Ontwerp van het stadshuis tussen het Eemplein en het Centraal Station.
Ontwerp van het stadshuis tussen het Eemplein en het Centraal Station. Kraaijvanger Architects

SP: ‘Desnoods volksraadpleging’ over extra miljoenen voor nieuw stadhuis

4 november 2021 om 14:50 Politiek

AMERSFOORT Het nieuwe stadhuis van Amersfoort gaat geen 75, maar 108 miljoen kosten; dat is althans het voorstel van wethouder Willem-Jan Stegeman. Of er een gebouw komt waar inderdaad dit prijskaartje aan hangt, is afhankelijk van wat de gemeenteraad wil. Daar heerst verdeeldheid, zo bleek wederom op dinsdag 2 november in de raadszaal. De SP wil zelfs een ‘volksraadpleging’, teneinde de mening van elke burger te horen.

De wethouder en enkele coalitiepartijen verdedigden de aanzienlijke verhoging met verve. Het gaat niet alleen om een stadhuis maar om een complex waarin ook horeca en maatschappelijke partners zijn ondergebracht waaronder UWV, Stadsring51 en Indebuurt033. Aanzienlijke instellingen die ook huur gaan betalen. En die huren zijn geen vriendenprijsjes; die worden te zijner tijd conform de markt vastgesteld.

Daar blijft het niet bij. Het stadhuis moet geen veertig jaar meegaan - zoals eerder het streven was - maar vijftig. Daartoe wordt het zo milieuvriendelijk en energieneutraal gebouwd als maar enigszins mogelijk is. Daarmee zal de energierekening veel later uitvallen; dat kan geen enkele partij ontkennen. Het huidige stadhuis - een kruip-door-sluip-door-complex dat zo in de loop van bijna vijftig jaar is ontstaan - vréét werkelijk energie. Verbouwen is een heikele zaak, aangezien op allerlei verwachte en onverwachte plekken asbest wordt aangetroffen.

Hier dreigt volgens de SP een ‘paleis voor politici’ te verrijzen. Een megalomaan monstrum, ter meerdere eer en glorie van het stadsbestuur

KOSTENOVERSCHRIJDING De argumenten tégen liegen er ook niet om, zo bleek uit betogen van onder anderen SP, Amersfoort2014 en BPA. Hier dreigt volgens de SP een ‘paleis voor politici’ te verrijzen. Een megalomaan monstrum, ter meerdere eer en glorie van het stadsbestuur. En dat in karige tijden, waarin de burger met tal van bezuinigingen wordt geconfronteerd.

De BPA benadrukte dat de gemeente beter een paar lege kantoren kan betrekken, met daarnaast wat centraal gelegen plekken waar de burger bijvoorbeeld een paspoort kan afhalen. Ook herinnerde de BPA de aanwezigen aan de kostenoverschrijding die op de loer ligt. Allerlei gemeentelijke projecten lijken duurder uit te pakken dan begroot, zodra de werkzaamheden eenmaal in gang zijn gezet. Neem de Westtangent, waarvan de aanleg voorlopig maar is stilgelegd.

VOLKSRAADPLEGING Lijst Molenkamp wees op de hoeveelheid co2 die vrijkomt door sloop en nieuwbouw. De partners die mogen aanschuiven in het complex - UWV, Stadsring51 en Indebuurt033 - hébben al onderdak in de stad. Wethouder Stegeman benadrukte daarop nog maar eens dat het pand ‘zichzelf terugverdient’ dankzij verhuur, lagere lasten en een langere gebruiksduur.

De SP kwam hierop met het voorstel om de burger te raadplegen. Want A - het gaat veel meer kosten, B - Amersfoorters hebben zich nooit kunnen uitspreken over ‘dit peperdure paleis’ en C - aangezien het stadhuis ‘van alle Amersfoorters’ is, vinden de socialisten het ‘niet meer dan normaal’ om aan alle Amersfoorters hun mening te vragen.

‘VERKOOP UW VERHAAL!’ Dus zou er een volksraadpleging moeten komen - voor alle inwoners vanaf 16 jaar - en moet de besluitvorming maar over de verkiezingen worden getild. De raad mag daar dan pas ná maart 2022 over beslissen. Zo’n referendum gaat ook wat kosten, zo merkte Lijst Molenkamp op, maar die kosten kunnen volgens SP vast worden opgenomen in die 108 miljoen.

D66 schermde met de lagere lasten en de noodzaak van een gedegen stadhuis. Áls je iets bouwt, doe dat dan goed

D66 schermde nog met de lagere lasten en de noodzaak van een gedegen stadhuis. Áls je iets bouwt, doe dat dan goed. Marc Smits (SP) riep daarop: ,,Goed zo, zeg dat tegen de burger.’’ Hij riep de wethouder op: ,,Meneer Stegeman, verkoop uw verhaal en laat dan de burger beslissen! Dat is democratie.’’

Deze 108 miljoen komt volgens Menno Fousert (Amersfoort2014) neer op 675 euro per burger en 1550 euro per huishouden. (Amersfoort telt afgerond 160.000 inwoners en 70.000 huishoudens.) De nieuwbouw is gepland - en daar is de raad het vooralsnog wél over eens - op het driehoekige, braakliggende terrein het Trapezium. Het is te vinden tussen de rotonde De Nieuwe Poort en het Centraal Station.

De ontwerper van dit ‘huis van de stad’ is het bedrijf Kraaijvanger Architects uit Rotterdam. Een half jaar terug werd het ontwerp geschat op 75 miljoen. Deze krant voorspelde toen dat de oppositie zou protesteren. De gemeente presenteerde de plannen van Kraaijvanger Architects in een brochure van veertig pagina’s waarin de verslaggever 77 keer de term ‘ambitie’ aantrof en daarnaast veelvuldig ‘ontmoeting’ (57), ‘slim’ (47) en samen (41). De onderhand verplichte gemeenplaats ‘uitdaging’ kwam echter zelden voor.

door Jeroen de Valk