Brieven uit Kamp Amersfoort

21 april 2020 om 09:11

Ze zullen elkaar nooit meer in de armen sluiten

Marcel Koch

PREMIUM Tijdens zijn gevangenschap in Kamp Amersfoort schrijft Johan van Beem twee clandestiene brieven. Hierin schetst hij de erbarmelijke situatie waarin hij zich bevindt, maar ook dat hij weldra thuis zou komen. Zijn kleinzoon Hans van Beem overweegt de door hem zorgvuldig bewaarde brieven aan Kamp Amersfoort te schenken.

Het zijn de eerste dagen van september 1944 als Johan van Beem in het diepste geheim twee brieven aan zijn vrouw Letty in Santpoort-Noord schrijft en het kamp weet uit te smokkelen. Het eerste bericht telt twee volgeschreven kantjes waarin Van Beem uitvoerig ingaat op wat er zich in Kamp Amersfoort afspeelt en dat hij al zijn kracht nodig heeft om geestelijk en moreel zichzelf te blijven. Ondanks de geschetste ellendige entourage, hij rept van een bende, geeft hij ook in dit schrijven blijk van enig optimisme. Zo laat hij het onwetende en in spanning verkerende thuisfront onder meer weten: ,,Het duurt niet lang meer, de vrijheid staat aan de poort van Nederland, dus… Keep smiling. Het tweede briefje, een dag later geschreven, is kort en krachtig en heeft betrekking op vliegveld Soesterberg dat volgens Van Beems ogenschijnlijke waarneming: door wel 1000 Liberators onder handen wordt genomen. Een prachtig gezicht. De vrijheid komt!!!

AFGEVOERD Van Beems brieven bereiken zijn familie. Ze zullen elkaar echter nooit meer in de armen sluiten. Na zijn gevangenschap in Kamp Amersfoort wordt de geweldloze verzetsstrijder op 11 oktober 1944 met ruim 1400 gevangenen afgevoerd naar concentratiekamp Neuengamme. Vervolgens is Van Beem via diverse buitenkampen van Neuengamme en een zeven dagen en nachten durende treinreis op 14 april 1945 in het vrouwenkamp Ravensbrück terechtgekomen. Van Beem overleeft zeven concentratiekampen maar sterft kort na de bevrijding door het Rode Leger op de terugweg naar huis in het Duitse stadje Mirow.

w        Lees het uitgebreide interview met kleinzoon Hans van Beem op destadamersfoort.nl.

,,Hij heeft gedurende de laatste oorlogsjaren veel ontberingen moeten ondergaan om toch uiteindelijk in Mirow door overvoeding in combinatie met uitputting te sterven', zegt kleinzoon Hans van Beem die de oorlogsjaren van zijn grootvader heeft uitgeplozen. Hiervoor sprak de Leusdenaar met tal van instanties, ooggetuigen en struinde hij vele archieven af in zowel Nederland als Duitsland.

Johan Theodorus Nicolaas van Beem, roepnaam Han, is 49 jaar geworden.