Nieuwe petitie van inwoners [tegen windenergie]
17 juni 2021 om 10:46Terwijl de gemeentelijke politiek in het kader van hun Regionale Energie Strategie (RES) druk bezig is met het effenen van de paden voor de komst van grote zonnevelden en megawindturbines, groeit het verzet onder inwoners.
De protesten zijn inmiddels al net zo grensoverschrijdend als de gevreesde schadelijke effecten van de reusachtige ‘vogelhakselaars' waarvoor de gemeenten vooral kijken naar locaties aan de uiterste randen van hun grondgebied, naast een uitgesproken voorkeur voor plaatsing langs de bestaande infrastructuur. Vandaag, woensdag 16 juni, start de actiegroep Windalarm regio Amersfoort een petitie op amersfoortregio.windalarm.org. Hierin roept ze de gemeenten in de Regionale Energie Strategie (RES)-regio Amersfoort op om van plaatsing van windmolens af te zien. Daarnaast roept Windalarm op tot het breed bundelen van de bezwaren tegen windmolens op landen richt zich daarbij tot andere bezwaarmakers in de regio, alsmede tot de gemeentelijke, vergunningverlenende overheid en, samen met Windalarm groepen in andere delen van Nederland, tot de landelijke politiek.
De Woudenbergse Hendrine Swellengrebel en Leusdenaar Ko Nieuwenhuijse trekken samen op om met deze nieuwe petitie protest aan te tekenen tegen de naar hun mening 'rampzalige koers' van gemeenten voor de plaatsing van windmolens.
DIRECTE BEDREIGING ,,Of het nu gaat om Baarn, Leusden, Woudenberg, Scherpenzeel, Renswoude, Barneveld, Soest of Amersfoort: allemaal zijn ze apart van elkaar bezig met het zoeken naar locaties voor de plaatsing van twee of meer windturbines’’, zeggen de initiatiefnemers. ,,Het wekt bijna de indruk van een soort ‘verdeel en heers techniek’."
,,De komst van een paar windturbines in een gemeente lijkt voor inwoners van het dorp misschien nog wel mee te vallen. Maar voor de mensen die in dat gebied wonen is het een directe bedreiging. Bovendien zorgen deze industriële turbines voor overlast en landschapsschade tot in buurgemeentes en wijde omgeving.
Daarnaast hebben wij de indruk dat inwoners zich helemaal niet realiseren hoe hoog een windturbine van 230 of 240 meter eigenlijk is; want dat is het formaat waarvan de meeste gemeenten uitgaan. Naast deze megaturbines, die overigens nog nooit eerder op land zijn geplaatst, verworden de hoogste torens van Nederland tot dwergjes. Ter vergelijking: de ‘oude’ windturbines in de Flevopolder zijn niet hoger dan 80 meter; deze nieuwe worden maar liefst drie keer zo hoog.’’
GEZONDHEIDSKLACHTEN De initiatiefnemers van de petitie begrijpen niet waar de gemeenten mee bezig zijn. Zij wijzen erop dat steeds meer artsen de noodklok luiden over windmolens, omdat ze voor omwonenden letterlijk ziekmakend kunnen zijn; met name de laagfrequente tonen blijken aanleiding tot ernstige slaapstoornissen. ,,Het RIVM baseerde zich nog op de effecten van aanzienlijk lichtere windturbines met een veel lagere tiphoogte dan de megaturbines die de regio hier wil gaan neerzetten. Onderzoek aan de Universiteit van Leiden wijst uit dat tot op een afstand van tien maal de masthoogte ernstige slaapverstoring en gezondheidsklachten optreden."
GELUIDSNORM ,,Nederland heeft de slechtste geluidsnorm van Europa. Naast dat de toegestane decibellen hoger zijn dan in andere landen, rekent ons land ook nog eens met gemiddelden. Oftewel, de piekbelasting van de overlast kan op bepaalde tijden veel hoger zijn, omdat de vastgestelde geluidsnorm een jaargemiddelde is. Het oprekken van de geluidsnorm was destijds een politieke keuze om wind op land in dit drukbevolkte landje mogelijk te maken, tégen het advies in van TNO en RIVM. Onze gezondheid mag kennelijk wijken voor het hogere doel van de windenergie.’’
NODIG EN VERANTWOORD Nieuwenhuijse en Swellengrebel benadrukken zeker geen tegenstanders te zijn van de opwek van duurzame energie. Beiden hebben al jaren geleden het goede voorbeeld gegeven door flink te investeren in bijvoorbeeld zonnepanelen op hun daken.
