Afbeelding
Foto: André van der Velde /BDU

Ingezonden: Onnodig struikelblok

6 september 2011 om 00:00 Nieuws

De discussie over het bouwen van een Eemhuis, waarin diverse cultuurinstellingen samen gehuisvest worden, gaat al decennia terug. De VVD heeft zich ook al in de periode 2006-2010 uiterst druk gemaakt over beheersing van de kosten ervan. Gedurende deze jaren waarin de uiteindelijke vorm en inhoud van het Eemhuis werden bepaald bleken de kosten al hoger te zijn dan in eerste instantie beoogd. Juist dergelijke grote bouwprojecten leiden in veel gemeenten tot torenhoge kostenoverschrijdingen. Uiteindelijk is in 2010 besloten om de bouw van start te laten gaan met een zwaar pleidooi van de VVD extra waakzaamheid in te bouwen ten aanzien van de kostenbeheersing in het proces.

Nu eindelijk met de bouw gestart is, is onder bewind van Mirjam Barendregt besloten de theaterzaal voor Scholen in de Kunst niet te realiseren en om het poppodium De Kelder niet onder te brengen in het Eemhuis.

Wethouder Barendregt stelde op 15 februari jongstleden aan de raad voor om die vrijgekomen ruimte te benutten, door KadE in te passen in het Eemhuis. Inmiddels groeiden de contouren van de bouwmassa al maanden op het Eemplein.

In haar open brief van 2 september j.l. schrijft Mirjam Barendregt haar functie als wethouder van de gemeente Amersfoort neer te leggen. Aanleiding vormen de overschrijdingen op het bouwbudget voor het Eemhuis. Dit project viel niet alleen via de portefeuille Cultuur, maar in alle opzichten onder haar verantwoordelijkheid: ook via Ruimtelijke Ordening en via Project Eemhuis. De overschrijdingen belopen nu al 6,8 miljoen op het bouwbudget van € 45 miljoen, dat is ruim 15%.

Volgens de brief waarin Barendregt haar ontslag aanbiedt, schrijft zij dat de kostenoverschrijdingen 'voor een belangrijk deel het gevolg zijn van het besluit van 15 februari 2011 om KAdE in het Eemhuis te vestigen'.

Ik vind dat een onjuiste voorstelling van zaken.

In het door haar bedoelde Raadsbesluit van 15 februari, om KadE in het Eemhuis te gaan vestigen is immers de voorwaarde opgenomen, dat de verhuizing binnen het budget en de planning ingepast zou worden. Haar voorstel aan de raad was: ,,De raad voor te stellen in te stemmen met het voornemen de culturele functies van het Eemhuis te wijzigen en de daartoe noodzakelijke aanpassingen aan het gebouw binnen het afgesproken budget en planning voor de realisatie van het Eemhuis''.

Dit voorstel heeft de Raad op 15 februari aangenomen, dus ook met de voorwaarde dat de kosten niet hoger zouden worden. De kostenoverschrijdingen kunnen daarom NIET het gevolg zijn van het raadsbesluit van 15 februari, zoals de afscheid nemende wethouder ten onrechte stelt. Integendeel.

Mevrouw Barendregt geeft verder aan op dit dossier onvoldoende scherp te hebben geacteerd, waarvoor zij haar politieke verantwoordelijkheid neemt. De inschattingsfout die zij zelf in haar brief zegt te hebben gemaakt, is dat ze heeft nagelaten de haar bekende informatie over de kostenoverschrijding al direct na 7 juli (toen zij ervan door haar ambtenaren op de hoogte werd gesteld) te delen met de rest van het college. Pas op 29 augustus jl. is het voltallige college geïnformeerd.

Ik ken Mirjam als een uiterst bekwaam raadslid uit de periode dat ik fractievoorzitter was van de VVD (2006-2010). Ze bleek bovendien een oplossingsgerichte en buitengewoon bevlogen, cultuurminnende wethouder. Ik weet ook en begrijp dat haar vertrek uiterst moeilijk voor haar is, omdat ze echt hart heeft voor deze stad.

Ik vind wel, dat ze de fouten die zij heeft gemaakt in haar brief ernstig miskent. Naast de inschattingsfout die ze maakte over het verstrekken van informatie zijn dat in elk geval de volgende drie:

Ten eerste: ze deed via het raadsbesluit een toezegging, zonder te weten of ze die kon waarmaken: Ze wist niet of inpassing van KAdE in het Eemhuis binnen planning en budget wel een haalbare missie zouden zijn.

Ik vind dat je dat moet weten vóórdat je de raad laat stemmen over die verhuizing en zeker wanneer je de raad laat instemmen onder die voorwaarde.

