Han Gerlings nu echt met pensioen

2 februari 2011 om 00:00 Achtergrond

Wandelen door de historische Amersfoortse binnenstad, een rondvaart maken door de grachten of met de fietsboot van de Eemlijn de polders rond de stad in. Die toeristische mogelijkheden zijn inmiddels voor elke Amersfoorter meer dan vanzelfsprekend, maar een jaar of vijftien geleden bestonden ze nog niet. Het was Han Gerlings die ‘t Gilde Amersfoort, de Stichting Waterlijn en de Stichting Eemlijn heeft opgezet en als bestuurder heeft uitgebouwd. Organisaties die als rode raad hebben dat ze volledig gerund worden door vrijwillige 50-plussers.

AMERSFOORT - Het idee moest wat rijpen, maar eind vorig jaar hakte hij de knoop definitief door. Han Gerlings heeft per 1 januari al zijn bestuurlijke vrijwilligerswerk neergelegd. ,,Ik heb mijzelf toegestaan met pensioen te gaan. Ik ben 72 dus dat mag ook wel eens een keer.” Dat betekent niet dat hij geen vrijwilligerswerk meer doet, integendeel. ,,Ik blijf schipper bij de Waterlijn, dat is het eigenlijke werk: varen en mooie verhalen vertellen. En ik doe ook nog wat andere dingen.” door André van der Velde

Gepensioneerd

Zonder er ruchtbaarheid aan te geven heeft Gerlings onlangs al zijn bestuursfuncties neergelegd. ,,Ik heb mezelf gepensioneerd voor het bestuurlijke vrijwilligerswerk”, vertelt hij in zijn woning aan de Falstaffhof. Het is in feite de tweede keer dat hij met pensioen is gegaan, maar nu op een zelfgekozen manier. ,,In 1994 werd ik na een fusie aan de kant gezet als directeur van een middelgrote instelling voor maatschappelijk werk”, legt hij uit. ,,Ik werd na zeventien jaar met wachtgeld gezonden en dat voelde alsof ik als een vuilniszak langs de kant van de weg werd gezet. Ik zat daarna een aantal maanden in de put. Je bent 54 jaar en je kunt solliciteren wat je wilt, maar je kunt nergens aan de bak. Niemand kijkt meer naar je om. Ineens ben je niks meer, zo voelde het.”

Hij deed vervolgens wat klusjes, maar echt gelukkig werd hij er niet van. Belangrijk bleek een project dat hij op vrijwillige basis kon doen. ,,Ik moest een subsidieaanvraag opstellen en een begroting maken. Die organisatie kreeg het geld ook, maar nam toen een projectleider in dienst. Ik voelde me weer buiten de deur gezet, maar ik had wel mijn zelfvertrouwen terug. Zo’n waardeloze zak langs de straatkant ben ik dus niet, besefte ik weer.”

Een en ander bracht hem tot een essentiële vraag. ,,Wat zou ik nou echt leuk vinden en wat kan ik goed? Het antwoord was simpel: dingen opzetten, van niets iets maken. Daarmee had ik als directeur ook ervaring. Zo speelde ik destijds al met de gedachte een vrijwilligersbedrijfje op te zetten. En in 1988 heb ik geïnspireerd door een vrijwilligersorganisatie in Amsterdam die gerund wordt door 50-plussers en rondwandelingen verzorgt, ook zoiets in Amersfoort opgezet.”

Zilveren kracht

De gedachte achter ‘t Gilde was dat ouderen een zilveren kracht zijn. ,,Door nuttig te zijn voor de samenleving voel je je prettiger. Met ouderen iets realiseren is echt een gouden formule, terwijl de wereld tegen je zegt ‘ga maar fijn genieten van je ouderdom, we hebben je niet meer nodig’.”

Na zijn ontslag herinnerde Gerlings zich een fantasie die ook ooit een korte periode werkelijkheid is geweest: het opzetten van rondvaarten door de Amersfoort grachten. Het project was jammerlijk mislukt, maar door de Gilde-formule te combineren met rondvaarten, ontstond in 1996 iets dat wel levensvatbaar bleek: de stichting Waterlijn. In 2001 kwam er een nieuwe stichting kwam eruit voort, de stichting Eemlijn, die met de fietsboot de Eem op- en afvaart. Gerlings werd van beide stichtingen secretaris.

Gewoon schipper

In 2006 besloot Gerlings uit het bestuur van de Waterlijn te stappen. ,,Besturen op zich vind ik maar matig leuk, maar het moet gedaan worden. Ik ben toen gewoon schipper geworden en ben daar nog steeds erg gelukkig mee.”

Ondertussen was er iets nieuws op zijn pad gekomen. Voor Utrechts landschap, dat in 2005 heerlijkheid Stoutenburg had aangekocht, zette hij een vrijwilligersorganisatie op. Die klus viel samen met de ernstige ziekte van zijn vrouw. ,,Door activiteiten buitenshuis was ik beter in staat thuis de dingen te doen die gedaan moesten worden. Anders zou ik in de machteloosheid zijn verzonken. Het lijkt tegenstrijdig, maar ik had het nodig om te overleven. Nadat mijn vrouw in 2005 was overleden, had ik zo ook een houvast in het leven”, blikt hij terug op een moeilijke en verdrietige tijd.

Nieuw leven

Inmiddels woont hij samen met Marjo. ,,We hebben samen een paar jaar geleden een huis gekocht en zijn een nieuw leven begonnen”, vertelt hij. ,,En wat ik snel merkte was dat Marjo weliswaar ook vrijwilligerswerk doet, maar veel minder tijd daaraan kwijt was dan ik. Als zij eens vroeg om samen van het mooie weer te genieten, had ik het vaak te druk of had afspraken. Dat ging knellen.”

Na negen jaar secretarisschap van de Eemlijn en vijf jaar vrijwilligerscoördinator bij het Utrechts Landschap is, heeft hij daarom de bestuursfuncties neergelegd. Maar stilzitten is er niet bij. Natuurlijk blijft hij schipper bij de Waterlijn, voor het Utrechts Landschap doet hij nog een ‘projectje’ en samen met Marjo is hij sinds kort Ecoburger. ,,We onderhouden onder meer de paddenpoel achter onze woning en doen allerlei klusjes in het groen langs het Valleikanaal”, licht hij toe. ,,En het leuke daarvan is dat de gemeente iemand in dienst heeft die verantwoordelijk is en dus de zorgen heeft. Wij hoeven alleen te snoeien, te zagen of te spitten”, zegt hij glimlachend.