'Mijn moeder als mens'

16 maart 2021 om 12:37

,,Ik stond voor een rood stoplicht op de Stadsring. Ik nam de telefoon op en hoorde een stem zeggen: 'Elisah, ik heb slecht nieuws voor je. Je moeder is overleden'." Vrijdag zendt Omroep MAX de documentaire uit die Elisah maakte over haar moeder: ,,Ik wilde mijn moeder als mens neerzetten, niet als artiest." Lees het uitgebreide interview op:

De Stad Amersfoort.nl Premium

Begin maart 2020 worden de eerste coronamaatregelen afgekondigd. Twee weken later krijgt Elisah Baijens uit Hoevelaken een telefoontje dat alles zal veranderen. ,,Ik stond voor een rood stoplicht op de Stadsring, zoals altijd in Amersfoort. Ik nam de telefoon op en hoorde een stem zeggen: 'Elisah, ik heb slecht nieuws voor je. Je moeder is overleden.' Ik heb direct rechtsomkeert gemaakt en dan gebeurt er van alles waar je als kind bij moet zijn", aldus Elisah.

Ik vroeg me af of ik er überhaupt heen mocht

Door de coronamaatregelen verloopt de periode na het overlijden van Liesbeth ook anders dan gewoonlijk. ,,Als iemand vroeger overleed, kwam de familie bij elkaar om elkaar te steunen. In deze tijd was het totaal anders. Mijn moeder woonde in een verzorgingshuis in Soest. Het huis waar mijn moeder leefde, was heel zorgvuldig. Zij waren al twee weken gesloten. De eerste vraag die in mij opkwam tijdens dat telefoontje was of ik er überhaupt heen mocht. Dat mocht, maar niemand mocht mee en dus ging ik er alleen heen."

GROOTS Elisah is er altijd van overtuigd geweest dat er iets groots voor haar moeder georganiseerd moest worden als ze kwam te overlijden. Maar twee dagen voor het overlijden van Liesbeth List veranderen de coronaregels: er mochten vanaf dat moment nog maar dertig mensen bij een uitvaart aanwezig zijn. Elisah: ,,Voor mij als dochter is zo'n kleine uitvaart fijn, het was tenslotte mijn moeder. Voor mensen die er niet bij konden zijn om afscheid te nemen, was het helemaal niet leuk.” Er wordt een bezoekschema gemaakt voor het afscheid, maar Elisah houdt hoop dat haar moeder op een dag toch het afscheid krijgt dat ze verdient: ,,Toen heb ik besloten om over een paar maanden, dat dachten we toen nog, een grootse uitvaart te doen met de as van de crematie in besloten kring erbij."

Dit bericht bekijken op Instagram

Een bericht gedeeld door Elisah (@elisahbaijens)

UITZENDING Een ontmoeting met Jan Slagter na afloop van een gesprek bij Tijd voor MAX verandert die plannen. ,,Ik uitte mijn frustratie dat de uitvaart zo klein was geweest en vertelde dat ik later nog iets groters wilde organiseren. Hij stelde voor om er een televisieprogramma van te maken. 'Zo weet je zeker dat iedereen erbij kan zijn', zei hij. Ik vond het een bijzonder aanbod van Jan. Hij heeft zo'n groot hart. En niet alleen voor mijn moeder, maar voor alle programma's die hij maakt."

Het enige wat je kan doen, is dit persoonlijk maken

PERSOONLIJK Een televisieprogramma invullen kan op vele manieren. Mensen iets laten zeggen over Liesbeth of collega-artiesten vragen een nummer van haar te zingen? Dat is volgens Elisah al zo vaak gedaan en dus kiest ze voor een andere invulling. Elisah: ,,Albert Verlinde had aangeboden te helpen met de uitvaart. Na dat gesprek met Jan (Slagter, red.) belde ik hem en hij zei: het enige wat je kan doen, is dit persoonlijk maken. Daar moest ik even over nadenken. Ik heb geen ervaring in de tv-wereld een geen ambitie, maar hij had gelijk. Er was geen andere mogelijkheid."

