'Ouderen leven in sociaal isolement door coronacrisis'

6 april 2020 om 14:37

PREMIUM Het lijkt erop dat ouderen, vooral 70-plussers, de meest kwetsbare groep vormen als het gaat om de risico’s die besmetting met het coronavirus met zich meebrengt. Bewoners van instellingen hebben mede daarom te maken met maatregelen die de individuele vrijheid gedurende lange tijd fors beperken. Maar ook ouderen die nog in eigen huizen ‘op zichzelf’ wonen raken in toenemende mate in een sociaal isolement.

w         [Lees het volledige artikel, met een uitgebreid interview met Ineke de Beer, woordvoerder van Beweging 3.0 (een grote zorgorganisatie in de regio Eemland) op destadamersfoort.nl.

Voor die groep -binnen én buiten verpleeghuizen en woonzorgcentra- is de medewerker van de thuiszorg (of de zorgmedewerker die binnen de instellingen zorg verleent) niet zelden het enige fysieke contact met de buitenwereld. Iemand die daadwerkelijk over de vloer komt om noodzakelijke medische handelingen te verrichten of andere zorg te verlenen.

Kwetsbare ouderen leven momenteel letterlijk in een isolement,,Voor bewoners van de instellingen en hun naasten is het verdrietig en zwaar dat ze elkaar niet fysiek kunnen ontmoeten. Ons doel is om het leven van onze bewoners ook in deze situatie zoveel mogelijk aangenaam te maken.’’ Dat zegt Ineke de Beer, woordvoerder van Beweging 3.0, een grote zorgorganisatie (met zo’n 2.500 medewerkers) die in de regio Eemland en daarbuiten in veel gemeenten actief is op het gebied van zorg, wonen en welzijn. Het hoofdkantoor is gevestigd in Amersfoort.

Maar ook de thuiszorgorganisaties zelf passen de dienstverlening aan aan de bijzondere omstandigheden. Vaak ten gevolge van dwingende richtlijnen van de overheid. Om het besmettingsgevaar over en weer zoveel mogelijk te beperken, maar ook om de eigen organisatie zoveel mogelijk in de benen te houden.

INGRIJPENDE MAATREGELEN Met name in de instellingen (Beweging 3.0 is eigenaar van verpleeghuizen en woonzorgcentra in Putten, Nijkerk, Amersfoort en Leusden) zijn de maatregelen voor de bewoners ingrijpend. Mantelzorgers (familie of bekenden die in de instellingen een grote bijdrage leveren aan het welzijn van de bewoners) en vrijwilligers mogen de instellingen niet meer in. Dagbestedingsactiviteiten en dagbehandelingen zijn opgeschort. Bewoners mogen niet naar buiten. ,,Dat is niet makkelijk’’, beaamt De Beer: ,,Een deel van de bewoners, bijvoorbeeld dementerenden, kan moeilijk begrijpen waarom ze bijvoorbeeld niet meer naar buiten mogen.’’ Ook bezoek ontvangen is op dit moment niet aan de orde, uitzonderingsgevallen daargelaten. De Beer: ,,Onze zorgmedewerkers doen alles wat mogelijk is om bijvoorbeeld het wegvallen van de mantelzorg op te vangen.’’

Mantelzorgers en vrijwilligers mogen de instellingen niet meer in. Activiteiten zijn opgeschort en bewoners mogen niet naar buitenMaar ook de zorg zelf wordt onder de huidige omstandigheden noodgedwongen beperkt: ,,Onze wijkverpleegkundigen verlenen tijdelijk de meest noodzakelijke zorg aan cliënten’’, meldt Beweging 3.0 op de eigen site: ,,Dit is zorg die verleend moet worden om medische klachten te voorkomen. Denk aan het behandelen van een wond op een arm of been. Of hulp bij het nemen van medicijnen of het toedienen van insuline.’’

GEZONDHEIDSKLACHTEN ,,Om iedereen goede basiszorg te kunnen blijven geven, is deze voorlopige maatregel helaas nodig’’, meldt de site verder: ,,Een aantal van onze medewerkers mag momenteel niet werken. Ze hebben gezondheidsklachten na het bezoeken van risicogebieden of hebben contact gehad met iemand die besmet is met het Coronavirus. Tegelijkertijd neemt de vraag naar zorg voor cliënten toe. Daar komt nog bij dat binnenkort een groot aantal coronapatiënten uit het ziekenhuis weer naar huis gaat. Zij hebben ook noodzakelijke zorg nodig.’’

