Fotoserie van lotgenoten
1 september 2020 om 11:31Even dood: de kwetsbaarheid na een hartstilstand
PREMIUM De wereld van Janita Sassen (55) staat in 2015 op zijn kop als haar man een hartstilstand krijgt. Hij overleeft het, maar het leven van het gezin zal nooit meer hetzelfde zijn. Half september brengt ze een boek uit met een indrukwekkende fotoserie van lotgenoten.
Charella Hulsbosch
In 2015 stapte Janita’s man Bert op een dag uit het zwembad. Hij was nog niet zo lang geleden bij een cardioloog geweest, zijn aderen dreigden voor de tweede keer dicht te slibben en er stond een nieuwe dotterbehandeling op de planning. Na het zwemmen stond Bert nog wat te kletsen toen hij uit het niets neerviel. Sassen: ,,Alle ambulances waren op dat moment bezet. Iedereen dacht dat hij er niet levend uit zou komen.”
OOK JONGE MENSEN Bert raakt in coma en wordt acht dagen later wakker in het Meander Ziekenhuis. Door zuurstoftekort loopt hij hersenletsel op. Hij blijft in totaal acht weken in het Meander, waarvan zeven op de intensive care. ,,Je leeft zelf zo in hectiek, maar ik heb zulke goede herinneringen aan de artsen en verpleegkundigen in Meander. Op dat moment denk je er eigenlijk niet zo aan om ze nog eens extra te bedanken, maar misschien ga ik wel een exemplaar van het boek langs brengen.”
Buiten het ziekenhuis overleeft 23 procent van de mensen een hartstilstand. ,,Dat fascineert mij sindsdien enorm”, zegt Sassen, ,,En het zijn niet alleen maar oude mensen, maar soms ook hele jonge mensen die het krijgen.” Voor de fotografe wordt het tijdens een eerste vakantie naar Denemarken pas echt duidelijk wat de impact is van de hartstilstand. ,,Toen schrok ik. Hij liep als een oude man, een beetje moeilijk, en praten ging lastig. Al zijn vaardigheden moest hij opnieuw leren. Hij kon ook niet alleen naar buiten, want zijn kortetermijngeheugen was slecht. Als hij zou gaan lopen, zou hij de weg terug niet meer vinden. Iedereen keek ook naar mij, mij had toen niets moeten gebeuren. Ik ben ook wel weer nuchter. We gaan gewoon door, maar toen hebben we echt de kwetsbaarheid van het leven gezien.”
ANDERE BLIK Die kwetsbaarheid ziet ze ook terug op een foto die ze later van Bert maakt. Als ze haar nieuwe camera wil testen maakt ze in tien minuten een foto van haar man. ,,In zijn blik op die foto zie ik zoveel: angst, leegte en wanhoop. Verdriet ook wel, hij is best wel lang depressief geweest. Zijn leven is volledig overhoop gehaald. Inmiddels is zijn blik wel veranderd.” Het blijkt een startpunt voor een groter project: haar eerste eigen serie. Sassen ging op zoek naar meer mensen die een hartstilstand hebben overleefd via een oproep op social media. ,,Iemand zei tegen mij: ‘Een hartstilstand krijg je niet alleen, maar met je hele gezin'."
w Lees op destadamersfoort.nl het volledige interview met Janita Sassen waarin ze vertelt hoe het project tot stand kwam en wat het allemaal teweegbracht.
En ook al komen mensen er beter uit, het hele gezin lijdt eronder. De eerste tijd dat Bert weer thuis was, kregen we hulp van stichting Hersenz. Mijn dochter wilde graag in contact komen met iemand van haar leeftijd die hetzelfde had meegemaakt, maar dat was niet te vinden. Dat moet er toch zijn? Dat was voor mij een soort ‘trigger’, ik voelde de noodzaak om hier iets mee te doen en er meer bekendheid aan te geven.”
[EVEN DOOD Op haar oproep kwam veel respons, waaronder een aantal Amersfoorters. Wat begint als fotoserie, groeit al gauw uit tot een boek dat de titel ‘Even dood’ krijgt. Herkenbaar voor mensen die een hartstilstand overleven, maar ook interessant voor mensen in hun omgeving en verplegend personeel die eigenlijk zelden weten hoe het met een patiënt verder gaat als zij het ziekenhuis verlaten. Door crowdfunding haalt Sassen meer dan genoeg geld op om het boek vorm te geven.
In het boek portretteert Sassen mensen op hun kwetsbaarst: in ondergoed, zodat het litteken van de operatie en aangekomen kilo’s zichtbaar zijn. In sommige gevallen ook met de icd, de defibrillator die veel mensen krijgen geïmplanteerd, duidelijk in beeld. Ze vertelt: ,,Ik besefte me goed dat deze mensen iets heftigs mee hebben gemaakt, dan komt het wel echt aan op vertrouwen. De mensen die ik voor de camera heb gehad zijn allemaal zo dapper. Tijdens het fotograferen zag ik al dat dit project iets teweeg bracht: mensen begonnen te huilen of liepen helemaal leeg over hoe zij zich voelden. Voor veel mensen was het ook een stukje verwerking.”
Ook voor Sassen is dat het geval. ,, Creativiteit is mijn tool. Ik dacht dat ik de situatie goed kon handelen, maar tijdens het proces van het maken van het boek kwam ik erachter dat het toen pas echt beter ging. Het was heel fijn om te doen en het te kunnen vertalen naar een kunstzinnig project. Dat geeft ook het gevoel dat je er dan toe doet. Dat is mijn manier geweest van verwerken.”
Janita Sassen (55) fotografeert al bijna twintig jaar mensen voor magazines en campagnes. Na 12 jaar bij Elegance, Eigen Huis & Interieur en Marie-Claire begint ze voor zichzelf als grafisch ontwerper en fotograaf. Sassen is afgestudeerd illustrator en heeft fotografie er altijd naast gedaan, maar het fulltime fotograferen is een grote stap. ,,Ik heb veel kansen gekregen om mezelf te ontwikkelen, maar ik heb jarenlang ook zo hard gewerkt. Tot aan coronatijd was het continu hollen. Tijd om een eigen serie te maken was er niet, maar ik vond altijd wel dat iedere fotograaf vrij werk zou moeten maken om jezelf te kunnen laten zien.”