Inburgering: regie bij gemeente
6 april 2021 om 10:20Ambities inburgering zijn hoog
Jeroen de Valk
PREMIUM De gemeenten krijgen de verantwoordelijkheid voor de inburgering van immigranten, niet meer de immigranten zelf. Vanaf 1 januari 2022 gaat dit nieuwe beleid in. Het argument vanuit Den Haag is hetzelfde als bij de ‘transitie’ van zorgtaken naar de gemeenten in 2015: er zal meer ‘maatwerk’ worden geleverd. De begeleiding wordt immers geregeld door de gemeenten, die de eigen inwoners kennen.
De zorgtransitie van destijds ging niet over rozen. Het college klaagde in 2018 over een miljoenentekort; er was eigenlijk sprake van een verkapte bezuiniging. De invoering van de nieuwe Wet Inburgering gaat met minder klachten gepaard.
Wel kwamen er in de raadszaal al meteen vragen van de VVD over de ‘casusregisseurs’: de personen die de inburgering coördineren. Zij zijn afkomstig van externe bedrijven. Maar als de resultaten tegenvallen, wordt de gemeente daarop afgerekend. Hoe houden we daar ‘grip’ op? Het college benadrukte dat het de vinger aan de pols zal houden door middel van ‘samenwerkingsafspraken’ en ‘monitoringsafspraken’.
Ook wilde de VVD weten: houden de managers ook de ‘gezinsemigranten' in de gaten? Er zou te weinig zicht zijn op deze groep. Het college meldde dat de gegevens tot dusverre maar beperkt beschikbaar waren door de privacywetgeving. Met de nieuwe wet wordt informatie wél ontvangen en uitgewisseld.
UITKERING EN LEEFGELD Volgens Simone Kennedy (CU) - die zich naast haar raadswerk inzet voor vluchtelingen - is de rolverdeling onder asielzoekers nog vaak traditioneel. De vrouw blijft thuis, zorgt voor de kinderen, leert de taal veelal niet goed en zou daarom niet eens kúnnen werken. In Amersfoort wordt dat dus anders.
NIEUWE AANPAK In het nieuwe regime ligt de ‘regie’ dus bij de gemeenten, niet bij de inburgeraar. De gemeenten beheren de uitkering in de eerste zes maanden na het verkrijgen van de verblijfsvergunning. De gemeente betaalt in die periode de vaste lasten en geeft de inburgeraar ‘leefgeld’. Nu ontvangt de immigrant nog direct een bijstandsuitkering. Dat is kennelijk niet goed bevallen. Het college betoogde dat de inburgeraar met de nieuwe aanpak wordt ‘ontzorgd’, zodat er ‘rust een ruimte’ komt voor het vele dat hij of zij nog voor de kiezen krijgt.
PRIORITEITEN Jongeren tot 28 jaar volgen de O-route (Onderwijs), maar ook ouderen indien ze dat kunnen en willen. Voor wie dat te hoog is gegrepen, is er om te beginnen de Z-route (Zelfredzaamheid). De prioriteit is vervolgens het verkrijgen van betaald werk.
w [Lees in uitgebreide artikel op De Stad Amersfoort.nl Premium meer over wat de wijziging voor de gemeente en de inburgeraars betekent.
DWANGMIDDELEN Het inburgeren gaat niet vrijblijvend. Wie solliciteren moeilijk vindt, krijgt een ‘maatje' toegewezen. Wie door psychische problemen wordt gehinderd, krijgt verplicht therapie. Bij ‘aanhoudende en verwijtbare onvoldoende inzet' kan de gemeente een deel van de uitkering inhouden.
Bij ‘aanhoudende en verwijtbare onvoldoende inzet' kan de gemeente een deel van de uitkering inhouden
Ten minste - dat zijn de voorstellen. PvdA, GroenLinks en anderen vroegen zich af of hiermee de willekeur op de loer ligt. Wanneer laat iemand het afweten en wanneer niet? De VVD wil iets in handen hebben wanneer een inburgeraar er aantoonbaar met de pet naar gooit. Volgens Kennedy kom je altijd ‘rotte appels' tegen en zijn heel incidenteel sanctiemiddelen noodzakelijk. Over deze dwangmiddelen is de politiek nog niet uitgepraat.
Amersfoort ontving sinds 2014 enkele honderden statushouders per jaar. Het aantal varieert licht; zo was er in 2016 ineens een toestroom van 386 vluchtelingen vanwege de burgeroorlog in Syrië.
Vaststaat, dat de verwachtingen niet te hoog gespannen moeten zijn, zo blijkt uit een voetnootje. Uit een onderzoek over het jaar 2018 kwam naar voren dat 28 procent van de Amersfoortse inburgeraars binnen achttien maanden na het verkrijgen van de verblijfsstatus een betaalde baan had gevonden. Iets meer dan een kwart, dus. Dat zijn goede resultaten, want het landelijk gemiddelde is 19 procent na 36 maanden. Minder dan één op de vijf statushouders heeft, drie jaar na het verkrijgen van een Nederlandse verblijfsvergunning, betaald werk gevonden.
