‘Er wordt niet gekaasschaafd, maar gehakbijld’
13 oktober 2010 om 00:00 AchtergrondOmroep Amersfoort
Omroepvoorzitter Ben Groenendijk is duidelijk over de gevolgen als er flink wordt bezuinigd. Jaarlijks ontvangt de omroep zo’n 150.000 euro aan subsidie.
,,Het leidt tot een ander soort omroep. Wil je een omroep die deugdelijke televisie maakt overeind houden, dan is het huidige budget al behoorlijk krap.
Als je als gemeente vijfentwintig procent wilt bezuinigen, dan moet je niet denken dat je de voorziening zoals die nu bestaat, kunt handhaven. Je moet dan iets doen aan de programmering. Het betekent bijvoorbeeld dat we niet meer vijf keer in de week uitzenden, maar drie keer.’’
Mocht de gemeente gaan bezuinigen op de omroep dan hoopt Groenendijk wel dat het geleidelijk gebeurt.
,,In één keer een korting van 25 procent zou wel heel drastisch zijn.’’
Ravelijn
,,Als er 25 procent structureel moet worden bezuinigd op het budget, kan Ravelijn een aantal zaken niet meer kunnen doen’’, denkt directeur Sylvia Cox van Ravelijn. ,,Je treft de mensen, die het het moeilijkst hebben.’’ Ravelijn ontvangt acht ton aan subsidie. Cox vindt de bezuinigingen wel heel ingrijpend. ,,Het is niet zo zeer de vraag wat we minder kunnen doen, maar welke groep we in de kou laten staan en niet meer gaan bedienen. Wij kunnen geen gebouwen sluiten. We moeten nu al 159.000 euro bezuinigen. En daar bovenop moeten we nog eens komen met 25 procent aan structurele bezuinigingsvoorstellen. Dan gaat het om een bedrag van twee ton.’’ Cox vindt het goed dat de instellingen zelf mee kunnen denken en dat de maatregelen niet alleen maar van bovenaf worden opgelegd. ,,Intern zijn we bezig te kijken welke richting we op moeten om ons de komende jaren te kunnen handhaven. Maar dit druist in tegen de tendens dat mensen geacht worden juist beter voor zichzelf te zorgen. Als je kijkt naar de WMO, dan wordt de inzet van vrijwilligers alleen maar belangrijker. We gaan een aantal suggesties doen, zonder dat we gedetailleerd zeggen hoe er moet worden bezuinigd.’’
SRO
,,Het is nog wat voorbarig om hier al een mening over te geven. Wij zijn er nog over in gesprek. We gaan niet via de krant aangeven wat wij vinden’’, reageert SRO-woordvoerder Tara Corduwener. Ze wil niet aangeven hoeveel geld SRO krijgt van de gemeente. ,,We gaan er gewoon mee aan de gang en kijken of we er aan kunnen voldoen. SRO doet heel wat accommodatiebeheer. Ik ga geen uitspraken doen over een afgeslankte organisatie. Ik ga niet zeggen of we wat met de exploitatie van de zwembaden gaan doen. Het komt niet onverwacht. We waren zelf al kritisch aan het kijken hoe we de komende jaren in gaan.’’ Woordvoerder Corduwener vindt het goed dat de gemeente de organisaties zelf met bezuinigingsvoorstellen laat komen. ,,Dan beschouw je elkaar als gelijkwaardige partners en kun je kijken waar oplossingen zijn.’’
Matchpoint
,,Gelukkig hebben we nog een maand de tijd om daar over na te denken’’, zegt directeur Karin Kampman van Matchpoint. Jaarlijks ontvangt Matchpoint een bedrag van 50.000 euro aan gemeentelijke subsidie voor projecten die te maken hebben met maatschappelijk betrokken ondernemerschap. Matchpoint krijgt ook subsidie voor het organiseren van maatschappelijke stages, maar die bijdrage wordt wordt door het Rijk betaald. De korting op de gemeentelijke subsidie die er nu aan zit te komen, zal ten koste gaan van de capaciteit, vreest Kampman. Het is bovendien niet de eerste korting die wordt doorgevoerd. Aanvankelijk kreeg Matchpoint jaarlijks 85.000 euro. ,,We zijn al twee jaar achtereen 17.500 euro gekort. Als er nu weer 12.500 euro van afgaat, moet je bezuinigen op de personeelskosten. Dat betekent dat contracten niet worden verlengd en dat gaat ten koste van activiteiten.’’ Kampman is blij dat instellingen zelf met bezuinigingsvoorstellen mogen komen. ,,Als je afwacht, heb je geen invloed.’’ Bij Matchpoint werken zeven betaalde krachten. ,,Het is nu onderwerp van gesprek binnen ons team hoe de bezuinigingen op de minst pijnloze manier kunnen gaan.’’
