Fototentoonstelling: Anneke, een mensenleven met Parkinson
27 juni 2021 om 11:02 MaatschappelijkAMERSFOORT Frank Drielsma fotografeerde Anneke Smith maandelijks, om zo het verloop van haar ziekte vast te leggen. Anneke kreeg op haar vijftigste de diagnose Parkinson. Het resultaat van de vele fotosessies, hangt nu in de hal van het St. Pieters en Bloklands Gasthuis (locatie Davidshof), waar Anneke ook woont.
Een kleine twee jaar geleden begonnen ze met fotograferen. Of Anneke meteen oren had naar het project? Frank Drielsma lacht om de vraag. Anneke: ,,Nee, ik heb daar eerst driftig over nagedacht en toen hebben we ook eerst nog intensief met elkaar gesproken.” Uiteindelijk gaat de 73-jarige Anneke akkoord en laat zich door Frank fotograferen. Anneke vertelt: ,,Ik heb altijd wel gedacht iets in de voorlichting te gaan doen en ik wilde dat doen voor de ziekte van Parkinson. Het gaat mij om de herkenning voor andere mensen met de ziekte. Dat kun je met foto’s heel goed bereiken, dus dat is de reden dat ik overstag ben gegaan.”
Fotograaf Frank Drielsma had zo zijn eigen redenen om Anneke te vragen om mee te werken. Frank: ,,Ik was op zoek naar een bijzonder persoon voor een fotoprojecten niet naar een parkinsonpatiënt. Het thema van de foto’s is Parkinson geworden, want dat is het verhaal wat Anneke graag verteld wilde hebben. Dat is samengekomen in dit project. Mijn manier van fotograferen is heel persoonlijk en ik probeer zo dicht mogelijk bij het licht wat er is en de situatie van die persoon te blijven. En vanwege mijn persoonlijke manier van fotograferen, kwam ik bij Anneke uit, want zij is echt een heel bijzonder mens. Het is best wel heel dapper geweest van Anneke om hierin mee te gaan. Want de foto’s zijn kwetsbaar, maar ook heel bijzonder.”
De ene serie is objectief en feitelijk. Die laat de verandering zien die Anneke vanwege haar ziekte doormaakt
ONTROEREND Frank en Anneke werkten aan twee verschillende portretseries. De fotograaf: ,,De ene is objectief en feitelijk. Die laat de verandering zien die Anneke vanwege haar ziekte doormaakt. Elke maand maakte ik daarvoor een foto. Die foto’s zijn heel indringend en ik vond het spannend of bezoekers dat zouden trekken, maar mensen zeggen dat ze ontroerd zijn door de foto’s.” Terwijl Frank Drielsma uitleg geeft lopen er bezoekers langs. ,,Wat een prachtige foto’s zijn dit”, zegt iemand. Frank vervolgt: ,,De andere serie gaat meer over de mens Anneke, die heel communicatief en warm is. Ze was tijdens het fotograferen meestal gewoon zichzelf. Anneke speelt mondharmonica, ze zingt, ze tekende en schilderde, hield van beeldhouwen, maar dat kan ze nu niet meer. Ze staat op de foto met de dingen die ze zelf heeft gemaakt en die haar dierbaar zijn.” Tegen Anneke zegt Frank: ,,Soms ging je te veel poseren, dat zijn de mislukte foto’s.” Model en fotograaf moeten er samen hartelijk om lachen.
ALTIJD MOE Anneke zat dertig jaar in de zorg. Toen ze op haar vijftigste hoorde dat ze Parkinson had, werkte ze in de wijkverpleging. Anneke: ,,Vrij snel nadat ik de diagnose heb gehoord ben ik gestopt met werken. Ik kwam in de WAO. Ik sprong een gat in de lucht. Vond het niet erg dat ik niet meer kon werken. Want nu mocht ik over mijn klachten vertellen en hoefde me niet groot te houden.” Ze was altijd een heel autonoom en creatief iemand. Anneke: ,,Ja, wat ik zag dat maakte ik en ik kon gaan en staan waar ik wilde. Ik ging graag bij mensen op bezoek. Dan reed ik bijvoorbeeld ‘even’ anderhalf uur met de auto om ergens op visite te gaan. Dat vond ik heerlijk. Of ik ging alleen naar Duitsland in mijn een lelijke eend.” Toch was ze ook altijd moe. ,,Eigenlijk denk ik dat ik mijn hele leven al Parkinson heb gehad. Want als klein meisje was ik heel actief, maar o zo moe na elke uitspatting. Na de diagnose ging ik eerst in de ontkenning. Dat deed ik anderhalf jaar en toen had ik daar genoeg van.”
Tekst loopt door onder de afbeelding.
Frank en Anneke werkten aan twee verschillende portretseries. (Foto: Annemiek Brumsteede)
IMPACT PARKINSON De laatst jaren krijgt Parkinson pas echt veel impact op het leven van Anneke. Zij kan niet meer alleen thuis wonen en verhuist naar het St. Pieters en Bloklands Gasthuis. Anneke: ,,Er valt iedere keer een functie uit. En dan lijkt de ziekte zich sneller te ontwikkelen. Alles wat concentratie nodig heeft, dat kan ik inmiddels niet meer.” Frank vult aan: ,,Twee jaar geleden deed ik een fotosessie en ik kon daar gerust een half uur aan besteden. Dat kon steeds minder lang en zeker het laatste jaar ging dat heel snel. En met name bij de foto’s uit de objectieve serie, die het ziekteproces laten zien. Daarbij moest Anneke stil zitten en in de camera kijken. Dat zijn sessies van een kwartier, twintig minuten. Dat zou nu niet meer kunnen. Dat kost te veel concentratie en is te vermoeiend voor haar.”
Wat ik met de foto’s wil laten zien, is dat Parkinson gaat over het verval van wezenlijke functies in het lijf. Er komt een tijd dat ik niet meer kan lopen
HARTSTOCHT VOOR DE MEDEMENS Anneke: ,,Wat ik met de foto’s wil laten zien, is dat Parkinson gaat over het verval van wezenlijke functies in het lijf. Er komt een tijd dat ik niet meer kan lopen. Dat ik alleen nog maar kan liggen. Dat ik moeite krijg met slikken, zodat ik bijvoorbeeld niet meer zelfstandig kan eten en drinken. Maar het verval van de geestelijke gesteldheid heeft nog meer impact dan het fysieke deel. Hoe ik met dat vooruitzicht omga? Natuurlijk zijn er ook wel donkere periodes. Maar met humor kan ik veel relativeren en ben ik meer mezelf.” Anneke is heel blij met het resultaat van de tweejarige samenwerking. ,,Ik vind de foto’s echt prachtig. Ik zie er emotie in en de hartstocht voor de medemens. Ik herken mezelf erin. En we krijgen hartverwarmende reacties. Dat raakt me.”
door Annemiek Brumsteede
Voor meer informatie over de fototentoonstelling: drielsma.nl.