Opgelucht wonen en werken [in de winter]

10 november 2020 om 10:08

De winter nadert snel, we zitten met z’n allen meer binnen met de ramen dicht én het griepseizoen is weer aangebroken. Voor mensen in risicogroepen is nu, vanwege het coronavirus, nog moeilijker dan normaal om deze periode zonder ziekte door te komen.

Het Rijksinstituut Volksgezondheid en Milieu (RIVM), raadgever voor de regering, adviseert vooral om afstand te houden van elkaar - en elkaars huishoudens - en vaak de handen te wassen met water en zeep. Dat heeft alles te maken met de grotere speekseldruppels die, na een hoest- en proestbui, de voorwerpen om ons heen kunnen besmetten voor anderen met het coronavirus COVID-19.

MINIDRUPPELS Het RIVM lijkt tot nu toe voorbij te gaan aan de waarschuwing van een grote groep wetenschappers dat er, naast die ziekmakende grote druppels, ook besmette minidruppels vrijkomen bij hoesten of niezen. Deze druppeltjes kunnen diep in de longen doordringen. Het RIVM zegt daarover op de website (6 oktober): 'Het is op dit moment niet duidelijk of de kleine druppels (aerosolen) die in de lucht blijven hangen een rol spelen bij de verspreiding van het coronavirus. Mochten ze een rol spelen in de verspreiding, dan is dit een minder belangrijke verspreidingsroute dan van de grotere druppels.'

De wetenschappers echter vinden dat voorkomen beter is dan genezen. Professor Philomena Bluyssen van TU Delft, via de website: ‘We weten uit eerder onderzoek naar de MERS- en SARS-virussen dat aerosolen een rol spelen. Zolang we niet zeker weten dat dit voor COVID-19 níet geldt, zouden we op zijn minst moeten zorgen dat we het risico zo klein mogelijk houden.’

LIFT Dat de overheid de kans op coronabesmetting via aerosolen niet bewezen acht stelt menig burger in de risicogroep niet gerust. Dat kan onder meer worden afgeleid uit de consternatie die half oktober ontstond na berichtgeving over een ziekenhuis in Gouda waar geen aparte lift is voor coronapatiënten. Juist liften worden door kwetsbare mensen gebruikt die de trap niet kunnen nemen. Daarbij wordt de lift niet na ieder gebruik lang genoeg gelucht en schoongemaakt. Voeg hierbij het feit dat aerosolen zeker een kwartier blijven hangen in slecht geventileerde ruimtes zoals een (ziekenhuis-)lift. Dat bleek namelijk uit eerder onderzoek, gepubliceerd op 23 september, door professor Daniël Bonn van de Universiteit van Amsterdam, hoogleraar faculteit natuurwetenschappen, wiskunde en informatica. We stelden hem daarover enkele vragen:

Is het veilig om als kwetsbare patiënt of bezoeker de ziekenhuislift te nemen?

Bonn: ,,Uit onze publicatie blijkt dat men beter slecht geventileerde ruimtes kan vermijden. Voor specifieke ziekenhuisliften kunnen wij geen uitspraak doen omdat de mate van ventilatie verschilt tussen liften. Videoconsulten, telemonitoring (e-health) en bezoek aan gespecialiseerde (kleinschalige) klinieken kunnen een meer wenselijk alternatief zijn voor ziekenhuisbezoek.''

In zijn onderzoek schrijft Bonn: 'Het is niet bekend wat de minimale besmettelijke dosis is; er wordt echter gedacht dat de ernst van de coronaziekteverschijnselen evenredig is met de dosis waarmee de besmetting plaatsvindt, wat impliceert dat overdracht door aerosolen tot relatief mildere symptomen kan leiden dan overdracht via direct contact.'

Als het immuunsysteem wordt geactiveerd dankzij de mildere symptomen van aerosolen, hoe verkeerd is besmetting door besmette aerosolen dan eigenlijk?

Bonn: ,,Dat is min of meer het idee van een vaccinatie, waarbij je mensen infecteert met een verzwakt virus. In het geval van een mogelijk dodelijke ziekte als COVID-19 kun je echter geen risico's nemen. Wellicht is het zo dat er minder mensen in het ziekenhuis liggen bij deze tweede golf omdat er een gedeeltelijke resistentie is opgebouwd bij sommigen. Er is echter nog veel meer onderzoek nodig om al deze dingen helder te krijgen.''

Zou de overheid, met de winter voor de deur, meer moeten gaan inzetten op campagnes tot dagelijks luchten van de woon-, werk-, en slaapkamers in plaats van oproepen om geen warmte te verliezen en te isoleren?

Bonn: ,,Luchten is altijd goed, en hoeft niet veel warmte te kosten, als je het niet te lang doet. Lucht opwarmen is namelijk heel makkelijk in de zin dat het weinig energie kost. Een paar keer per dag tien minuten de ramen open is prima. Niet langer, dan koelt het gebouw af, en je bent veel energie kwijt om het weer te verwarmen.''