‘Nu bestaat niet zonder toen’
23 april 2008 om 00:00 NieuwsHet besluit om Kunstgeschiedenis te gaan studeren werd ook ingegeven door door zijn fascinatie voor de kunstenaar Armando, die ook weer een bijzondere relatie heeft met Kamp Amersfoort. In de jaren ‘80 bracht Nibbering al eens een bezoekje aan Kamp Amersfoort. ,,Ik herinner dat er alleen een wachttoren stond, een gebouwtje en natuurlijk De Stenen Man.’’ Het huidige Kamp Amersfoort is veranderd, maar in de kern hetzelfde gebleven, vindt hij.
door John Spijkerman
Het bezoekersaantal van Kamp Amersfoort in 2007 ligt met 37.000 anderhalf keer hoger dan in 2006. ,,Een aantal jaren geleden wisten veel mensen niet wat Kamp Amersfoort was. Sinds begin jaren ‘90 zien we een intensivering van het herdenken.’’ Kamp Amersfoort vergroot het historisch bewustzijn. ,,Het is één van de vaste ankerplaatsen voor de collectieve herinnering van de oorlog’’, vertelt Nibbering. ,,Het is blijvend omdat er verschrikkelijke dingen zijn gebeurd.’’ Op zo’n ankerplaats moeten er goede verhalen worden verteld en moet er worden geleerd. ,,Kernwoord is ‘bezinning’,’’ vindt Nibbering. ,,Kamp Amersfoort heeft de morele plicht de verhalen zo goed mogelijk te vertellen en zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid te gaan zitten.’’ Hij ziet Kamp Amersfoort als een ‘gestileerd’ herdenkingscentrum’, maar niet als museum.
Tweede dood
Belangrijk is de jeugd bij het herdenken te betrekken, vindt Nibbering. ,,Het draagt bij aan je identiteit als je weet waar je vandaan komt. Nu, bestaat niet zonder straks en toen.’’ In de toekomst zal er steeds meer moeite gedaan moeten worden om te vertellen wat de betekenis van de oorlog was. ,,Steeds minder kennis is vanzelfsprekend. Een begrip als ‘jodenvervolging’ kennen kinderen niet meer.’’ Die kennis moet worden doorgegeven om de herinnering levend te houden. ,,De Amsterdamse burgemeester Cohen heeft gezegd dat ieder mens twee keer sterft. Eerst als jezelf doodgaat en daarna als de laatste mens doodgaat die jou heeft gekend.’’ Als mensen die de oorlog hebben meegemaakt hun verhaal aan anderen vertellen, wordt het moment van ‘die tweede dood’ uitgesteld.’’
De discussie over een eventuele uitbreiding van Kamp Amersfoort als de politieschool vertrekt, vindt Nibbering belangrijk. Maar hij kan niet aangeven hoe Kamp Amersfoort er over 25 jaar uitziet. ,,Dat is een ingewikkelde en langdurige zoektocht. Dat moeten we ook met andere instellingen bekijken. Je kunt geen blauwdruk maken hoe we de oorlog moeten herdenken. Je kunt makkelijk zeggen dat we barakken gaan herbouwen, maar misschien moet je dat wel virtueel doen. Dan kan steeds realistischer. Er valt iets voor te zeggen daar in mee te gaan.’’