Ten tweede: Ik ben van mening dat een wethouder die ruimtelijke ordening en de bouw van dergelijke grote projecten in zijn/haar portefeuille neemt, minimaal enig verstand moet hebben van die zaken. Als je enig verstand van die zaken hebt, dan weet je dat een dergelijk ingrijpend belsuit in een lopend bouwproject altijd kostenverhogend is.

De kostenoverschrijdingen kunnen werkelijk niet als verrassing zijn gekomen:

De bewuste keuze voor een andere vorm van koelen en verwarmen (WKO) betekende al 9 ton extra investering. De overige kostenoverschrijdingen zijn het gevolg van het ingrijpen in een al uitgeëngineerd, besteld en ingeroosterd bouwproject in uitvoering!

De bouwkundige aanpassingen kosten 240.000 euro extra, wijzigingen in de warmtetechtniek 1,3 miljoen, wijzigingen in electrische installaties 1,1, miljoen, aanpassing aan liften 50.000 meer dan in het oorspronkelijke plan met de Kelder erin en een uitvoeringszaal voor Scholen in de kunst. Het maken van een nieuw ontwerp en bijbehorend advies: bijna 1 miljoen extra. Bouwtijdverlenging voor de aannemer vanwege de nieuwe plannenmakerij: ruim 1,5 miljoen. Bouwtijdverlenging, vergaderen, verzekeringen etc, 230.000 euro, BTW-verlies: 4 ton. In totaal lopen de nu bekende tekorten op tot een bedrag van ongeveer € 7 miljoen (voorlopige cijfers).

Daarnaast wordt de realisatie met tenminste 8 maanden vertraagd.

Over de resterende huurlooptijd van KadE in het gebouw van Archief Eemland, de verhuiskosten van alle instellingen, over de mogelijk hogere exploitatiekosten in de nieuwe behuizing wordt daarbij nog niet gerept.

Het is voor mij onduidelijk welke van deze extra kosten bij een wijziging in een bouwwerk dat al in realisatiefase is, niet te voorzien zijn geweest. Los van de exacte hoogte ervan waren ze dat namelijk allemaal wèl.

Het feit dat ze in dit stadium al haar ontslag heeft aangeboden legt een derde fout bloot: Ze had nog kunnen voldoen aan de opdracht / het besluit van de raad, wanneer ze een manier zou hebben gevonden om deze voorzienbare kostenoverschrijding te dekken. De opdracht was immers om de verhuizing zonder extra kosten op te lossen. Het feit dat ze nu al vertrekt, wil zeggen dat ze die dekking niet had. Een snelle rekensom zegt mij dat de gemeente dus een lening zal moeten afsluiten om deze kostenoverschrijding te dekken, met al gauw tonnen financieringslasten per jaar. De verbouwing aan De Kelder, die dus blijft op zijn huidige plek, is ook nog niet bekend.

Ook al deze extra lasten zullen moeten worden terugverdiend met extra bezuinigingen.

Ik denk overigens dat de aanpassingen die KadE wenst ook een stuk soberder kunnen, waarmee de overschrijding lager kan zijn. Wij moeten ons ook ernstig afvragen of de aard van de exposities en de bezoekersaantallen dergelijke kostenoverschrijdingen wel rechtvaardigen, durf ik als kunst- en cultuurminaar overigens te zeggen.

Er is besloten een extern onderzoek uit te laten voeren naar de aard en exacte omvang van de ontstane tekorten en de gevolgen. Ik hoop dat alle consequenties dan worden meegenomen. Ook de overige kosten die nog niet becijferd zijn, zoals de inrichting van de vier instellingen die in het nieuwe Eemhuis samen gehuisvest gaan worden. Maar ook de besparingen die door strakke samenwerking in de nieuwe behuizing bewerkstelligd moet worden. Buiten dit onderzoek zullen dan nog de gevolgen vallen van de leegte die de vertrekkende instellingen achterlaten in de stad.

Naar verwachting zal de opvolger van Mirjam ook weer van D66 huize komen en naar ik aanneem gaat deze de portefeuilles Cultuur, Ruimtelijke Ordening en een aantal projecten de vertrekkende wethouder overnemen. Naast Eemplein/Eemhuis zijn dat onder meer ook Oliemolenkwartier, Zonnehof, Stadhuisgebied en de Wagenwerkplaats.

Met dergelijke grote ontwikkelingsprojecten is veel geld gemoeid. Ik pleit daarom in het belang van deze stad voor een opvolgend wethouder met grote ervaring en inzicht in dergelijke grote ontwikkelingsprojecten en met oog voor de gigantische financiële consequenties van elke (deel)beslissing daarin.

Margot Cooijmans

Fractievoorzitter VVD Amersfoort periode 2006-2010

en betrokken stadsbewoner.

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie