René Cuperus: ,,Amersfoort is allang niet meer de meest gemiddelde stad van Nederland.''
René Cuperus: ,,Amersfoort is allang niet meer de meest gemiddelde stad van Nederland.'' foto: Peter Hilz

René Cuperus is te gast bij gespreks-avond Nieuwsplein33: ,,Politiek is te weinig maatschappelijk aangehaakt’’

30 mei 2023 om 13:00 Evenementen

AMERSFOORT Over politici wordt vaak gezegd dat ze vooral met zichzelf bezig zijn. Een verwijt dat landelijk klinkt, maar ook lokaal. Veel mensen hebben het idee dat de politiek er niet voor hen is. Ze voelen zich niet gehoord en gezien. Nieuwsplein33 organiseert over dit onderwerp op 7 juni gespreksavond in het Amersfoortse KAdECafé. Te gast, naast journalist Tijs van den Brink, is René Cuperus, columnist en strategisch adviseur bij gemeenten en departementen. Hij maakt zich zorgen over de kloof die is ontstaan tussen een groot deel van de burgers en de politiek en wat dit doet met de democratie.

In de Atlas van Afgehaakt Nederland leggen René Cuperus en onderzoeker Josse de Voogd bloot waarom mensen afhaken. Waarom ze niet meer gaan stemmen. En als ze dat wel doen waarom die stem dan gaat naar wat de auteurs noemen, ‘buitenstaanderspartijen’ aan de flanken. Cuperus ziet die tendens ook in Amersfoort, de stad waar hij al zeker dertig jaar woont.

CYNISCHER  

,,We constateren dat het vooral de welvarende, tevreden mensen zijn die veel vertrouwen in de politiek hebben en gaan stemmen. Maar dat juist diegenen die het meest zijn aangewezen op de regelingen van de overheid cynischer zijn over de politiek. Mensen voelen zich niet meer gezien, gehoord of geholpen maar soms zelfs vernederd door diezelfde overheid, ook lokaal.”

Dat is volgens Cuperus niet helemaal los te zien van andere ontwikkelingen. ,,Amersfoort is al lang niet meer de meest gemiddelde stad van Nederland zoals altijd werd gezegd.” De auteur en onderzoeker geeft aan dat er veel veranderd is in de stad in vergelijking met twintig jaar geleden. “D66 is hier nu de grootste, geen gemiddelde partij, maar een vrij elitaire partij. Dat is echt een verschuiving. Twintig jaar geleden hadden de ooit brede volkspartijen PvdA en CDA het nog voor het zeggen.”

JERICHO

Verschillen in opleidingsniveau en sociaaleconomische positie, die in de Atlas van afgehaakt Nederland aan de orde komen, spelen hierin ook een rol. Als voorbeeld noemt Cuperus Amsterdam waar op dit moment meer dan zestig procent van de inwoners hoog opgeleid is. ,,Amersfoort gaat ook die kant op.” Dat vertaalt zich in politieke keuzes, waarbij er bedoeld en onbedoeld minder oog en respect is voor mensen die lager opgeleid zijn, de praktisch opgeleiden.

We zijn een overloopgemeente aan het worden voor gegoede mensen uit Amsterdam en Utrecht

Om dit te illustreren zoomt hij in op het met sloop bedreigde, Amersfoortse wijkje Jericho. ,,Er zal best veel mis zijn met de kwaliteit van die huizen, maar het gaat mij om de manier waarop met die kwetsbare wijk en zijn bewoners wordt omgesprongen. Men sloopt geen huizen, maar een gemeenschap. En altijd alleen aan de kwetsbare onderkant van de samenleving. Je moet eens proberen woningen op de Amersfoortse berg te slopen. Ondenkbaar. Dan stuit je op 100 advocaten.”

GEMEENSCHAP OP ZICH

Veel bewoners van het naoorlogse wijkje wonen daar al hun hele leven. Het is een gemeenschap op zich. Een groot deel van hen voelt zich niet gehoord en gerespecteerd en denkt dat hun wijkje gesloopt gaat worden voor de groeiambitie van de stad. Cuperus analyseert: ,,We zijn een overloopgemeente aan het worden voor gegoede mensen uit Amsterdam en Utrecht.”

De lokale politiek heeft wat hem betreft bovendien te weinig verbinding met de inwoners. ,,Politieke partijen zijn heel zwak. Ambtenaren wonen vaak buiten Amersfoort. Er is geen politiek debatcentrum. Daardoor lijkt de politiek in Amersfoort nogal geïsoleerd en erg de met de eigen bubbel bezig. Veel te weinig maatschappelijk aangehaakt. Amersfoorters kennen hun politici veelal niet. Politiek is voor een deel ook theater, maar dan moet je de spelers wel ergens kunnen zien.”

DUBBELE SECULARISATIE

Dat speelt allemaal overigens niet alleen in Amersfoort. Cuperus spreekt van een soort dubbele secularisatie: ,,Veel mensen zijn eerst hun religieus geloof kwijtgeraakt, en beginnen nu ook hun geloof in politiek te verliezen. Dat is niet goed voor onze democratie.” Dat komt volgens hem mede omdat de bindingen die mensen hebben grotendeels verdwenen zijn. Binding met de kerk, binding met de buurt, met de familie, met grote volkspartijen.

,,We moeten die bindingen, en daarmee de democratie, opnieuw uitvinden. Juist in een groei- en doorloopstad als Amersfoort. Lokale media moeten daar een cruciale verbindende rol bij spelen. De rol van een platform als Nieuwsplein33 zou daarom moeten zijn om verhalen uit de stad op te halen. De Amersfoortse samenleving te duiden. De politiek te confronteren met onbekende ervaringen en blinde vlekken. Een ontmoetingsplein is belangrijk om een samenleving bij elkaar te houden.”

Nieuwsplein33 verzorgt op woensdag 7 juni een gespreksavond over de kloof tussen burger en overheid. René Cuperus -Amersfoorter en één van de schrijvers van het boek ‘Atlas van afgehaakt Nederland’- en journalist Tijs van den Brink -woonachtig in Amersfoort en journalist bij de EO- zijn te gast. Belangstellenden zijn van harte welkom. De avond vindt plaats in het KAdECafé, inloop om 19.30 uur, de avond start om 20.00 uur en eindigt om 21.00 uur. Meer informatie en aanmelden via nieuws@nieuwsplein33.nl

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie