Bachcantate met Bas Ramselaar

AMERSFOORT - De eerste Bachcantate onder leiding van de nieuwe dirigent Bas Ramselaar wordt zaterdag 19 februari uitgevoerd in de St. Franciscus Xaveriuskerk, zaterdag 19 februari. Aanvang van het concert dat deel uitmaakt van de reeks ‘Rondom de Kantates’, is om 19.00 uur.

Veertien jaar geleden ontstond het idee om in Amersfoort jaarlijks drie cantates van J.S. Bach uit te voeren. Dit initiatief van Harry Weultjes en Wouter van den Braak vond gehoor bij de Amersfoortse Raad van Kerken. Al snel bleek het een gouden greep en stroomde het publiek massaal toe. Dat was mede een reden om de serie ‘Rondom de Kantates’ in een stichting onder te brengen. Wouter van den Braak dirigeerde het Amersfoorts Kantate Koor en Orkest vanaf het begin tot aan zijn vertrek in het najaar.

Op zaterdag 19 februari zal zijn opvolger Bas Ramselaar het ensemble voor het eerst dirigeren. In een kantatebijeenkomst staat de kantate van Bach centraal. De vorm van de bijeenkomst is herkenbaar en elke keer identiek opgebouwd. Zo ontstaat er een mengvorm van cultuur en bezinning, waarin steeds plaats is voor een kort woord van welkom, een inleiding over de uit te voeren kantate en een instrumentale inleiding.

Bas Ramselaar kan zich helemaal in die vorm vinden.,,Ik ken de vorige dirigent goed en ik weet dat hij een goed stel musici aan mij heeft overgedragen”, zo laat hij weten. Toch brengt hij zaterdag 19 februari al meteen een persoonlijk tintje aan in het vaste stramien van de concertreeks.,,Ik zal zelf de uitleg van de kantate verzorgen en doe dat aan de hand van voorgespeelde fragmenten en een deel van een voorgezongen aria. Dat verduidelijkt voor het publiek wat Bach in zijn compositie heeft bedoeld.”

In de komende vier seizoenen van de Stichting Rondom de Kantates wordt naast de vertrouwde geestelijke kantates van Bach eenmaal stilgestaan bij één van de vijf Latijnse Missen van Bach. Centraal in het eerste concert van 2011 staat de Lutherische Messe in F-dur BWV 233. Velen kennen Bach’s Hohe Messe als één van zijjn bekendste meesterwerken. ,,Ja, dat is zeker het geval. Bach heeft echter nog vier andere kortere Missen geschreven, bekend geworden als de Lutherse Missen. Dat deze werken in de afgelopen 250 jaar enigszins zijn verwaarloosd, kan gedeeltelijk worden verklaard doordat ze werden overschaduwd door de monumentale Hohe Messe, maar ook door het feit dat de kortere Lutherse Missen bijna geheel zijn opgebouwd uit delen van Bach’s vroegere kantates. Hergebruik van geslaagde composities was in de tijd van Bach absoluut geen schande en er zijn ook bij de grote Bach vele voorbeelden van recycling te vinden. Overigens, de schoonheid van deze vier parodie-Missen is wel dat ze Bachs persoonlijke keuze van delen uit zijn mooiste Kantates vertegenwoordigen.

Het was aan de inventieve Bach om elke mogelijkheid van het rooms-katholiek censuur in Bohemen te omzeilen door de Miscomposities met een aantal van zijn beste stukken uit verschillende kantates slim te vermommen als katholieke liturgische muziek”, zegt Bas Ramselaar, die ook als concertzanger Bach goed heeft leren kennen.