VOOR ALTIJD Het afgelopen jaar werkt Elisah dag in dag uit aan 'Het slotapplaus voor mijn moeder Liesbeth List'. In de documentaire worden twee verhalen met elkaar verweven. ,,Ik ben gaan zitten en gestart met schrijven over mijn ervaring na haar overlijden," vertelt Elisah. ,,De documentaire gaat over het levensverhaal van mijn moeder, verweven met het verhaal van een kind dat in coronatijd haar moeder verliest en geen uitvaart kan regelen zoals ze zou willen." Elisah ontmoet in de documentaire onder andere Han Kooreneef, Tom Egbers, Albert Verlinde en Frank Boeijen. Met hen praat ze over wat Liesbeth voor hen heeft betekend. Het maken van de documentaire is onderdeel van Elisah's verwerkingsproces: ,,Soms vond ik het wel moeilijk. Maar als je zoveel met iemand bezig bent, kun je het goed een plekje geven. Natuurlijk gedrag voor mensen als iets pijn doet is het wegstoppen of negeren, dat was voor mij geen optie."

NALATENSCHAP Het overlijden zorgt ook voor een compleet nieuwe rol voor dochter Elisah, die altijd vooral in de schaduw van haar moeder bleef. ,,Mijn moeder heeft letterlijk in haar testament gezet dat ik het beheer krijg over haar archief en haar nalatenschap, muzikaal gezien. Ik zie dat als mijn verantwoordelijkheid," vertelt ze. ,,Ik zag wel dat ze altijd heel persoonlijk was naar fans toe. Na het overlijden van mijn moeder kreeg ik veel brieven van mensen waarin ze schreven dat mijn moeder zo'n belangrijke rol had gespeeld in hun leven. Zij schreef ook altijd mensen terug. Ik gunde die fans ook een afscheid."

Iets in mij heeft de neiging om te zingen en mooie dingen te maken

VANAF VANDAAG Zelf heeft Elisah nooit veel aandacht besteed aan zingen, maar na het overlijden van haar moeder kruipt ze toch achter de microfoon in de studio van haar man Marc Baijens, die geluidstechnicus is. Vlak na het overlijden van haar moeder brengt ze het nummer 'Vanaf vandaag' uit. Elisah: ,,Bij de uitvaart van mijn vader zong Maarten Peters dat lied. Ik vind de gedachte erachter zo mooi, dat je ervan uitgaat dat je iemand niet in de aarde begraaft, maar in jezelf. Iemand leeft voort in jou. Ik wilde dat iemand het nummer voor mijn moeder zou zingen na haar overlijden. Mijn man zei: dat moet jij doen. Ik heb geen ambitie om op het podium te staan, maar iets in mij heeft de neiging om te zingen en mooie dingen te maken. Ik denk dat het in mijn DNA zit.”

JIJ MOET BLIJVEN Niet lang daarna zingt Elisah haar tweede nummer in, verbonden aan de documentaire. Bij haar man lagen nog wat oude opnames op de plank van Liesbeth die ‘Jij moet blijven’ zingt, het groeit uit tot een bijzonder postuum duet. Elisah: ,,Ik weet nog goed dat mijn man Marc en Frans Mineur me naar de studio riepen. Ik ging zitten op de bank in de studio en ze speelden het nummer af. Ze hadden ze stem van mijn moeder er net bij gezet. Toen brak ik, dat was heel emotioneel om te horen. Ik vond het prachtig en wist gelijk dat we het nummer zouden moeten ombouwen tot duet: een moeder vanuit het hiernamaals en ik hier die naar elkaar schreeuwen dat de ander moet blijven. Dat is zo knap gedaan, want het waren oude opnames."

Straks op tv is het echt af

De uitzending van de documentaire is een spannend moment voor Elisah, die alleen nog maar stukjes van haar werk voorbij heeft horen komen als haar man bezig was met de muziek. Elisah: ,,Straks op tv is het echt af. Vrijdagavond zal ik waarschijnlijk gaan kijken met mijn dochter en man. Ik denk dat ik dan maar gewoon steeds voor de drankjes ga zorgen, want over het algemeen kijk ik niet graag naar mezelf. Ik kijk ook nooit interviews terug, maar bij deze documentaire ligt het toch wel iets anders.”

AFSLUITING Elisah hoopt vooral dat de documentaire voor iedere Nederlander die behoefte had om afscheid te nemen, een afsluiting is: ,,Ik heb een afsluiting gehad, ik hoop dat de documentaire voor anderen ook een afsluiting is. Bovendien is het een blijvend document, na de uitzending wordt het bewaard in Beeld en Geluid, dat is misschien nog wel mooier dan een uitvaart."

Omroep MAX zendt Het slotapplaus voor mijn moeder LIESBETH LIST uit op vrijdag 19 maart op NPO 2 om 19.50 uur.

Door Charella Hulsbosch