Onderzoek Dierenpark afgerond

9 maart 2021 om 13:53

'Neerschieten was de enige optie'

Jeroen van der Veer

AMERSFOORT Het doodschieten van de twee ontsnapte apen in Dierenpark Amersfoort op 3 november 2020 was de juiste beslissing. Dat wordt duidelijk na een onderzoek van incidentenonderzoeksbureau Intergo. Overgaan op het geven van een verdoving bleek geen optie, omdat dit middel alleen werkt in een ‘gecontroleerde situatie’. Daar was absoluut geen sprake van, want de twee apen vielen medewerkers aan.

De twee chimpansees, Mike (55 jaar) en zijn kleinzoon Karibuna (20 jaar), konden in november ontsnappen door een menselijke fout. Dat is de conclusie van Intergo. Dit bureau is gespecialiseerd in het maken van risicoanalyses en het houden van incidentenonderzoek. Er is volgens het dierenpark gekozen voor dit bureau, omdat zij jarenlange ervaring hebben met dit soort onderzoeken bij onder andere Prorail, Schiphol en verschillende ziekenhuizen. Het dierenpark vond het belangrijk om van een uitzonderlijke situatie als deze, die nog nooit eerder was voorgekomen in een Nederlandse dierentuin, te leren door een externe en onafhankelijke toetsing over de gehanteerde werkwijze.

OORZAAK De toegang tot het chimpanseeverblijf was niet volledig afgesloten en er is geen controle uitgevoerd bij het sluiten van het verblijf. Na deze menselijke fout ontsnapten meerdere apen uit het verblijf, waarbij een aantal spoedig terugkeerden. Chimpansees Mike en Karibuna kwamen echter niet en gingen verder het park in. Hierbij kwamen zij in contact met bezoekers. ,,Medewerkers van het dierenpark waren door hun ontsnapping in acuut levensgevaar doordat deze twee apen hen aanvielen. Om de levensgevaarlijke situatie te beëindigen, zijn de chimpansees neergeschoten met een vuurwapen conform het geldende veiligheidsprotocol.”

Volgens Intergo was het ook geen optie om de apen te vangen met een net en ook een taser en/of pepperspray gebruiken was geen mogelijkheid. ,,Onder andere omdat de medewerkers daarvoor te dicht in de buurt van de chimpansees moesten komen. Het zou dan gaan om een afstand binnen zeven meter, waarbij hun veiligheid in gevaar zou zijn.”

KANS OP HERHALING VERKLEINEN Volgens Intergo blijkt onder andere dat er in het park vooral wordt geleund op de ‘mens’, waarbij er checks en dubbelchecks moeten worden gepleegd op de handelingen. ,,Op advies van Intergo is het dierenpark begonnen met de implementatie van deze maatregelen”, aldus DierenPark Amersfoort, naar aanleiding van de uitkomst van het rapport. ,,Zo worden er zogenaamde ‘additionele barrières’, fysieke handelingen, toegevoegd. Hierbij waarborgt de techniek dat een bepaalde handeling pas kan worden verricht als een andere bepaalde handeling is gedaan. Daarmee wordt de kans op herhaling van een incident verder verkleind.”

HERDENKINGSPLEK Om Mike en Karibuna te herdenken, wordt er samen met een groep dieren(park)liefhebbers gewerkt aan een passende herdenkingsplek voor de omgekomen chimpansees. Deze plek wordt in maart opgeleverd.