Holland Opera strijdt in de rechtbank voor subsidie

AMERSFOORT - Toen Holland Opera (HO), gespecialiseerd in muziekeducatie en moderne opera voor kinderen en jongeren, in augustus 2012 een subsidieaanvraag deed aan het Fonds Podiumkunsten (FPK) kreeg zij van de adviescommissie een positief advies. Toch kreeg het gezelschap geen subsidie van het fonds wegens budgettekort. Dat bewoog HO een rechtszaak aan te spannen tegen het FPK. Inmiddels heeft de Rechtbank Midden-Nederland een tussenuitspraak gedaan.

door Nicoline Lans

Om de oordeelsvorming inzichtelijker te maken, hanteert het FPK sinds 2012 een puntensysteem. Iedere aanvrager wordt op vastgestelde criteria beoordeeld. Hoe hoger het totaal aantal punten, hoe hoger de plek in de rangorde van subsidieaanvragers. HO valt in die rangorde net buiten de plekken die subsidie ontvangen. Het Amersfoortse gezelschap is het op veel punten niet eens met de onderliggende puntentoekenning en heeft de rangorde aan de rechter voorgelegd. ,,Sommige redeneringen vinden wij erg krom", legt oprichter, artistiek leider en coördinator educatieve projecten Niek Idelenburg uit. ,,Een aantal punten waarop beoordeeld wordt gaan over smaak, en daar kan je over discussiëren. Ook gaat het bijvoorbeeld over de spreiding van voorstellingen door het land. Een gezelschap dat maar vijf voorstellingen per jaar doet, maar die over heel Nederland spreidt, verdient volgens het FPK meer subsidie dan een gezelschap dat honderd voorstellingen doet binnen één provincie. Dat vinden wij onterecht."

De meervoudige bestuurskamer in de Rechtbank Midden-Nederland lijkt HO vooralsnog gelijk te geven. In een tussenuitspraak oordeelde de rechtbank onlangs dat het FPK zijn besluit op belangrijke punten moet aanvullen en beter moet motiveren. Daar krijgt het FPK acht weken de tijd voor. Daarna volgt definitieve uitspraak.

HO is voor twee zaken met betrekking tot het FPK naar de rechter gestapt. Ten eerste wat betreft de afwijzing van de subsidieaanvraag van het gezelschap zelf, ten tweede tegen de honorering van de subsidieaanvraag van drie andere muziek- en theaterinstellingen. ,,We hebben geen bezwaar gemaakt, omdat we die andere gezelschappen niet mogen", zegt Idelenburg. ,,We hopen zelfs van harte dat ze geld zullen ontvangen. Maar het gaat ons om het principe. Het geld moet eerlijk verdeeld worden en er moet een objectieve beoordeling plaatsvinden."

Idelenburg is benieuwd naar de handelingen van het FPK na de definitieve uitspraak. ,,Als de rechter beoordeelt dat er qua rangschikking iets niet klopt, moet het fonds daar natuurlijk iets mee doen. Ik denk dat het heel bijzonder is voor de hele subsidiecultuur in Amersfoort als de rechtbank in ons voordeel beslist."

HO ontvangt meerjarige subsidie van de gemeente Amersfoort en heeft in onder andere VSB fonds en FieslandCampina trouwe partners gevonden. Toch is het voortbestaan van het gezelschap onzeker zonder de steun van het FPK. ,,Dan wordt het best gevaarlijk, ja", vindt de artistiek leider. ,,De componisten, muzikanten en spelers moeten toch ergens van betaald worden. Laatst hebben we drie maanden voordat de repetities begonnen een orkest moeten afzeggen. Zo lopen zij dus ook inkomsten mis."

HO werkt samen met Scholen in de Kunst aan cultuureducatie met kwaliteit. ,,We richten ons, naast onze voorstellingen, met name op muziekonderwijs op scholen. Veel scholen doen niet of nauwelijks meer iets met cultuur. Daar is bijna geen geld meer voor. Hele basale dingen, zoals een muziekles, zijn verdwenen. Dat willen wij anders zien."

Van 22 mei tot en met 8 juni is een nieuw project van HO te zien. Een bewerking van Monteverdi's 'Orfeo'. ,,Dat wordt groots. Het moet gaan plaatsvinden in de parkeergarage van het Eemplein. Gaaf, een enge opera gespeeld door professionals, onder meer het Nieuw Bach Ensemble, master-conservatoriumstudenten en de geweldige gitarist Eric Vaarzon Morel."

Over de toekomst maakt Idelenburg zich zorgen. ,,Maar we willen geen zeurpieten zijn. Er moet bezuinigd worden, ook in de kunstsector. Maar cultuur is echt belangrijk voor iedereen, en jong geleerd blijft oud gedaan."