Stadhuis in de startblokken
25 mei 2021 om 12:02Eerste ontwerpen in najaar verwacht
Jeroen de Valk
PREMIUM Het bedrijf dat het nieuwe Amersfoortse stadhuis gaat ontwerpen, staat vast: Kraaijvanger Architects uit Rotterdam. Eind 2019 besloot de gemeenteraad al dat het complex op het Trapezium zal komen, het braakliggende terrein tussen de rotonde De Nieuwe Poort en het Centraal Station. Ook werd toen een bedrag genoemd: 75 miljoen.
Het bureau werd uit zestien kandidaten geselecteerd, mede dankzij ervaring in ‘duurzaam bouwen’. Het bureau ontwierp al de stadhuizen van Venlo en Helmond. Het huidige stadhuis gaat tegen de grond. Door de slechte isolatie lopen de stookkosten torenhoog op.
Op dinsdag 17 mei stelde het bureau - in de persoon van architect/mede-eigenaar David Hess - zich voor aan de gemeenteraad. Hess meldde geruststellend dat er een uitgebreid ‘participatietraject' in de agenda staat. Daarbij wordt voortdurend geluisterd naar burgers, politici en ambtenaren die er gaan werken. Raadsleden werden nadrukkelijk uitgenodigd om toe te treden tot een werkgroep die het proces gaat begeleiden. Hij toonde enkele eerdere creaties: zeer divers maar alle groot en indrukwekkend. Het stadsbestuur hoopt dat er begin 2023 een definitief ontwerp is, zodat tegen die tijd een aannemer kan worden gezocht.
w [Lees meer over de aanloop in het uitgebreide artikel op De Stad Amersfoort.nl Premium.
De komst van Hess was welkom, want het persbericht van de gemeente was in algemene termen opgesteld. De strekking ervan wordt nog eens naverteld in een gemeentelijke brochure die daar veertig pagina's lang de tijd voor neemt. Het woord ‘ambitie' komt erin 77 keer voor, tevens favoriet zijn ‘ontmoeting' (58 keer), ‘slim' (47) en ‘samen' (41).
In een gemeentelijke brochure komt op veertig pagina’s 77 keer het woord ‘ambitie’ voor, tevens ‘ontmoeting’ (58), ‘slim’ (47) en ‘samen’ (41) favoriet
Raadslid Ben Stoelinga (Amersfoort2014) liet weten aan deze krant dat het gemeentebestuur kennelijk ‘alles van buiten de stad haalt’. Eerst een Rotterdamse wethouder, nu een Rotterdams bedrijf. Wat die wethouder betreft: Roald van der Linde komt tot de verkiezingen van 2022 Hans Buitelaar vervangen. Buijtelaar zelf heeft een tijdelijke baan gevonden als wethouder in Wijk bij Duurstede. Buijtelaar moet zich daar zien in te werken, Van der Linde hier.
GESTEGEN BOUWKOSTEN Buijtelaar ‘viel’ over de rondweg, maar had ook de Nieuwe Poort in zijn portefeuille. De gevaarlijke rotonde die na de bouw van het stadhuis nóg gevaarlijker kan worden. Wat daarmee moet gebeuren, is niet duidelijk. Al helemaal nu een ingevlogen Rotterdammer zich hierover moet gaan buigen.
De architect komt ook uit Rotterdam. Maar over deze selectie valt niet te discussiëren. Een woordvoerster van de verantwoordelijke wethouder Willem-Jan Stegeman schrijft: ,,Vanuit de Europese regelgeving mag de vestigingsplaats geen selectiecriterium zijn voor een aanbesteding.’’ Aangezien de gemeente zich houdt aan een verplicht ‘vertrouwelijkheidsbeding’, kan zij geen mededelingen doen over de andere inschrijvers.
Wél een openbaar gespreksonderwerp wordt het budget. Is die 75 miljoen in beton gegoten, net als de 68 miljoen van de rondweg? Het laatste bedrag bleek te optimistisch; reden voor Buijtelaar om na een gevecht van jaren de handdoek in de ring te gooien. De tarieven zullen sinds de besluiten uit 2019 niet zijn gedaald. De bouwkosten in Amsterdam zijn acht procent hoger dan begin vorig jaar, zo meldt Binnenlandsbestuur.nl. Dit is een digitaal magazine voor ambtenaren en bestuurders. Het is onwaarschijnlijk dat de cijfers geheel anders liggen in Amersfoort. Particulieren en bedrijven zijn sinds het begin van de pandemie als een razende gaan (ver)bouwen.
RENOVATIE OF NIEUWBOUW Hetzelfde magazine schrijft ook - zij het zonder precieze cijfers - dat uit het gedwongen thuiswerken vanwege corona is gebleken dat ambtenaren minder kantoorruimte nodig hebben. Ze zullen vaker thuis achter hun laptop zitten, ook in de toekomst. Op een vraag hierover van Stoelinga zei architect Hess dat de ruimtes op verschillende manieren kunnen worden gebruikt. Het pand zou ‘misschien wel honderd jaar’ mee kunnen.
Is die 75 miljoen in beton gegoten, net als de 68 miljoen van de rondweg?
Het Rotterdamse bedrijf gaat in de komende maanden verder schetsen. Dit najaar kunnen de eerste ontwerpen aan de raad worden voorgelegd. Tegen die tijd moet ook duidelijk worden of het geschatte budget als realistisch kan worden beschouwd. Gaat het stadhuis meer kosten en schikt de raad zich daarin? En als de raad instemt, gaat dan ook de nieuwe raad - na de verkiezingen in maart 2022 - akkoord?
Dat lijkt niet zo’n onzinnige vraag. In 2017 koos de gemeenteraad voor renovatie van het oude complex, in plaats van nieuwbouw. Daarvoor werd dertig miljoen terzijde gelegd. De oppositie merkte op dat dit bedrag wel eens lelijk kon oplopen vanwege het asbest dat in het gebouw is verwerkt. De coalitie achtte de discussie gesloten. Zo onderhand was wel alles gezegd over dit onderwerp.
VERHUIZEN IN HET WEEKEND Maar nee dus. Na de verkiezingen in 2018 sprak de coalitie zich uit tégen renovatie en vóór nieuwbouw. Daarbij leek volgens Stegeman binnen enkele maanden de nieuwe locatie vast te staan: de voormalige rechtbank op het stationsplein. Een krappe plek met een zorgelijke verkeersafwikkeling, vonden critici. Dus kwam daarna toch nog het Trapezium in beeld.
Pikant detail: Hans van Wegen, de voorman van de omstreden BPA, had deze laatste locatie al zo’n tien jaar geleden voorgesteld. Hij voorspelde toen ook al dat renovatie vanwege asbest geen optie is. In de aanloop naar de verkiezingen in 2018 opperde hij echter dat een paar lege kantoren - Amersfoort had er daar genoeg van - voldoende zouden zijn voor de ambtenaren, met daarnaast nog een centraal gelegen winkelpand voor de publieksdiensten. Een verhuizing is dan een kwestie van één weekend, zo zou zijn ervaring in het zakenleven hebben uitgewezen. Een goedkope oplossing die misschien weer actueel is vanwege de kostbare coronacrisis.
