Islamitische begraafplaats in Hoogland-West lijkt ver weg na uitspraak rechter

AMERSFOORT Er komt vooralsnog geen islamitische begraafplaats in Hoogland-West. De rechter heeft besloten dat de gemeente verkeerd handelde bij voorbereidingen om hiervoor grond te verwerven. Deze grond wilde de stad weer doorverkopen aan de Amersfoortse moskeeën. Omwonenden hadden een kort geding aangespannen. Zij willen Hoogland-West groen en stil houden.

Het stadsbestuur wilde de grond verwerven via een ruil, teneinde die te verkopen aan het Samenwerkingsverband van Amersfoortse Moskeeën. Die kan er dan een islamitische begraafplaats aanleggen. De gemeente handelde met dit voornemen in strijd het met zogenoemde Didam-arrest, dat voorschrijft dat bij zo’n deal door een overheidsorgaan ook andere partijen moeten kunnen meebieden. Dit was niet het geval, hetgeen volgens omwonende Robèrt van Rijswijk neerkomt op ‘een Didammetje’. 

ONDERZOEK

Hoe de kwestie nu verder verloopt, is onduidelijk. Van Rijswijk twijfelt of Amersfoort de grond alsnog kan verwerven. De stad kan ook op zoek gaan naar andere locaties voor de genoemde begraafplaats. Er kwamen echter al zo’n veertig plekken in aanmerking, van wie de andere één voor één afvielen na een uitgebreid onderzoek. 

Dat onderzoek duurde zo lang dat 4 á 500 islamitische Amersfoorters begin dit jaar een soort stille tocht hielden van het Eemplein naar het stadhuis. Van Rijswijk cum suis zijn opgelucht: ,,Als ik één kippenhok wil neerzetten op mijn land, komt daar veel bij kijken. Nu zouden ze hier zomaar een begraafplaats mogen aanleggen.’’

DENK

De fractie van DENK was juist ingenomen met de plek. DENK schreef op Facebook, voorafgaande aan de rechterlijke uitspraak: ,,We zijn zeer tevreden over het feit dat er eindelijk een locatie is gevonden na de gesprekken die al in 2019 zijn gestart. Deze ontwikkeling is een stap voorwaarts en toont aan dat geduld en hard werken worden beloond.’’ 

Hier is dus een stokje voor gestoken, voorlopig dan. Al benadrukt een gemeentelijke woordvoerder dat hiermee de dodenakker in Hoogland-West beslist niet van tafel is. Het is een ingewikkelde juridische kwestie. 

De woordvoerder: ,,De rechter heeft niet geoordeeld over de locatiekeuze van de begraafplaats. Daar gaat de civiele rechter ook niet over. Uiteindelijk wordt de locatiekeuze neergelegd in het omgevingsplan. Daar kan de bestuursrechter over oordelen.’’ De rechter heeft immers alleen ‘de voorgenomen ruilovereenkomst’ afgekeurd, niet de geplande verkoop aan het Samenwerkingsverband van Amersfoortse Moskeeën. 

DIDAM-ARREST

Het Didam-arrest is genoemd naar een rechterlijke uitspraak uit 2021. De gemeente Montferland wilde toen in het dorpscentrum van Didam een COOP-supermarkt vestigen. Een ondernemer van een andere supermarktketen ging daar tegenin – hij vond dat hij geen eerlijke kans had gekregen - en met succes. 

De Hoge Raad bepaalde toen dat het gelijkheidsbeginsel een een-op-een-verkoop van vastgoed door een ‘overheidslichaam’ in de weg staat. In ieder geval als er naar verwachting meerdere potentiële gegadigden voor zijn. Er dient dan een eerlijke selectieprocedure te worden doorlopen. 

‘GESCHIKTE PLEK’ 

De rechterlijke uitspraak over Hoogland-West werd gedaan op vrijdag 17 november. Uitgerekend de dinsdag tevoren had de Amersfoortse gemeenteraad ingestemd met de komst van de begraafplaats. Er waren veel protesten van omwonenden, maar ook klachten van Islamitische Amersfoorters die hun doden niet op hun traditionele wijze konden begraven. Dit werd extra nijpend in coronatijd, toen het problematisch werd om voor uitvaarten naar elders uit te wijken.  

Het Amersfoortse stadsbestuur liet na de uitspraak weten dat het zich beraadt ‘op de consequenties en vervolgstappen’. Maar ook: ,,Dit stuk grond aan de Bunschoterstraat blijft voor het college de geschikte plek voor de islamitische begraafplaats.’’ 

door Jeroen de Valk