De Flint
,,Dit is zo buiten elke proportie en zo belachelijk, dit krijgen we niet voor elkaar”, stelt directeur Pieter Erkelens van Theater De Flint. ,,De Flint ontvangt 1,7 miljoen euro per jaar subsidie van de gemeente. Bij de bezuiniging gaat het dus om vele tonnen en dat terwijl we al over 2010 en 2011 tien procent moesten inleveren. Hier is absoluut sprake van kaalslag. De gemeente loopt op de troepen vooruit. We zijn een welvarende en hoogopgeleide gemeente, maar nu wordt gedaan alsof we failliet zijn.”
Dat de gemeente de instellingen zelf de bezuinigingen laat invullen noemt Erkelens laf. ,,Dat is een schijndemocratie. Je moet bezuinigen, maar mag zelf aangeven hoe. Natuurlijk is het als instelling je eigen verantwoordelijkheid om er zelf invulling aan te geven.”
Dias Latinos
Het Latijns-Amerikaanse festival Dias Latinos krijgt van de gemeente 59.500 euro subsidie per jaar. ,,15.000 euro snoeien is heel veel geld”, zegt voorzitter Paul Strengers. ,,Als bestuur moeten we nog een standpunt innemen: kunnen we dat, willen we dat, of willen we dat helemaal niet. Misschien zien we een festival van één dag wel niet zitten. We kunnen niet makkelijk terug naar één dag omdat je dan aanloopt tegen een geweldige oploop van bezoekers, waarvoor dan weer extra beveiliging nodig is.” Strengers sluit dan ook niet uit dat het festival door de bezuinigingsopdracht ter ziele gaat. ,,Dat is de meest vergaande mogelijke consequentie. In dat geval is Amersfoort een heel leuk en vrij uniek festival kwijt. Dat zou heel erg zijn, met name ook voor de promotie van de stad, Dias Latinos trekt heel veel mensen van buiten Amersfoort.” Hij benadrukt dat de politiek het laatste woord heeft. ,,En natuurlijk zullen wij voor ons festival lobbyen, dat is ons goed recht.”
Bibliotheken Eemland
,,De bezuinigingsopdracht is een behoorlijke schok. Dat bezuinigd moest worden was geen verrassing, maar de omvang van 25 procent is een behoorlijke steen in de vijver. Dit is een kwart minder dienstverlening”, zegt Erno de Groot, directeur van Bibliotheken Eemland. Jaarlijks krijgen de bibliotheken Eemland met vijf vestigingen in Amersfoort, drie miljoen euro aan subsidie van de gemeente Amersfoort.
,,Dit los je niet op met beperkte maatregelen, hiervoor moet je vergaand in de bedrijfsvoering van je organisatie kijken. Dat betekent dat niets onbesproken zal blijven. We zullen alles tegen het licht houden, ook het aantal vestigingen dat we nu in Amersfoort hebben - vijf - en de omvang van het personeelsbestand.”
De Groot stelt dat een bezuiniging van 25 procent onevenredig hoog is. ,,En als je kijkt naar andere bibliotheken dan doen wij hier al heel veel voor weinig geld. Van de grote twintig steden zitten wij qua bijdrage per inwoner bij de laatste vier.”
De bezuinigingen zullen volgens De Groot betekenen dat de bibliotheken minder goed bereikbaar zullen zijn voor grote delen van de doelgroepen. ,,We staan als bibliotheek met onze wijkvestigingen dicht bij de mensen, bij kinderen en bij ouderen. Dat is heel belangrijk, bovendien doen we heel veel aan leesbevordering voor kinderen in de basisschoolleeftijd. Dat is voor hen essentieel.”
