DENK: ‘Geen beleggers meer op de woningmarkt’

AMERSFOORT De gemeente Amersfoort zou forse maatregelen moeten nemen om huisjes-melken te verbieden. Huizen zijn er allereerst om in te wonen en niet om rijk van te worden, over de rug van de bewoners. Dit constateert de Amersfoortse fractie van DENK in schriftelijke vragen aan het college.

Jeroen de Valk 

Raadslid Tahsin Bülbül stelt hierin voor om beleggers te weren in álle wijken van de stad. Zij mogen daar dan geen ‘betaalbare’ woningen meer opkopen, ten einde die voor aanzienlijke bedragen door te verkopen of te verhuren. Het zou kunnen gaan om koopwoningen met een prijs tot 325 duizend euro. Het komt nu nog voortdurend voor - met name in de grote steden in het westen en midden des lands - dat beleggers een huis na een opknapbeurt voor een veel hoger bedrag te koop zetten. Vaak worden de woningen ook nog verdeeld in meerdere mini-appartementjes.

Bülbül loopt in zijn schriftelijke vragen vooruit op een wetswijziging die naar verluidt per 1 januari volgend jaar zal ingaan. De wet voorziet in ‘opkoopbescherming’ en moet vooral starters op de woningmarkt de kans geven óók een huis te kopen. Volgens de nieuwe regels mogen steden bepaalde wijken aanwijzen waar beleggers geen kans maken, zolang het gaat om ‘betaalbare’ woningen.

GEMIDDELD 410.000 Welke bedragen hieraan zijn gekoppeld, staat nog niet vast en kan afhankelijk zijn van de gangbare prijzen in een gemeente. In Tilburg werd al een maximum bedrag vastgesteld: 325 duizend euro. Daarmee zouden goedkope en ‘middeldure’ huizen worden beschermd. Het is de vraag of dit bedrag realistisch is, gezien de stormachtig prijsstijgingen. De NVM (Nederlandse Coöperatieve Vereniging van Makelaars en Taxateurs) constateerde een prijsstijging van afgerond twintig procent in het tweede kwartaal van 2021, ten opzichte van slechts een jaar eerder. De gemiddelde verkoopprijs van een Nederlandse woning is thans 410 duizend euro.

Bülbül vraagt: heeft het Amersfoortse gemeentebestuur al nagedacht over de mogelijkheden van de nieuwe regelingen? En mag de maximale prijs dan zo hoog mogelijk zijn? Hij schrijft dat ‘de drukte op de Amersfoortse woningmarkt dermate groot is, dat het invoeren van een algehele opkoopbescherming voor de hele stad niet alleen wenselijk, maar ook noodzakelijk is’. Jongeren zouden op dit moment ‘geen schijn van kans’ hebben als ze het moeten opnemen tegen de vele beleggers die ook hier actief zijn.

In juni wist GroenLinks in de Amersfoortse gemeenteraad al een meerderheid te verwerven met een motie waarin werd voorgesteld om in ieder geval gebruik te maken van de nieuwe wettelijke mogelijkheden.

WATERBEDEFFECT Gemeenten kunnen de kopers van een huis al verplichten om er zélf in te gaan wonen gedurende de eerste drie jaar na de verkoop. Hij of zij mag de woning daarna doorverkopen, mits de nieuwe eigenaar er ook gaat wonen. Dit is de ‘zelfbewoningsplicht’.

Vorig jaar kwam een derde van alle verkochte woningen in de vier grote steden in het bezit van vastgoedbeleggers. Uit een recente rondvraag van de NOS blijkt dat Amsterdam en Utrecht serieus overwegen om de opkoopbescherming in hun hele gemeente in te voeren. Rotterdam en Den Haag zijn wat voorzichtiger maar denken ook aan het weren van beleggers.

Rotterdammers weten dat hun wijk Carnisse - een vooroorlogse wijk, geliefd bij starters - grotendeels in handen komt van zakenlieden. Uit deze stad zijn ook de eerste tegengeluiden te horen. Met het verbieden van beleggen in de éne wijk zouden beleggers wel naar de wijk ernaast trekken: het waterbedeffect. Met regelgeving voor woningen met een maximale prijs creëer je een ‘run’ op woningen die net een paar euro duurder zijn. Nóg een waterbedeffect.

OVERBIEDEN Vlak voor het zomerreces pleitte Tahsin Bülbül ook voor het openbaar maken van het biedingsproces. Een makelaar mag niet, zo legde hij uit, informatie over een zojuist beschikbaar gekomen woning doorspelen aan iemand die zich al had gemeld. Als vervolgens kandidaat-kopers gaan ‘overbieden’, zouden alleen enkele insiders weten welke bedragen reëel zijn. Andere kopers moeten maar lukraak met hun aanbod komen. Dit hele proces dient volgens DENK in de openbaarheid te geschieden. De vragen hierover zijn nog niet beantwoord.