alle tijden’
29 juni 2011 om 00:00 CultuurDe kracht en de reikwijdte van Maria zijn ongekend. Eeuwenlang speelde zij een belangrijke rol als bemiddelaar binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Tegenwoordig hebben velen de traditionele kerk verruild voor eigen vormen van geloof en zingeving, maar de rol van Maria groeit alleen maar. Haar impact is enorm en veelzijdig. Ze is troosteres en oermoeder. Als vrouw en moeder is ze een rolmodel. Ze vormt voor kunstenaars en vormgevers een inspiratiebron. Zelfs jongeren hebben haar beeltenis geadopteerd. Museum Flehite geeft een aantal van hen een stem en toont, soms aan de hand van foto’s of kunst, wat Maria voor hen betekent. Maria roept bij velen een gevoel op en dat wil Flehite overbrengen. Daarom is ‘Maria, idool van alle tijden’ een belevingstentoonstelling. Alle zintuigen worden geprikkeld: bezoekers kunnen luisteren, voelen, ruiken, een kaarsje branden en een berichtje aan de speciaal voor de museum gemaakte spijkerbroeken-Mantelmadonna hangen.
Maria is sinds 1444 niet meer weg te denken uit Amersfoort. Nadat er een wonder rond een sober Mariabeeldje plaatshad, werd de stad een belangrijke bedevaartplaats. Hoe was het om in een middeleeuwse pelgrimsstad te verblijven? Welke wonderen hadden er in de stad plaats? Een nagebouwde kapel, het originele mirakelboek, pelgrimstekens, middeleeuwse muziek en kunst geven in Flehite de sfeer van destijds weer. Zelfs na de verbodsbepalingen bij de Hervorming van 1579 had in Amersfoort openlijk een stille omgang plaats. Dat de stad tijdens de Tweede Wereldoorlog gespaard is gebleven, is volgens sommigen te danken aan de bescherming van Maria. Tot op de dag van vandaag heeft er ieder jaar een Vrouwenvaart plaats, waarvan de populariteit de laatste jaren toeneemt.
Een deel van de expositie is besteed aan Maria als inspirator van kunstenaars, vormgevers en filmmakers. In de tentoonstelling zijn schilderijen te zien van onder anderen Abraham Bloemaert, kunstenaars die eeuwen geleden de verhalen van Maria zo mooi mogelijk weergaven. De vroeg twintigste-eeuwse Toon Kelder schilderde een indringend portret van de heilige moeder met kind. Daarnaast is werk te zien van hedendaagse kunstenaars als Marc Mulders, Carolein Smit, Marliz Frencken, Karin Bos, Frans Franciscus, Judith Krebbekx, Marijke Vijfhuizen en Barbara Bläsing. Anders dan in vroeger tijden zijn de beweegredenen van deze kunstenaars divers: de één portretteert haar vanuit een rooms-katholieke achtergrond, de ander omdat Maria inspireert als oermoeder of als rolmodel of om haar universele betekenis. In acht bijzondere altaren, vormgegeven door Sally Pittman, wordt duidelijk hoe de universele beeltenis van Maria door de eeuwen heen overeind is gebleven.
Bij de tentoonstelling verschijnt het eenmalige glossy tijdschrift Maria. In circa 80 pagina’s met achtergrondartikelen, lifestyle en do-tips, is te lezen hoe Maria anno nu leeft. Zo vertelt domineesdochter Rosita Steenbeek in een openhartig interview over haar jeugd in Amersfoort en de rol van Maria in haar leven. Mode-ontwerpster Sally Pittman legt uit waarom haar frêle ontwerpen vaak naar Maria verwijzen. Twee niet-gelovige vrouwen brengen een bezoek aan Lourdes en doen verslag. Worden zij geraakt? De glossy bevat ook achtergrondinformatie over de tentoonstelling in Amersfoort, Maria in de hedendaagse kunst en het verschijnsel van de Zwarte Madonna.
De glossy is landelijk te koop in de betere boekhandel en bij diverse musea voor €6,95.
Expositie en glossy zijn tot stand gekomen in samenwerking met otte+vermeulen kunstprojecten. Wie zin heeft in een stadswandeling, lezing of workshop, kan op www.idoolvanalletijden.nl het uitgebreide activiteitenprogramma bekijken.