De consequentie van deze bezuinigingsoperatie op cultuur en welzijn in Amersfoort is volgens De Groot dat het een en ander voor de stad verloren wat niet meer makkelijk te herstellen valt. ,,Ik krijg sterk het gevoel dat de gemeente nog te veel in euro’s denkt in plaats van dat er een visie op de stad is op wat in de toekomst nodig is.”
SWA
Directeur Gert van Dijk van de SWA, verantwoordelijk voor kinderopvang, wijkcentra, peuterspeelzalen en allerlei projecten op het gebied van sociaal maatschappelijke projecten noemt 25 procent een fikse aderlating . ,,We krijgen nu 6,5 miljoen euro subsidie, een kwart is 1,4 miljoen euro. Als welzijnsorganisaties worden we nu gedwongen scherpe keuzes te maken. Dan ga je zaken scherper bekijken om efficiënter en effectiever te werken. De vraag is alleen hoe groot die winst is. Dat gaan we onderzoeken.”
Grote zorgen maakt Van Dijk zich over de voorgenomen bezuinigingen op de peuterspeelzalen. ,,En wat betreft de wijkcentra is al eerder besloten te bezuinigen. In januari gaan de Tandem in het Soesterkwartier en het Katshuis in Kattenbroek dicht. De komende jaren gaan mogelijk nog veel meer wijkcentra dicht. Zo loop je het risico dat het ten koste gaat van de sociale binding in de wijken. Ik vind dat als je toch moet bezuinigen, je moet bekijken of je hetzelfde kan blijven doen in minder gebouwen.”
Dat de gemeente de instellingen vrij laat noemt Van Dijk opmerkelijk. ,,Als je zelf roept daar en daar kun je bezuinigen is het natuurlijk makkelijk inkoppen voor de gemeente, maar’’, vervolgt hij, ,,aan de andere kant is dat ik heel blij ben dat de gemeente niet met een rode stift dingen wegstreept, zoals ik in andere steden wel zie gebeuren, maar dat men de dialoog wil aangaan.”
Scholen in de Kunst
,,We willen best nadenken over onorthodoxe maatregelen, zoals de gemeente vraagt, maar een bezuiniging van 25 procent is niet reëel. Dat percentage moet van tafel’’, zegt directeur Arie Keijzer. ,,We kregen ongeveer 3 miljoen euro subsidie per jaar en voeren voor 2010 en 2011 als een forse bezuiniging uit, in totaal 210.000 euro structureel. Alles wat we aan efficiencymaatregelen hebben kunnen nemen, hebben we genomen. Er is nu dus geen vet meer op de botten’’, aldus Keizer. ,,Daar komt nu voor de twee jaren erna dus nog eens een fors percentage bovenop. Die 25 procent betekent dat de kern van onze instelling er aan gaat. Dan zul je mensen moeten ontslaan en daardoor krijg je ook nog eens kosten. Die kosten zijn zo hoog, dat je die 25 procent niet haalt. Zo beland je in een negatieve spiraal waaraan je instelling ten gronde gaat. Dat willen we niet en ik denk dat de gemeente Scholen in de Kunst ook niet de nek wil omdraaien.’’
Scholen in de Kunst heeft momenteel zo’n 70 fulltime banen, verdeeld over 170 medewerkers. Een onorthodoxe maatregel die volgens Keijzer nog redelijk makkelijk te realiseren valt, is een gezamenlijke backoffice voor de zes culturele basisinstellingen. ,,En verder weet ik het eerlijk gezegd niet.’’
Theater De Lieve Vrouw
,,De gemeente stelt dat er niet wordt gekaasschaafd, maar dat er wordt gehakbijld. We rekenen ons echter niet tot de vier grote culturele basisorganisaties waar het accent zal komen te liggen”, zegt directeur Matti Austen. ,,Maar dat neemt niet weg dat er goed over de toekomst moet worden nagedacht. We nemen het verzoek van de gemeente serieus en gaan kijken hoever we komen, door middel van efficiency, meer samenwerking en versobering. We zullen proberen met beperkte middelen nog meer te presteren, dat doen we overigens al jaren zo.”