Ondanks dat blijft in veel gevallen direct fysiek contact tussen zorgmedewerker en cliënt onvermijdelijk. Met alle risico’s van dien. ,,We spannen ons maximaal in om kwetsbare cliënten én onze medewerkers zo goed mogelijk te beschermen. We volgen alle adviezen en maatregelen van het RIVM en het Ministerie van VWS nauwgezet op’’, aldus De Beer. ,,Medewerkers werken volgens protocollen, nemen extra hygiënemaatregelen en werken -als de situatie daarom vraagt- met persoonlijke beschermingsmiddelen.’’

Het is dus niet vanzelfsprekend dat thuiszorgmedewerkers werken met mondkapjes en handschoenenBESCHERMINGSMIDDELEN Het is dus niet vanzelfsprekend dat thuiszorgmedewerkers, die veelal dagelijks meerdere cliënten bezoeken, dat doen met mondkapjes voor en handschoenen aan. In de richtlijn van het RIVM staat dat dat pas hoeft als zorgmedewerkers zelf klachten hebben die kunnen duiden op een coronabesmetting. Dat geldt echter alleen ‘als het voor de continuïteit van zorg noodzakelijk is en er geen vervanging mogelijk is’.

,,Uiteraard gebruiken onze medewerkers persoonlijke beschermingsmiddelen ook als de cliënt die we bezoeken fysieke klachten heeft die op een besmetting met het coronavirus kunnen duiden’’, voegt De Beer daar aan toe.

,,De adviezen en maatregelen van het RIVM en van VWS volgen we nauwgezet’’, zegt De Beer: ,,Onze medewerkers op locaties en in de wijk werken volgens protocollen. Die actualiseren we als er nieuwe adviezen of maatregelen van het RIVM zijn. Beweging 3.0 heeft een vaste commissie ‘infectiepreventie’ waaraan een extern deskundige op het gebied van infectiepreventie deelneemt. Deze commissie bewaakt alle interne protocollen, richtlijnen en voorlichtingsmateriaal die met de preventie van overdraagbare virussen, zoals het coronavirus, te maken heeft.’’

VEEL CREATIVITEIT De Beer: ,,Er is na 19 maart (de dag waarop de regering kwam met vergaande maatregelen om de verspreiding van het virus zoveel mogelijk af te remmen) veel creativiteit ontstaan om bewoners en naasten toch in contact met elkaar te laten komen.’’ Ze wijst op een initiatief in het Amersfoortse huis Nijenstede, waar familie en bewoners door het gesloten raam heen via babyfoons met elkaar spreken. ,,Maar andere voorbeelden zijn dat onze vrijwilligers (in totaal zo’n 1.700!) bewoners bellen via een belcirkel. Ze sturen ook kaarten en brieven.’’

Beeldbellen via Skype en andere applicaties wordt inmiddels ook veel gebruikt. De Beer: ,,En in huize Sint Joseph in Achterveld maken ze per bewoner een lijst waar iemand blij gemaakt kan worden: Het gaat dan om spelletjes, muziek en mensen die een bewoner zou willen bellen.’’

,,Iemand die wekelijks zingt met de bewoners doet dit nu buiten met een versterker’’, voegt De Beer daar nog aan toe. ,,En familie kan een USB-stick aanleveren met foto’s en filmpjes die we kunnen laten zien. En verder delen we puzzels en spelletjes uit aan bewoners.’’

door Daan Bleuel

Beweging 3.0 beheert in Amersfoort de instellingen Woonzorgcentrum Mariënburg Woonzorgcentrum St. Joseph (Hooglanderveen) Verpleeghuis De Lichtenberg Woonzorgcentrum De Lichtenberg Verpleeg- en gasthuis St. Elisabeth Woonzorgcentrum Monseigneur Blom Woonzorgcentrum Nijenstede Leusden Verpleeghuis Lisidunahof Woonzorgcentrum ‘t Hamersveld Woonzorgcentrum St. Joseph (Achterveld) Nijkerk Woonzorgcentrum De Pol Woonzorgcentrum St. Jozef Putten Woonzorgcentrum Zorgerf