Lobke Faasen is één van de initiatiefnemers van de Schijf for Life.
Lobke Faasen is één van de initiatiefnemers van de Schijf for Life. Aangeleverd

Plantaardig [alternatief]
voor Schijf van Vijf

9 november 2021 om 10:47

GEZONDHEIDSVOORDELEN Diëtiste Lobke Faasen is de hoofdauteur van de Schijf voor Life en de bijbehorende onderbouwing. “Het idee voor deze Schijf for Life komt van Armanda Govers, milieujurist en directeur van de stichting Even Geen Vlees. Zij houdt zich bezig met hoe instanties en de media communiceren over het links laten liggen van vlees. Zo was ze al een tijd in gesprek met het Voedingscentrum, om te kijken naar de communicatie over het plantaardig dieet. Als je op hun website kijkt, kom je zelden iets tegen over de gezondsheidsvoordelen van een plantaardig dieet. Wel wordt vaak geschreven over de tekorten die een plantaardig dieet zouden veroorzaken.” Tijd om dit recht te zetten, vonden beide. Ze bundelden hun krachten en besloten samen een nieuw voedingsadvies te maken. Daarmee willen ze mensen informatie te geven over adequate voeding; de gezondheidsvoordelen van voeding optimaal te benutten en het beperken van klimaatverandering en herstel van biodiversiteit mede mogelijk te maken.


VIER VAKKEN Faasen maakte een nieuw voedingsadvies en legde dit voor aan een aantal andere diëtisten voor feedback. Ze verwerkte hun reacties en daaruit ontstond de Schijf for Life. Deze bestaat uit vier vakken. Het eerste vak bestaat uit groente en fruit. Ze raden aan tenminste 300 gram fruit en ten minste 300 gram groente, waarvan 150 gram bladgroente (rauw gewicht) per dag te eten. Dit moet worden aangevuld met maximaal 1 tl gedroogd zeewier per dag. Het tweede vak bestaat uit zetmeel. Dagelijks moet gevarieerd worden met ten minste 90 gram (bereid gewicht) verschillende soorten volkoren granen en pseudogranen. Daarnaast moet dagelijks ten minste 100 gram knolgewassen zoals (zoete) aardappelen worden geconsumeerd. Eiwitten kunnen gehaald worden uit verschillende soorten peulvruchten en sojaproducten. De consumptie van kant-en-klare vleesvervangers en vleeswaren moet worden beperkt. “Vleesvervangers zijn sowieso duurzamer dan veel vleessoorten. Het voornaamste nadeel is het hoge zoutgehalte, maar dat is net zo voor vlees. Wanneer kokosvet is gebruikt in de vleesvervangers, bevatten ze eveneens een vrij hoog gehalte aan het ongezonde verzadigde vet.”


GEZONDE VETTEN Om voldoende gezonde vetten binnen te krijgen, wordt aangeraden dagelijks ten minste 25 gram ongebrande en ongezouten noten, zaden en/of pitten of 25 gram 100 procent pindakaas of een andere notenpasta te eten. Ook een halve tot een hele avocado wordt gezien als een bron van gezonde vetzuren. “Zorg daarnaast dagelijks voor voldoende van het omega-3 vetzuur ALA. in de voeding door bijvoorbeeld 1 el gebroken lijnzaad, 1 el chiazaad of 1 handje walnoten te consumeren.” Ook raden ze aan dagelijks een algenoliecapsule met 250 mg DHA en EPA te nemen. “Doelgroepen met een hogere behoefte aan voedingsstoffen (bijvoorbeeld zwangere of lacterende vrouwen) of een lagere omzetting (diabetespatiënten of patiënten met hart- en vaatziekten) doen er goed aan om dagelijks een algenoliecapsule van 300 mg te nemen, waarvan minimaal 200 mg DHA.”


SUPPLEMENTEN Wie volledig plantaardig eet of mindert in dierlijke eiwitten in het voedingspatroon (flexitariër of vegetariërs) doet er goed aan om vitamine B12 en vitamine D te suppleren. Vitamine B12 kan dagelijks of twee wekelijks worden ingenomen; dagelijks 50-100 μg of twee keer per week 1000 μg vitamine B12 in de verbinding cyanocobalamine. Kiezen voor de juiste verbinding van de vitamine is van belang voor de opname ervan in het lichaam. Bij chronisch nierfalen is het aan te bevelen om dagelijks 1000-2000 μg vitamine B12 in te nemen in de verbinding methylcobalamine. Ook vitamine D3 is van belang. Dagelijks moet de huid een kwartier tot een half uur worden blootgesteld aan de zon. Wanneer je huid niet dagelijks aan de zon wordt blootgesteld, is het verstandig om vitamine D3 te slikken (25 tot 50 mcg/1000 tot 2000 IU vitamine D3 op basis van korstmos). Nog een belangrijk advies: neem het supplement in tijdens de maaltijd om te zorgen voor een optimale opname.


JUISTE ADVIES De Schijf for Life is te vinden op www.schijfforlife.nl. Daar is ook de onderbouwing te vinden van het voedingsadvies. “Ook binnen de gezondheidsbranche ontbreekt het vaak aan kennis over een gezond plantaardig dieet. Niet verwonderlijk, dit is ook geen vast onderdeel in de opleiding tot diëtist. Met deze Schijf for Life willen we deze kennis beschikbaar maken, zodat diëtisten ook voor een cliënten die een plantaardig dieet willen volgen, het juiste advies kunnen geven.” Het Voedingscentrum ziet de Schijf for Life als hulpmiddel, naast een advies van een diëtist om plantaardig te gaan eten, zo valt te lezen in een reactie op hun website. ‘Het plantaardig eten vraagt van de gemiddelde Nederlander wel om anders te gaan eten,’ aldus Marije Seves, expert duurzaam eten. ‘Kwetsbare groepen zoals kinderen, zwangere vrouwen en ouderen hebben een groter risico op tekorten. Zij doen er zeker goed aan om individueel advies in te winnen als ze veganistisch willen eten. Dat we hier niet te lichtvoetig over moeten doen, blijkt ook wel uit het onlangs verschenen advies van de Hoge Gezondheidsraad in België die veganistisch eten voor verschillende risicogroepen afraadt.’


RISICO Faasen ziet dat men in België met name kinderen, zwangeren en ouderen waarschuwt voor het risico op bepaalde tekorten bij een plantaardig dieet. "Maar ook deze groepen kunnen, wanneer ze kiezen voor voldoende groente en fruit, supplementen en gevarieerde voeding, plantaardig eten. Een groot voordeel van dit dieet is dat mensen meer voedingsvezels binnenkrijgen, die in een Westers dieet standaard te weinig voorkomen.”

De Schijf For Life is een alternatief voor de Schijf van Vijf.