Theater De Lieve Vrouw krijgt jaarlijks 500.000 euro subsidie van de gemeente, een kwart daarvan is 125.000 euro. Een bedrag dat volgens Austen geen zoden aan de dijk zet. ,,Als je als gemeente die 20 miljoen moet bezuinigen een ton bij ons weghaalt, ben je nog niet. Dan moet je nog flink wat ophoesten om dat te realiseren.”
Austen vreest dat de bezuinigingen verstrekkende gevolgen zullen hebben. ,,Er zal een behoorlijke versobering plaatsvinden, het culturele klimaat in Amersfoort wordt zeker kouder, het wordt kil.”
Spoffin
,,Dit is buitensporig en komt nogal heftig aan”, reageert Spoffin-directeur Alfred Konijnenbelt. De eerste editie van het multi-artsfestival kreeg van de gemeente 168.000 euro subsidie. ,,De gemeente wil Spoffin over 2011 al 33 procent minder subsidie geven. In feite was de subsidie voor de Keistadfeesten eenmalig aan ons toegekend als een startsubsidie. Als over dat bedrag nog eens 25 procent heen gaat wordt het moeilijk. Je kunt dan natuurlijk nog wel een festival organiseren, maar niet meer een met de ambities die Spoffin heeft, namelijk een evenement dat lokaal, regionaal, nationaal én internationaal iets betekent. Wij gaan ervan uit dat de gemeente dat ook niet wil.”
De gemeente moet wat Konijnenbelt betreft duidelijker keuzes maken. ,,De gemeente zou een aantal festivals moeten uitkiezen die uit kunnen groeien tot iets waar de stad wat aan heeft. Je moet niet iedereen een beetje afknijpen, zo krijg je nooit festivals die goed zijn en een duidelijke uitstraling hebben.”
Konijnenbelt noemt het ,,op zich goed” dat de gemeente de instellingen heeft gevraagd zelf invulling te geven aan hoe moet worden bezuinigd. ,,Wat ik minder goed vind is dat de gemeente op deze manier in feite geen richting aangeeft, iets dat je nou juist wel van een overheid mag verwachten. En”, gaat hij verder, ,,het is zelfs ‘gevaarlijk’. Als je de opdracht al te voortvarend uitvoert, kan de gemeente mooi uit jouw voorstel de grote pakketten overnemen, zodat je als meewerkende instelling zelf de dupe wordt.”
Amersfoort in C
,,Onze lijn is dat als we moeten bezuinigen, we dan niet alle vier van onze locaties overeind kunnen houden”, zegt Onno Maurer, lid van het managementteam van Amersfoort in C. Onder Amersfoort in C vallen vier instellingen: Museum Flehite, Kunsthal KAdE, het Armando Museum en het Mondriaanhuis. Jaarlijks krijgt zij 2,8 miljoen euro subsidie van de gemeente. ,,Als we 7 ton moeten inleveren, moeten we één locatie sluiten.”
Welke locatie, is nog niet vastgesteld. ,,In elk geval blijft Museum Flehite onaangetast. Dit museum bestaat al sinds 1887 en is het museum van, voor en over Amersfoort. Ook trekt dit museum het hoogste aantal bezoekers.” De discussie over de drie andere musea noemt Maurer ronduit idioot. ,,Het is heel wrang en pijnlijk dat we deze discussie met elkaar moeten voeren. Mijn persoonlijke mening is dat de stad eindelijk het museale niveau op peil had gebracht. Het huidige aanbod aan musea hoort bij een grote stad als Amersfoort, die enorm gegroeid is. Het sluiten van een museum zou een enorm verlies betekenen.”
Tegen de sluiting van elk museum is veel in te brengen. Kunsthal KAdE wordt in de media geregeld genoemd als optie. Maurer: ,,Het hoofd van KAdE, Robbert Roos zei hierover treffend dat als de gemeente niet wil betalen, zij zo’n mooie kunsthal ook niet waard is. En het was nota bene de gemeente zelf die wilde dat het centrum voor moderne kunst van het Rietveldpaviljoen naar het nieuwe pand van Baldeweg zou verhuizen. Het zou straks als het ware een stepping stone richting het Eemplein moeten vormen. En wat Amersfoort promotie betreft is het ook een schot is de roos.”
