Nieuwe verkeersleiders worden opgeleid in het trainingscentrum van ProRail.
Nieuwe verkeersleiders worden opgeleid in het trainingscentrum van ProRail. anp / Robin van Lonkhuijsen

Valleilijn flink getroffen door tekort aan verkeersleiders

30 november 2021 om 10:54 Verkeer en vervoer

AMERSFOORT De afgelopen twaalf maanden gebeurde het zes keer dat Valleilijn-treinen stilstonden omdat er geen verkeersleiding was. Hiermee behoort het traject tussen de stations Ede-Wageningen, Barneveld en Amersfoort Centraal tot de zwaarst getroffen lijnen in Nederland. Vervoerder Connexxion is niet blij met de huidige situatie.

Er is al jaren sprake van een groot tekort aan verkeersleiders, waardoor er treinen uitvallen. Het afgelopen jaar was het zes keer raak: maandag 30 november 2020 reed er gedurende anderhalf uur in de ochtendspits geen enkele trein tussen Ede-Wageningen en Barneveld. Het ging vervolgens een halfjaar goed, tot donderdag 3 juni. Ook in de nacht van donderdag 29 op vrijdag 30 juli waren er niet voldoende verkeersleiders. En begin deze maand stonden de treinen om dezelfde reden tot drie keer toe een aantal uren stil.

ProRail heeft momenteel zestig vacatures voor verkeersleiders en de opleiding duurt ongeveer acht maanden, meldt staatssecretaris Steven van Weyenberg van Infrastructuur en Waterstaat in beantwoording op Kamervragen van PVV, SP, PvdA en GroenLinks. Het zal daarom tot 2023 duren voordat de situatie is opgelost. ,,ProRail verzekert mij er alles aan te doen om problemen te voorkomen.” Er wordt hard gewerkt aan personeelswerving, de opleidingscapaciteit wordt uitgebreid en de opleidingen worden met een maand verkort: acht in plaats van negen maanden. Van Weyenberg zegt het vervelend te vinden voor de reizigers en is in gesprek met de spoorbeheerder over oplossingen.

RANGEERBEWEGINGEN Connexxion, de exploitant van de Valleilijn, zit ondertussen met de gebakken peren. Woordvoerder Coen Storm laat weten dat het bedrijf de huidige situatie erg lastig vindt. ,,Dit zijn alleen nog maar de incidenten waar de reiziger er iets van heeft gemerkt”, reageert hij. ,,Eigenlijk is het ieder weekend raak, bijvoorbeeld bij onverwachte rangeerbewegingen, als treinen bij de onderhoudslocatie moeten zijn”, zegt hij. ,,We doen er met elkaar alles aan om de reiziger er zo weinig mogelijk van te laten merken.”

Desondanks ging het dus toch verschillende keren mis. Een deel van het probleem zit ‘m volgens Storm in het feit dat de Valleilijn te maken heeft met twee verkeersleiders in plaats van één. ,,Tussen Lunteren en Ede-Wageningen gaat de lijn over op een andere verkeersleider. De één doet de regio Amersfoort, de ander het traject Arnhem-Utrecht. Wij dringen al een jaar of dertien aan om onder één zogenoemde ‘treintafel’ te vallen in plaats van onder twee. Tot op heden zonder resultaat.”

Een andere oorzaak zoekt Connexxion in het feit dat de post in Amersfoort zo’n drie jaar geleden werd opgeheven en werd overgeheveld naar Utrecht. ,,Dat was een geval van een organisatorische centralisatie die heel verkeerd is uitgepakt”, aldus een stellige Storm. ,,Het zou allemaal flexibeler en beter worden. Nou, dat is in ieder geval niet uitgekomen. Ondertussen werd de verkeersleidersgroep niet goed aangestuurd door de toenmalige directie.”

VERZIEKTE WERKSFEER Deze maand kwam naar buiten dat op deze post grote onvrede bestaat onder verkeersleiders. Er zou sprake zijn van een verziekte werksfeer: verkeersleiders moeten eerder terugkomen van vakantie of kunnen geen pauze houden door het personeelsgebrek. ,,Het vorige management van ProRail heeft hier gefaald”, zegt Storm ronduit. ,,Daardoor zijn er veel waardevolle krachten vertrokken en er kwam te weinig voor terug. Inmiddels is het management vervangen; daar hebben wij alle vertrouwen in.”

ProRail heeft deze maand besloten de bestaande groep verkeersleiders een tijdelijke compensatietoeslag te geven, als blijk van waardering. Verder is het bedrijf in gesprek met medezeggenschapsraden en vakbonden om te bekijken hoe de functie van treindienstleider aantrekkelijker kan worden gemaakt.

Jannes Bijlsma