‘Van de oogst gaan we echt bosbier maken’

26 april 2021 om 11:40

Op de hoge akker in het Hoevelakense Bos stond altijd maïs. Afgelopen week werd er voor het eerst in lange tijd gerst gezaaid. Het is een experiment om, uiteindelijk, Hoevelakens Bosbier van te kunnen brouwen: ,,Als het meezit kunnen we eind zomer oogsten en in het najaar bier brouwen.”

De Stad Amersfoort.nl Premium

Het idee komt van de Stichting Vrienden van het Hoevelakense Bos. Bram van de Klundert, van huis uit bioloog en woonachtig in het bos, vertelt namens de stichting: ,, De akker stamt misschien wel uit de middeleeuwen. Voorheen stond er maïs op, maar wij gaan er gerst zaaien. Het is een mooie plek aan het fietspad dat het Hoevelakense Bos kruist. Daar komen zoveel mensen langs op één dag. Je merkt nu al dat mensen naar je komen kijken als je er aan het werk bent.”

MIDDELEEUWSE AKKER De stichting heeft de akker kunnen pachten van de eigenaar van het bos, de Stichting Geldersch Landschap en Kastelen. Van Klundert bewerkt zelf het land naast deze middeleeuwse akker al langere tijd. ,,Daar ben ik een bloemrijke weide aan het maken. Een goed gebied voor vogels, vlinders en insecten. En ik heb een boomgaard aangeplant met dertig oude rassen hoogstambomen. En er is een wijngaard die heel aardige wijn oplevert. We hebben ook bijen en er zijn veel mensen die van onze wijn en honing genieten. Ik zie dat het goed gaat in mijn gebied, de insecten- en vogelrijkdom neemt toe. Het perceel naast dat van mij bij die activiteit betrekken, is altijd een wens geweest.”

Bram van de Klundert woont zelf middenin het Hoevelakense bos, vlak naast de akker waar binnenkort gerst wordt verbouwd. Foto: Sanne Koudijs

Er stond tot vorige week nog onkruid en gras op het land

ZAAIEN Met dertienduizend vierkante meter is het perceel geen kleintje. Het is te groot om zelf te bewerken, dus vraagt de stichting een buur die het vak van boer beoefent, om hulp. Van de Klundert: ,,Er stond tot vorige week nog onkruid en gras op het land, dat hebben we met een speciaal apparaat fijn laten maken en ondergeploegd zodat het onkruid en gras eronder komt te liggen. Één dezer dagen gaan we gerst zaaien. We hebben van de Stichting Graan Geluk in Wageningen een speciale gerst gekocht waar je goed bier van kunt maken. Daarnaast moet je zorgen dat het niet zo dicht wordt gezaaid dat het onkruid er niet meer doorheen kan, maar ook niet te dun waardoor het omvalt. Allemaal variabelen om mee aan de slag te gaan.”

BOSBIER Het is de bedoeling dat we over niet al te lange tijd een echt bosbier kunnen drinken, van Hoevelakense grond. Van de Klundert: ,,In Wageningen liggen ook twintig percelen met ‘oude granen’. Van de Veluwse rogge en haver wordt in Wageningen brood gebakken. Maar wij gaan eerst bier maken. Voor we kunnen beginnen, moeten we eerst kijken hoe graan het op deze grond doet. Als we genoeg gerst hebben geoogst, kunnen we er bier van brouwen.”

Het omgeploegde land. Foto: IVN Nijkerk.

VOGELS EN BIJEN Bij het experiment wordt ook gedacht aan de insecten en andere dieren, met een strook van een oud ras boekweit: ,,Dat is goed voor de bijen en de vogels, omdat er juist in de tijd dat boekweit boeit, niet zo veel meer in bloei staat. Een deel van de akker oogsten we zelf, maar ik denk dat ik voor de winter een deel voor de vogels laat staan.”

Hoe mooi is het om klaprozen en korenbloemen tussen het graan te zien?

Boekweit wordt zo weinig meer geteeld dat er in Nederland bijna geen machines meer zijn die het kunnen oogsten. Er zit dus niets anders op dan het gewas handmatig met een zeis te maaien. ,,Dan moeten we het laten drogen voor we ermee aan de slag kunnen. Een deel laten we staan voor de vogels maar omdat het zo’n bijzonder gewas is, bewaar ik ook een deel om aan andere boeren weg te geven.” Tussen de granen wordt onkruid gezaaid, iets wat misschien niet direct logisch klinkt. ,,Vroeger zaten er veel insecten en vogels op graanpercelen, omdat er ook andere gewassen doorheen groeiden. De biodiversiteit neemt daardoor echt toe en het ziet er ook nog eens leuk uit. Hoe mooi is het om klaprozen en korenbloemen tussen het graan te zien? Een kostbaar grapje is het wel, 800 euro aan onkruidzaden. Ik ga ze allemaal met de hand zaaien zodra het gerst is gezaaid.”

HOBBELS Voor er daadwerkelijk bier kan worden geschonken, moeten er nog wel wat hobbels genomen worden. ,,Je hebt veel hobbybrouwers tegenwoordig, die bestellen gerst en gaan daarmee aan de slag. Wij willen ons eigen gerst laten verwerken tot bier, dat is wel even iets anders. Om gerst geschikt te maken voor het brouwen van bier moet het eerst gemout worden. Er is maar één bedrijf in Nederland dat dat op kleine schaal doet. De wijn op mijn akker maak ik zelf, maar bier wil ik laten brouwen, want dat is een vak apart.”

En het brood? Dat blijft een wens voor de toekomst: ,,Komende jaren gaan we mogelijk ook Veluwse Rogge zaaien. Daar kun je heel mooi brood van bakken. Het is allemaal een groot experiment en we hopen dat het allemaal gaat lukken.”

Door Charella Hulsbosch