'Inclusieve stad basis van beleid'

2 februari 2021 om 11:53

'In deze crisis zie je ook mooie initiatieven ontstaan'

Jeroen van der Veer

PREMIUM Amersfoort moet een stad voor ons allemaal zijn, waar iedereen zichzelf kan ontwikkelen. Dat is de boodschap die wethouders Menno Tigelaar, Cees van Eijk en Fatma Koser Kaya hebben als hen gevraagd wordt hoe zij Amersfoort als inclusieve stad zien. In een 110-paginadik document staat het beleidskader geformuleerd waarmee de stad de komende zes jaar aan de slag gaat. ,,We springen op een rijdende trein.”

Met het beleidskader wil de gemeente doorbouwen op hetgeen wat al staat. Want ja, zeggen de drie wethouders, veel gaat goed, maar er kunnen altijd dingen beter. ,,Corona versterkt de urgentie om met z’n allen nog harder te werken om een stad voor iedereen te worden.”

UITDAGINGEN Dat kan de gemeente niet alleen en daarom wordt er in het document meermaals benadrukt dat veel moet gebeuren samen met partners, professionals en vrijwilligers. Partijen die ook bij het opstellen van het beleidskader betrokken zijn, ,,De structuren in de stad zijn al goed, maar we moeten doorpakken door nog efficiënter en intensiever samen te werken”, zegt wethouder Menno Tigelaar. ,,Juist in een tijd waarin we elkaar harder dan ooit nodig hebben, is het aan ons te laten zien dat we een eenheid vormen.”Om die uitdagingen aan te gaan, bestaat het beleidskader uit drie hoofddoelen: ‘gelijke kansen creëren’, ‘achterstanden verkleinen en kansen vergroten’ en als laatste ‘de weerbaarheid van mensen vergroten’. Klinkt globaal en dat lijkt het ook, maar volgens de wethouders zit er een diepere laag onder. Daarom zijn de doelen gekoppeld aan zes thema’s, die allen ervoor moeten zorgen dat Amersfoort een stad voor iedereen wordt, is en blijft.

PREVENTIE Dat kan alleen als er een goed leefklimaat is en daarom is ‘preventie’ belangrijk. ,,We moeten een open houding aannemen zodat mensen naar ons toe komen als er iets is”, aldus Koser Kaya. ,,De gemeente en de organisaties die hulp, ondersteuning of zorg bieden, moeten benaderbaar zijn. En soms moeten we ook juist naar mensen toe.” Van Eijk voegt daaraan toe: ,,Daarom willen we investeren in preventie. We willen we de mogelijkheden van een lokaal preventiefonds gaan onderzoeken.”

w Lees het uitgebreide interview met de drie wethouders op De Stad Amersfoort.nl Premium.

,,Het is dan ook belangrijk dat wij dit signaleren en snel helpen waar nodig om te voorkomen dat mensen te maken krijgen met stapeling van problemen. Je wilt mensen vooral helpen om zelf hun situatie te verbeteren. Ook hier is preventie essentieel. We moeten vroegtijdig aan de bel trekken als dit nodig is.”

Wethouder Tigelaar ziet in deze moeilijke tijd ook de kracht van Amersfoort: ,,Door de coronacrisis zie je mooie initiatieven ontstaan. En uitbreiding van bestaande initiatieven. Straatambassadeurs bijvoorbeeld; vrijwilligers die hun buurt goed kennen en helpen, weten wie er woont en wat er speelt. Dat is iets wat wij erg graag helpen uitbreiden. Je lost daarmee niet alle problemen op, maar je moet vooral niemand uit het oog verliezen.”

[BESTAANSZEKERHEID EN PARTICIPATIE Op het moment dat het beleidskader werd geschreven, stond en staat de arbeidsmarkt onder druk. De gevolgen zijn nog niet te overzien en de gevolgen van de corona-crisis sudderen nog jaren door, verwachten de drie. Sommige inwoners van de stad voelen dit nu al, anderen mogelijk later. De gemeente houdt rekening met een stijging van 4,1 procent bovenop de 3 procent van de mensen die nu al in de bijstand zitten. ,,Maar het glas is halfvol”, vindt Cees van Eijk. ,,De uitstroom uit de bijstand is bij ons ook groot in vergelijking met andere steden. Bestaanszekerheid en participatie hebben een grote invloed op iemands gezondheid en welzijn. Mensen die met een fijn gevoel naar hun werk gaan, zitten vaker goed in hun vel. Heb je ritme en voel je waardering in wat je doet, dan werkt dat als een soort medicijn. Alleen -en zo eerlijk moeten we zijn- hier ligt wel een enorme uitdaging, want banen creëer je niet zomaar eventjes.”

ONTWIKKELEN EN OPGROEIEN Om dit goed aan te pakken, wil men bij de basis beginnen. Kinderen moeten zich ontwikkelen en op een veilige manier opgroeien zodat ze hun talenten kunnen ontwikkelen. Daarom vindt Koser Kaya het belangrijk dat men in het onderwijs haar voelsprieten uit heeft staan. ,,Het gaat qua onderwijs goed. Daarom mogen we onszelf Nationale Onderwijsstad noemen. Dat het Hoornbeeck College al twaalf keer op rij uitgeroepen is toch beste ROC maakt mij dan ook trots. Maar ook hier geldt; we zijn er nog niet.”

