Opening tentoonstellingen Traditie en toeval en Bang voor rood, geel en blauw?

AMERSFOORT - In het Mondriaanhuis Amersfoort zullen op zondag 14 oktober om 15.00 uur de tentoonstellingen Traditie & Toeval en Bang voor rood, geel en blauw op feestelijke wijze worden geopend. De opening zal worden verzorgd door voorzitter van stichting Amersfoort in C, René van Zanten. Tevens wordt tijdens een kort gesprek met de kunstenaars van Traditie en toeval hun werk in de expositie toegelicht. De middag wordt verder opgeluisterd door muziek van DJ Play it again Sem.

De drie kunstenaars: Ronald de Bloeme (Leeuwarden 1971), Olaf Holzapfel (Görlitz 1969) en Jan van de Pavert (Zeist 1960) verhouden zich met hun werk tot tradities, tot gebruiken die in de kunst, in de algemene beschaving, of specifieke samenleving, ingesleten zijn. De Bloeme volgt daarbij onder andere zijn fascinatie voor de schilderkunst van René Daniels en de beeldtaal zoals die ook in de Pop Art werd gebruikt. Holzapfel werkt graag samen met mensen ter plekke en laat zich inspireren door lokale gebruiken en materialen die hij over de hele wereld opzoekt. En Van de Pavert heeft vooral belangstelling voor de idealen van de avant-gardes in de twintigste-eeuwse kunst.

Die tradities worden niet uitsluitend op hun historische waarde beoordeeld, op hun plaatsje in de grote canon van de culturele hoogtepunten. Ze hoeven evenmin hun praktische toepassing of algemene nut te hebben bewezen. Het zijn gewoontes waarvoor de kunstenaars simpelweg een persoonlijke voorkeur hebben. Ze stellen er zich vragen over en willen ervaren hoe het is als zij die in hun werk volgen, hoe het is als zij die traditie(s) als het ware in eigen hand nemen waarbij ze hun eigen invallen en het toeval laten meespelen.

Dat blijkt buitengewoon effectief. Vooral het experimenteren met materialen, methodes en beeldtaal - een vaststaande trits die bijna één op één met tradities samenvalt -, levert nieuwe inzichten op. De uitkomsten daarvan worden gebruikt en omgezet in originele toepassingen voor hun eigen werk. De zoektocht naar tradities in het werk van de drie kunstenaar en naar hun omgang ermee biedt dus niet alleen een andere invalshoek om hun kunst te kijken en te begrijpen. Het leidt - als het goed is - ook tot het ontdekken van de persoonlijke draai die ze er alle drie in hun werk aan gegeven hebben.

De tentoonstelling Bang voor rood, geel en blauw? in de Schatkamer van het Mondriaanhuis richt zich op de primaire kleuren rood, geel en blauw in het werk van de kunstenaars Bart van der Leck en Piet Mondriaan. Van der Leck heeft een grote rol gespeeld in de ontwikkeling van Mondriaan tot wereldberoemd kunstenaar. Doel is te laten zien wat de achtergrond is van Van der Lecks gebruik van de primaire kleuren en hoe Mondriaan dat heeft overgenomen en uitgeprobeerd. Daarnaast laat Bang voor rood, geel en blauw? zien hoe Van der Leck na de breuk met Mondriaan vast is blijven houden aan zijn principes, terwijl Mondriaan op zoek is gegaan naar steeds radicalere toepassingen. Hij sloeg de weg in, die we later als het pad van De Stijl typeren en kwam rond 1920 ook uit bij de toepassing van zuivere primaire kleuren.

De tentoonstellingstitel Bang voor rood, geel en blauw? slaat op de schijnbare angst die je Mondriaan zou kunnen toedichten voor het toepassen van zuivere varianten van de primaire kleuren in zijn werk. Tussen 1916 en 1920 gebruikt Mondriaan de kleuren rood, geel en blauw wel, maar nooit zo robuust als Van der Leck. Mondriaan heeft ze in deze jaren altijd gemengd met wit of grijs.