september gestart met het bouwen van voorbeelden van energiezuinige renovaties. De verschillende oplossingen die voorhanden zijn om een woning duurzamer te maken, zijn dus te bezichtigen in de winkel." Als alles volgens plan verloopt, gaat het Renovatie- en energiecentrum in maart 2014 open.

Belang van (bij)scholing

Aan het eind van deze maand ronden de leerlingen hun stagetraject bij 033Energie af. Ze hebben dan achttien bouwkundige details nagebouwd, die in de diverse oude en niet of slecht geïsoleerde woningen te vinden zijn. Hartman: ,,We laten bijvoorbeeld zien hoe je een slecht geïsoleerd huis kunt ombouwen tot een goed geïsoleerde woning. Er bestaan voor elke situatie verschillende opties, die voor en nadelen hebben. Klanten kunnen dus goed zien wat het beste zou passen in hun eigen huis. Voor de nagebouwde details zijn meer dan 100 verschillende soorten materialen gebruikt. Dat was soms best een uitdaging voor de tweedejaarsleerlingen. Ze waren bij binnenkomst nog vrij blanco, maar ze pakten alles erg snel op. Van de werkervaring die ze hier opdoen, zullen ze hun hele carrière profijt hebben." Het stageproject was niet alleen interessant en leerzaam voor de leerlingen, maar ook voor ROC MN zelf. ,,Het theoretische onderwijs loopt achter op de praktijk. De leerlingen wisten eigenlijk nog niks van het nieuwe bouwen, terwijl dit in het huidige werkveld ontzettend belangrijk is. Onderwijsinstellingen houden veranderingen in het werkveld niet bij. Dat komt door een gebrek aan financiën en relevante bijscholing van docenten", aldus de projectleider.

Vervolg

Hartman sluit een volgende samenwerking met ROC MN niet uit. ,,We verwachten dat er nog een aantal noodkreten zullen komen en die willen we weer beantwoorden. De crisis in de bouw is nog niet ten einde. En we kunnen die jongens en meisjes toch niet naar huis laten sturen omdat er geen plek voor ze is? Bovendien is de samenwerking ons en de leerlingen goed bevallen. Het is belangrijk om bij te dragen aan energiezuinig bouwonderwijs. Andere bedrijven zouden ook plekken moeten creëren, vooral in deze tijd, omwille van de toekomst van de bouw."

Twee bouwkundigen in opleiding presenteren een voorbeeld van een energiezuinige renovatie.