Maar in de energietransitie is de overheid naar hun idee momenteel volledig de weg kwijt. ,,Iedereen doet maar wat op eigen houtje’’, constateert Nieuwenhuijse. De Leusdense ingenieur, die in zijn woonplaats al eerder een petitie tegen windmolens organiseerde, ergert zich mateloos aan al het gecijfer met MW's, Tw's en Tj's van de beleidsmakers. ,,In de routekaart die door de raad is uitgezet naar een energieneutraal Leusden in 2040 – let wel, tien jaar eerder dan voor Nederland als geheel is afgesproken – wordt nergens expliciet aangegeven dat een windmolen van 5,6 MW, waarvan ze er maar liefst acht geplaatst willen hebben voor 2030, zo'n megawindturbine is. Wordt de doelstelling van 100 hectare zonnevelden in 2030 niet gehaald, dan zouden er voor 2030 totaal veertien megawindturbines moeten worden gebouwd. Ook voor de doelstelling van 400 hectare zonnevelden in 2040 geldt dat, indien dit niet wordt behaald, daarvoor in de plaats extra windturbines moeten worden geplaatst. Voor de beeldvorming: 1 hectare is ongeveer twee voetbalvelden. Volop inzetten op de ontwikkeling van alternatieve duurzame energiebronnen is ook een vereiste. De hele discussie, zo blijkt ook uit de enquête die Leusden momenteel onder de inwoners houdt, gaat niet meer over de kwestie óf maar alleen nog over waar die windmolens moeten staan. Daarbij gaat de gemeente voorbij aan de belangrijkste vraag, namelijk: is windenergie op land eigenlijk wel nodig en verantwoord?’’
VERDELING VAN TAFEL Een vraag die Hendrine Swellengrebel met een volmondig ‘nee’ beantwoordt. ,,Bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat in Den Haag liggen berekeningen dat wind op zee veel effectiever en goedkoper is dan op land en beduidend minder schadelijk voor omgeving en natuur.
Die hele verdeling van 60 procent opwek op zee en 40 procent op land, zoals in 2018 aan de klimaattafel van Ed Nijpels is afgesproken, kan van tafel. Bovendien gaat ook alle extra benodigde energie, onder andere voor de industrie, op zee opgewekt worden. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft berekend, dat er op de Nederlandse Noordzee ruimte is voor de opwek van 341 TWh, oftewel tien keer de landelijke RES-opdracht. Dat kost dan 10 procent van het zee-oppervlak, waarbinnen nog ruimte is voor meervoudig gebruik. Ja, er zijn investeringen nodig in de infrastructuur, om de energie naar het land te transporteren. Maar deze staan waarschijnlijk niet in verhouding tot de wanstaltige subsidies die ondernemers van de overheid kunnen binnenhalen als zij stroom met wind op land gaan opwekken.’’
VERDIENMODEL De hele energietransitie is volgens Nieuwenhuijse en Swellengrebel verworden tot een verdienmodel voor grondeigenaren en bedrijven, waarin miljoenen omgaan. ,,Kijk maar eens naar allerlei zogenaamde burgerinitiatieven die bij nadere beschouwing geïnitieerd en/of gedragen blijken te worden door mensen die er ook zakelijk belang bij hebben.’’
Daarnaast zetten zij grote vraagtekens bij het schema om te komen tot een energieneutraal Nederland in 2050. ,,Ik sluit niet uit dat die hele RES-opdracht landelijk al is gehaald’’, zegt Swellengrebel. ,,Maar het PBL brengt alleen de cijfers tot en met 2019 naar buiten. Cijfers die volgens onderzoekers inmiddels al lang zijn achterhaald vanwege alle nieuwe projecten die er in 2020 zijn bijgekomen."
Wat Amersfoort en andere gemeenten volgens de initiatiefnemers van de petitie in elk geval moeten doen is alle windturbines en het gros van de zonnevelden uit hun plannen schrappen en vol inzetten op uitbreiding van zonne-energie op daken, geluidswallen en (overdekte) parkeerterreinen, het stimuleren van energiebesparing door bedrijven, woningcorporaties en particulieren en goed kijken naar andere, nieuwe energiebronnen.
Verder vragen zij de gemeenten om vergunningaanvragen af te wijzen indien een turbine dichter dan tien keer de ashoogte komt te liggen bij woningen, (tuin)parken en kwetsbare natuur en dit als randvoorwaarde vast te leggen in hun bestemmingsplannen. De gemeente Scherpenzeel heeft deze afstand met betrekking tot woningen overigens, naar aanleiding van inspraakreacties op de RES, al als randvoorwaarde opgenomen in haar lokale beleid, net als een beperking van de hoogte van een eventuele windturbine tot maximaal 150 meter.
SERIEUS NEMEN ,,De eerdere enquête in Leusden toonde al aan dat meer dan de helft van de inwoners tegen windturbines stemde’’, zegt Nieuwenhuijse. ,,Het wordt tijd dat de politiek de zorgen van de inwoners serieus gaat nemen en naar de bevolking gaat luisteren.
Gemeenten willen de wandelgemeente van het land zijn, de groenste gemeente van het land zijn, de fietsgemeente van het land zijn en de beste en mooiste gemeente om te wonen en te recreëren. Bij de entrees staat een groot bord met ’Welkom in natuurgebied de Utrechtse Heuvelrug’. Het is toch ondenkbaar dat men dit binnen twintig jaar letterlijk wil verwoesten met megawindmolens en eindeloze zonnevelden, terwijl er met opwekking op zee alternatieven voor handen zijn?’’
Nieuwenhuijse en Swellengrebel hopen dat veel steun voor hun petitie in Amersfoort en in andere gemeenten zal bewegen om voorlopig even wat gas terug te nemen en zich nog eens goed te beraden op waar zij mee bezig zijn. ,,Er is helemaal niks mis met voortschrijdend inzicht. Zeker niet in de politiek.’’
[De petitie is te vinden op: amersfoortregio.windalarm.org.
