'Inspraak is bezigheidstherapie'
10 november 2020 om 16:23Adviezen en inspraak ten spijt: bomen gekapt
Jeroen de Valk
PREMIUM Natuurliefhebbers van binnen en buiten Amersfoort die komend jaar weer de imposante Japanse sierkersen in de Borgesiuslaan willen bewonderen, zijn gewaarschuwd: die bomen staan er niet meer. Ze zijn gekapt, allemaal. Alle 67 Japanse sierkersen plus nog vier andere bomen in de wijk. Ze moesten wijken omdat hier werkzaamheden aan de riolering gaan plaatsvinden. Nooit zullen ze meer in bloei staan en de straat voorzien van een feeëriek kleurenspel.
Deze krant bracht een half jaar terug verslag uit van protesten van wijkbewoners. Volgens hen kunnen de werkzaamheden best plaatsvinden zonder een grootschalige bomenkap. Onder de bewoners van deze historische Frisia-buurt bevinden zich enkele deskundigen bij uitstek, onder wie de vermaarde tuin- en landschapsarchitect Dick Haver Droeze. Een kwart eeuw geleden waren er ook rioolwerkzaamheden, zonder dat de vooroorlogse bomen daarvoor ook maar een millimeter hoefden te wijken. De gemeente besloot onverstoorbaar over te gaan tot het kappen van de bomen. Enkele ervan zouden niet zo gezond meer zijn, iets wat Haver Droeze bestrijdt. Op maandag 19 oktober ging de kettingzaag er in. Het verzoek van de buurt om dan in ieder geval hetzelfde soort bomen terug te plaatsen, zal ook worden genegeerd. Variatie zou de natuur ten goede komen, zo luidt het verweer van de gemeente.
TRUMPIAANS Een week na deze kaalslag besloot het college echter één boom in een ander deel van de stad te laten staan. De kapvergunning was al afgegeven maar, zo liet wethouder Kees Kraanen weten in deze krant, ‘in dit uitzonderlijke geval’ werd er ‘gekeken naar alternatieven’. Dit vanwege ‘de reacties uit de buurt’. De ‘buurt’, dat is in dit geval het Soesterkwartier. De betreffende boom is een kastanje op de hoek van de Dollardstraat en de IJsselstraat en dateert van 1930. De boom zou in de loop der jaren wat bouwvallig zijn geworden. Spelende kinderen kunnen takken op hun hoofd krijgen. Na wat snoeien kan hij echter nog enkele jaren blijven staan.
Waarom laat het college 71 bomen in de Frisiawijk kappen maar wringt het zich in allerlei bochten voor levensverlengend ingrijpen van één boom in het Soesterkwartier? Je zou dit, om actueel te blijven, als een Trumpiaanse afleidingsmanoeuvre kunnen zien. Als ergens onrust heerst, zorg je ervoor dat de aandacht op iets anders wordt gericht. Kijk eens, de wethouder zet zich in voor deze kastanje. Het college heeft in dit deel van de stad toch al iets goed te maken sinds het kwam met het plan om een autoweg door de groengordel aan te leggen. Protesterende Soesterkwartierders gingen de straat op.
w [,,Na het zoveelste ‘participatietraject' waar weer honderden uren vrije tijd van de bewoners in zijn gaan zitten, met als resultaat de kap van 71 kerngezonde bomen, zijn wij er even helemaal klaar mee'', zegt Christian van Barneveld, voorzitter van GiA in het artikel op De Stad Amersfoort.nl Premium.
NEE-ZEGGER De Stichting GiA (Groen in Amersfoort), erg betrokken bij de sierkersen-affaire, denkt dat er meer speelt. De stichting schreef een brief aan de raad - in het bezit van deze krant - waarin het vermoeden wordt uitgesproken dat het misging aangezien de stichting ‘keurig de procedures volgt en niet massaal op de stoep van het gemeentehuis verschijnt'.
Christian van Barneveld, voorzitter van GiA, poogt in dit schrijven de geschiedenis door te lopen. Het begin was veelbelovend: er was een inloopavond waarbij de bewoners hun wensen konden laten horen. De gemeente kwam op die avond nog niet met concrete plannen. Maar het eerste conceptplan lag spoedig op tafel. Daarbij bleek dat er niets was gedaan met de input uit de inloopavond.
Dit leidde natuurlijk tot bezwaren. Maar opeens ging de deur op slot. Reacties konden louter nog via een jurist worden ingediend en afgehandeld. Die zwaaide met een rapport waarin een gemeentelijke expert zich uitsprak vóór de bomenkap. Al staat daar niet in dat kap de enige mogelijkheid is. Bewoners zaten tegenover een jurist die kennelijk was ingehuurd als nee-zegger. Daarna is het slechts wachten tot weer een brief met een afwijzing op de deurmat ploft. Geen enkele keer zaten de gemeentelijke experts rond de tafel met ‘deskundige bewoners’. Zoals Haver Droeze, nooit te beroerd om de gemeente van gratis advies te voorzien.
De stichting: ,,Als de gemeente echt inspraak wil, dan worden de (concept)plannen gebaseerd op wat de bewoners aangeven. En dan wordt hiervan alleen afgeweken op onoverkomelijke punten, met onderbouwing.'' Nu is de werkwijze omgekeerd. De gemeente doet wat het heeft bedacht, ‘tenzij iets juridisch niet haalbaar is'. Of: ‘tenzij de bewoners zich meteen massaal op de stoep van het gemeentehuis melden'.
COMPENSATIEBOOMPJES Dat laatste kan verwijzen naar het Soesterkwartier, dat met succes in opstand kwam vóór de groengordel en vervolgens ook nog die ene kastanje. Misschien zijn de bewoners van de Frisiawijk te oud of te klein in getal voor zo’n protest. Misschien zijn ze inderdaad gewend zich op een andere manier te uiten.
In plaats van een spandoek rond te sjouwen, schreef Haver Droeze bijvoorbeeld dat de gemeente ‘wortelschermen’ zou kunnen laten ingraven, teneinde te voorkomen dat wortels schade aanrichten aan het wegdek. Volgens een gemeentelijke deskundige zouden de wortels de stoeptegels omhoog drukken, wat natuurlijk voor levensgevaarlijke situaties kan zorgen. Deze gemeentelijk deskundige was niet ter plaatse geweest, want dan had hij gezien dat er geen stoeptegels liggen. Er is alleen asfalt te vinden. Maar enfin, asfalt kan ook worden opgedrukt en de landschapsarchitect wilde ook in dit geval een goedbedoeld advies geven.
Zoals gezegd: op maandag 19 oktober gingen snel en efficiënt 71 bomen tegen de grond. Er staan nu wat armoedige stompjes die op een zeker moment worden vervangen door compensatieboompjes. Het is nog niet duidelijk wanneer die een acceptabele omvang hebben aangenomen.
Van Barneveld mailt naar de verslaggever dat hij en GiA moe zijn, en verdrietig. ,,Na het zoveelste ‘participatietraject' waar weer honderden uren vrije tijd van de bewoners in zijn gaan zitten, met als resultaat de kap van 71 kerngezonde bomen, zijn wij er even helemaal klaar mee.'' Zijn brief kreeg als motto de bittere woorden die een half jaar terug waren te lezen boven een artikel in deze krant: ,,Inspraak is bezigheidstherapie.''
