Regie-debuut Van der Smissen in Tejaterthuis

AMERSFOORT Het móest en zou er een keer van komen, vond hijzelf, na zeer vele jaren van actief toneelspel. Op vrijdag 22 maart debuteert Jan van der Smissen als regisseur in Tejaterthuis, zijn geliefde mini-theater in zijn woonplaats Amersfoort. Dan zit hij 's avonds vanaf 20.30 uur letterlijk tussen het publiek en de acteurs in bij de première van Ceremonie. Door hem omschreven als een 'absurdistisch, tragi-komisch stuk'.

Hans Vos

Na zijn vuurdoop als artistiek spelleider wacht hem nog negen 'ceremoniële' uitvoeringen in het huiskamertheater, gelegen aan de Nieuwstraat in het oude stadscentrum. Van der Smissen kijkt uit naar deze serie waarin een 450 jaar oude koning (vertolkt door Pieter Jongsma) de hoofdrol heeft. De kranige vorst krijgt aan het begin van het toneelstuk te horen dat hij het einde ervan niet zal halen. Maar doodgaan, nee, dat wil hij - omringd door twee koninginnen (gespeeld door Jeanine Peters en Do Iseger-Broer) - helemaal niet.

De levenslustige monarch neemt zijn gevolg, verder bestaande uit een wachter (Winfried Laane), dokter alias beul alias astroloog (Nienke van der Zee) en huishoudster (Marijke Meems), mee in zijn ongelooflijke en toch ook hilarische worsteling naar de acceptatie van en de berusting in zijn nakende sterven. En dat allemaal tegen een treffend decor: een aftandse troonzaal. ,,De verpaupering staat symbool voor het einde van het koninkrijk.''

LEERPROCES Voor Van der Smissen is zijn taak als beginnend regisseur een logisch vervolg op een eindproductie-opleiding die hij vorig jaar in Rotterdam heeft gevolgd. De switch betekent niet dat hij zelf niet meer op de planken zal staan. Integendeel. ,,Hierna ga ik weer toneelspelen. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Het is een enorm leerproces voor me om ook een keer aan de kant van het toneel te staan. Het is ook een interessante zoektocht naar wat mij fascineert, waar ik mee bezig wil zijn.''

Actrice Marijke Meems maakte drie jaar geleden met onder meer Jan van der Smissen deel uit van de cast die in Tejaterthuis het Griekse drama Antigoné ten tonele bracht. En in 2008 acteerden ze beiden aldaar in de muzikale voorstelling Madonna's man. ,,Als toneelleider is Van der Smissen zó autonoom", aldus de Amersfoortse. ,,Hij doet het helemáál op zijn manier, zonder onzekerheden. Het is verrassend leuk om met hem als regisseur samen te werken.''

Meems neemt in Ceremonie, zoals ze zelf zegt, 'een heel gedienstige rol' voor haar rekening als bediende van de koning. ,,Doordat ik niet zoveel tekst heb, moet ik heel goed opletten wanneer ik aan de beurt ben om wat te zeggen. Maar ik ben wel bijna de héle tijd op het toneel aanwezig, dus ik moet in dit stuk écht toneelspelen. Het komt vooral aan op mijn timing en lichaamstaal. Ik moet mijn plek kennen en weten wat er gebeurt. Een hele klus. Maar juist daarom geniet ik zo van deze rol.''

Speeldata zijn 22, 23, 24, 27, 31 maart, 3, 6, 7, 10 en 11 april. Aanvang 20.30 uur, zondag 14.30 uur. Info: tejaterthuis.nl