Homo Fabulans

23 november 2020 om 14:43

,,Is Sinterklaas wel echt waar? Want het loopt steeds goed af.” Kleinzoon van zeven jaar heeft zo zijn vragen nadat het kolenprobleem in de pakjesboot op geheimzinnige wijze is opgelost. Hij gelooft het verhaal niet meer op voorhand. En dat is maar goed ook, dat mensen door verhaaltjes heen kunnen prikken.

De mens wordt wel genoemd: homo fabulans. De mens als verhalenverteller. De mens wil weten waarom zijn leven loopt zoals het loopt. Stelt vragen naar het waarom. Wat is waar? Wat is de betekenis van de gebeurtenissen? En dan komen er verhalen op. Verklarende verhalen. In onze cultuur is daarbij het verhaal van de wetenschap overheersend geworden. De wetenschap heeft ons verhalen geschonken die herhaalbaar zijn. Niet ‘we denken dat het zo zit’, maar ‘we kunnen bewijzen dat het zo gaat en weer zal gaan’. Maar ook het wetenschappelijke verhaal geeft geen absolute zekerheid, zeker niet als het gaat om ingewikkelde zaken, zoals we nu meemaken met corona. Er zijn heel veel zaken onbekend. Dus moeten ook virologen toegeven: we weten veel niet. Het verhaal is niet helemaal rond. En in die onzekere situatie komen dan andere verhalen op.

Ook in Amersfoort is er door een kleine groep mensen gedemonstreerd tegen de maatregelen van de regering, tegen de berichtgeving in de media, tegen maatregelen op scholen. 'Onze vrijheid wordt afgepakt, de beperkende maatregelen zijn onnodig en schadelijk bovendien, de farmaceutische industrie beheerst de berichtgeving’, is zo ongeveer hun verhaal. Ik ben geen viroloog en geen arts, maar iedereen die de ziekmakende gevolgen van het virus kleinmaakt, moet ik tegenspreken. In deze situatie moet wat mij betreft de zieke en de zwakke mens centraal staan. Anders houden we onze samenleving als sámen-leving niet overeind. Dan wordt het verhaal: de sterkste, jongste, rijkste overwint.

Het verhaal dat heeft bewezen het beste te werken, is het verhaal dat polio en tuberculose uit onze samenleving heeft weggenomen. En de rode hond en de mazelen. Het verhaal waarin het algemeen belang, en dus zeker ook het belang van de zwaksten is meegewogen. Alle andere verhalen, ook dat van de zogenaamde ‘persoonlijke vrijheid’, zijn slechte verhalen, die lopen zeker niet goed af.

Paul van der Harst

Digitale retraite te volgen met online uitwisselingsgroep

AMERSFOORT Ook dit jaar bieden de jezuïeten een digitale adventsretraite aan. Deze is afgelopen zondag van start gegaan. De retraite is individueel maar ook samen met een uitwisselingsgroepje te volgen, onder begeleiding van parochiaan Christine Behain. Zij is lid van de Ignatiaanse lekenbeweging Geestelijk Christelijk Leven. De bijeenkomsten van de uitwisselingsgroep (maximaal acht deelnemers) vinden online plaats op woensdagmorgen 2, 9, 16 en 23 december van 10.00 tot 11.30 uur.