Het fraudeteam was officieel actief totdat in 2018 een nieuwe privacywetgeving werd ingevoerd: de AVG.
Het fraudeteam was officieel actief totdat in 2018 een nieuwe privacywetgeving werd ingevoerd: de AVG. Archief BDU Media

'‘Opgeheven' fraudeteam actief'

22 juni 2021 om 11:06

'Team blijft burgers op de hielen zitten'

Jeroen de Valk

PREMIUM Het lijkt stof voor een spannend jeugdboek van Uitgeverij Kluitman: ‘Ben Stoelinga en Het Mysterie van Het Verborgen Team’. Maar het is realiteit. Stoelinga, raadslid namens Amersfoort2014, diende een indrukwekkende vragenlijst in onder het motto ‘Het Verborgen Team’.


Er is namelijk een groep ambtenaren die onder de naam Gemeentelijk Interventie Team (GIT) burgers aanschrijft en hen daarmee wellicht ‘angst wil aanjagen’, zo schrijft Stoelinga aan deze krant. Het GIT moet echter zijn opgeheven in 2018.


ERNSTIGE BRIEVEN Tot dit jaar ontvingen Amersfoorters ernstige brieven van het GIT. Ook werden zij ‘namens het GIT’ te woord gestaan. De ‘cliënten’ werden verdacht van zaken als bijstandsfraude, zorgfraude of woonfraude; denk aan onrechtmatige doorverhuur. Het team werd in 2013 opgericht en kon gegevens uitwisselen met allerlei instellingen waaronder wooncorporaties. Het was officieel actief totdat in 2018 een nieuwe privacywetgeving werd ingevoerd: de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming). Sindsdien mogen alleen overheidsinstanties persoonlijke gegevens uitwisselen. Woningbouwcorporaties zijn dat niet. Daarmee viel het doek voor het GIT; er is volgens Stoelinga sindsdien ‘geen juridische grondslag meer om mensen aan te pakken’.


VERMEENDE FRAUDE Maar thans, drie jaar later, worden nog steeds Amersfoorters opgejaagd door schrijfsels van het GIT. Vreemd is ook, dat het college van burgemeester en wethouders de gemeenteraad niet over de opheffing informeerde. En: dat de beëindiging kennelijk niet door een officieel besluit van het college werd bekrachtigd. Het GIT suddert gewoon door, blijft ‘cliënten’ bestoken met brieven over vermeende fraude.


TOESLAGENAFFAIRE Kortom, zo schrijft het raadslid: ,,Amersfoort heeft een Verborgen Team in de organisatie. Amersfoort2014 heeft contact opgenomen met cliënten die dit jaar nog brieven kregen die waren ondertekend door het GIT.’’ De fractie poogt al enkele maanden informatie in te winnen over deze wonderlijke gang van zaken. ,,Zeker nu in Nederland een discussie woedt over de grote risico’s die verbonden zijn aan het uitwisselen van gegevens tussen instanties; denk aan de toeslagenaffaire.’’ Helaas lijkt het college niet genegen om mee te werken. Op een eerste serie vragen van Amersfoort2014 antwoordde het college dat ‘het GIT zodanig was ingeburgerd in Amersfoort en daarbuiten, dat de term nog steeds wordt gebruikt’. En: ,,De werkprocessen worden nu uitgevoerd op basis van andere afspraken.’’ Daarbij zouden de bestaande samenwerkingen ‘niet volledig zijn gestopt’. Het informeren van burgers was niet nodig vanwege ‘de manier waarop de trajecten zijn vervolgd’.

w        Lees het uitgebreidere Premium artikel op De Stad Amersfoort.nl.


Met deze ‘antwoorden' werd dus vooral mist opgetrokken. In arren moede besloot de fractie maar een tweede serie vragen in te dienen. Enkele daarvan: is het GIT nou opgeheven of niet? Is de opheffing ergens vastgelegd? Wat hielden de genoemde ‘werkprocessen' in? Hebben rechercheurs daarbij ook na 2018 samengewerkt met wooncorporaties?


[VOORTWOEKEREN Dan is er de informatieplicht. Waarom werd de gemeenteraad niet meteen in 2018 geïnformeerd over de opheffing? De raad heeft een ‘controlerende taak' maar kan die niet vervullen zonder de benodigde informatie. Er is niettemin ‘een periode van drie jaar geweest waarin deze onduidelijke GIT-situatie heeft kunnen voortwoekeren'. Wie is hiervoor binnen het college verantwoordelijk geweest? Amersfoort2014 maakt zich zelfs zorgen over mogelijk onwettig handelen aangezien de samenwerking met externe partijen werd voorgezet na het ingaan van de nieuwe privacywet in 2018.

Het moet nog blijken of deze vragen veel opleveren. Amersfoort2014 klaagt al gedurende de gehele raadsperiode dat vragen van deze fractie niet, ontwijkend en/of te laat worden beantwoord. Ex-wethouder Hans Buijtelaar liet weten dat hij vragen over de westelijke rondweg niet meer zou beantwoorden zolang ‘het politieke oordeel over de aanleg ervan een rol speelt’; raadsleden mogen zich kennelijk geen oordeel vormen. Fatma Koser Kaya, op papier wethouder van cultuur, acht beantwoording van vragen over het mislukte museum MOA niet relevant.

De eerste set vragen over het GIT werd ingediend op 19 maart. De reactie volgde pas bijna twee maanden later, op 11 mei. Volgens de gemeentelijke website www.amersfoort.nl geschiedt de beantwoording van schriftelijke vragen ‘zo snel mogelijk, maar in ieder geval binnen twintig dagen’. Als de speurtocht van Amersfoort2014 zo wordt voortgezet, zal ‘Ben Stoelinga en Het Mysterie van Het Verborgen Team’ op z’n minst een trilogie worden.

Door Jeroen de Valk

Het fraudeteam was officieel actief totdat in 2018 een nieuwe privacywetgeving werd ingevoerd: de AVG.