Het gaat qua onderwijs goed. Daarom mogen we onszelf Nationale Onderwijsstad noemen

Daarom wil Koser Kaya verder met de pilot met social workers op school. In Amersfoort wordt zo’n persoon nu ingezet op twee scholen, als laagdrempelig en vertrouwd aanspreekpunt voor kinderen en ouders. ,,Meerdere scholen hebben zich inmiddels ook aangemeld. Door zo’n persoon zijn leerlingen nog meer in het zicht en worden eventuele problemen eerder gesignaleerd en wordt erger voorkomen. Dat is wat we uiteindelijk willen; . Een kind moet kind kunnen zijn in Amersfoort, in een omgeving waar hij zich veilig voelt.”

OUDER WORDEN Het aantal ouderen in Amersfoort blijft lager dan landelijk, maar het aantal stijgt de komende jaren harder dan gemiddeld; er komen 38 procent meer 65-plussers in 2030 bij en 49 procent meer 75-plussers. Wethouder Tigelaar verwacht dan ook dat meer inwoners gebruik zullen maken van de Wmo en er zullen minder mantelzorgers per inwoner beschikbaar zijn. ,,Een belangrijk punt hierbij is huisvesting”, weet ook Tigelaar. ,,Hoe zorg je ervoor dat ouderen op een fijne en goede manier zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen?”

Daarvoor zijn huizen nodig en zelfs soms aangepaste woningen. Laat dat nou juist net het probleem zijn waar Amersfoort mee te maken heeft; een woningtekort. ,,We willen 1000 woningen per jaar bouwen en hierbij vergeten we zeker deze doelgroep niet. Je moet plekken creëren waarbij dagbesteding dichtbij is. We willen er namelijk voor zorgen dat zij zo min mogelijk naar een verzorgingstehuis moeten en vooral zelfstandig en vitaal thuis oud kunnen worden. Mantelzorgers spelen daar ook een belangrijke rol in. Daarom ondersteunt de gemeente hen zoveel mogelijk. Bijvoorbeeld door ze zorg uit handen te nemen, om hen op die manier te ontlasten.

PSYCHISCHE KWETSBAARHEID Bij het thema psychische klachten spitst de gemeente in het document toe op landelijke cijfers, waarbij in andere thema's gesproken wordt over cijfers uit Amersfoort. ,,Dat is omdat Amersfoort niet veel afwijkt van het gemiddelde”, is de uitleg. Zo blijkt dat 40 procent van de mensen wel eens te maken heeft gehad met psychische klachten. ,,Door de coronacrisis stijgt dit misschien”, verwacht Van Eijk. ,,Het is dan ook belangrijk dat wij dit signaleren en snel helpen waar nodig om te voorkomen dat mensen te maken krijgen met stapeling van problemen. Je wilt mensen vooral helpen om zelf hun situatie te verbeteren. Ook hier is preventie essentieel. We moeten vroegtijdig aan de bel trekken als dit nodig is.”

Durven zeggen als je ergens mee zit, is hierbij een belangrijk aspect, maar ook kunnen zijn wie je bent. Daarom heet thema zes ‘samenleven in diversiteit’. Amersfoort vindt het belangrijk dat men elkaar respecteert en niet discrimineert. Daarom kwam berichtgeving over discriminatie in de woningmarkt aan als klap in het gezicht. ,,Dat mag en kan niet en toch gebeurt het”, baalt Tigelaar. ,,We zijn daarover in gesprek met makelaars en verhuurders. Zij willen het probleem met ons aanpakken. We moeten zorgen dat iedereen evenveel kansen krijgt, ook op de woningmarkt.”

Wethouder Koser Kaya haakt in: ,,Vooroordelen weghalen is makkelijker dan discriminatie laten verdwijnen. We moeten wijken creëren waarbij diverse nationaliteiten elkaar waarderen en verschillen respecteren.” ,,Ja, mensen met elkaar verbinden”, sluit Van Eijk af. ,,Dat kan doormiddel van sport, cultuur en door plekken te creëren waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Bijvoorbeeld in gezamenlijke huiskamers, die onder andere in Liendert al bestaan. Alleen als je met elkaar in verbinding staat, haal je vooroordelen weg.”

De drie wethouders beseffen goed dat er nu ankerpunten geslagen zijn en dat het document bestaat uit veel richtlijnen. Echt tastbare dingen zijn er niet, maar de visie is duidelijk. Amersfoort moet de verbinding met elkaar blijven zoeken en alleen dan wordt de stip aan de horizon bereikt: een stad zijn waar iedereen zich vrij voelt om zichzelf te zijn. ,De volgende stappen bestaan uit de concrete uitwerking. ,,Over een tijd voeren we dit gesprek graag nogmaals om over het vervolg te vertellen”, sluit Koser Kaya af met een lach. ,,Want echt; we hebben al veel met elkaar bereikt, maar er kan nog veel beter. Dit beleidskader gaat ons daarbij helpen.”