SolarSchool in Cambodja. De leerlingen krijgen hier computeronderwijs dankzij zonnepanelen op het dak.
Zonnepanelen op het dak van basisschool De Kubus.
'Het werkt als een olievlek in de stad'
De serie ‘Duurzaam in Amersfoort’ belicht een aantal in het oog springende initiatieven die hetzelfde doel hebben: De wereld een beetje groener maken. Deze week duurzaamheid op scholen. Zonnepanelen op het dak van de school: ,,Het werkt als een olievlek in de stad.”
door Anne Vernooij
In de zomer is het er dertig graden, en het ruikt als in een varkensstal. Het binnenklimaat op scholen is soms ver onder de maat. En kennis hierover heeft een school vaak niet in huis.,,Wat moet ik nou met het gebouw, zonder bouwtechnische achtergrond.” Dat hoort Sander Booman geregeld aan de telefoon. Hij is projectleider van Stichting Duurzame Scholen in Amersfoort, een kennisplatform zonder winstoogmerk. ,,Wij proberen scholen te ontzorgen”, zegt hij. ,,Wij zijn onafhankelijk, en werken vanuit de behoefte van een school.” Stichting Duurzame Scholen werkt samen met tweeëndertig partners met een duurzame inslag uit de bouwwereld. Een voorbeeld is een bedrijf dat vloeren legt die beter zijn voor het binnenmilieu.
,,Het bijzondere van de deelnemende bedrijven is dat ze bij het realiseren van de oplossingen willen samenwerken”, zegt oprichter Gerard Lokhorst. ,,Duurzaamheid is vooral een kwestie van samenwerken, zodat je een totaaloplossing kunt bieden. Maar duurzaamheid is ook een kwestie van goed nadenken, zodat gebouwen zo lang mogelijk meegaan.”
Klachten
Pas als ouders naar de directeur stappen met klachten onderneemt de school stappen, merkt Booman in de praktijk. Zij voeren vervolgens een uitgebreide inspectie uit om de oorzaken en gevolgen helder in kaart te brengen. ,,We plaatsen onder andere meters om de temperatuur en het CO2 gehalte te meten. Vervolgens stellen we een rapport op met daarin de investeringen die nodig zijn om het binnenklimaat te verbeteren.” Soms is de oplossing redelijk simpel, dan is bijvoorbeeld een installatie die zorgt voor de verse lucht gewoon niet goed afgesteld. Maar meestal is het een heel lang traject voordat uiteindelijk een beslissing is genomen.
App
Stichting Duurzame Scholen werkt landelijk en bestaat uit een jong team dat innovatief wil zijn en inspeelt op nieuwe behoeftes: ,,Wij zijn nu een app aan het maken voor een totaal onderhoudsplan.” Vanaf 2015 zijn scholen namelijk zelf verantwoordelijk voor hun buitenonderhoud. ,,Een school kan dan zien dat ze over bijvoorbeeld drie jaar de gevel moeten vervangen. Met deze app kunnen zij ook hun energieverbruik bijhouden.” De stichting wil leerlingen ook bewust maken van de manier waarop zij omgaan met het milieu, en biedt lespakketten aan over duurzaamheid. Soms belt een ouder hen ook gewoon op om beklag te doen: ,,Waarom moet mijn kind zelf een pen betalen maar komen er wel zonnepanelen op het dak van de school.”
Initiatiefrijk
Op basisschool De Kubus zullen ze zo’n klacht niet snel horen. Ook zij hebben zonnepanelen op het dak, en steunen daarmee ook nog eens kinderen in een ontwikkelingsland. Schooldirecteur Karin van den Hoven vertelt dat Stichting PicoSol, ook uit het Soesterkwartier, de school benaderde. Deze stichting ondersteunt kleinschalige zonnestroomprojecten in ontwikkelingslanden met kennis en financiën. Zij zochten een school in Amersfoort met een geschikt dak om zonnepanelen te plaatsen. ,,Ik was gelijk enthousiast, deze wijk is heel initiatiefrijk.” Bewoners in de wijk konden een paneel kopen voor vijfhonderd euro per stuk. ,,Het leuke van het project is dat het een samenwerking is geweest met de hele wijk, en dat is goed pr voor de school. Ik merk het aan het aantal aanmeldingen.” Inmiddels hebben ook andere scholen interesse getoond. ,,Het werkt als een olievlek in de stad.”
Zon@School
Henry de Gooijer van Stichting PicoSol vertelt over het hele project: ,,De zonnepanelen op het dak van De Kubus leveren stroom en bovendien houden we er een spaarpotje aan over om de zonnepanelen te onderhouden op een school in Cambodja. De Gooijer legt uit hoe zij het hebben aangepakt in de wijk: We hebben zesenveertig aandelen van vijfhonderd euro uitgeschreven voor de zonnepanelen, dat is een begroting van 23.000 euro. Deze aandelen hebben we verkocht aan bewoners uit de wijk. En van dat geld hebben we het hele systeem met zonnepanelen gekocht bij een commerciële partij. De school is hier de eigenaar van geworden en in drieëntwintig termijnen lossen ze het totale bedrag af, na vijftien jaar is het systeem helemaal afbetaald. De wijkbewoners die een aandeel hebben gekocht verdienen in vijftien jaar hun investering weer terug. Voor de financiën hebben we een coöperatie opgericht die we Zon@School hebben genoemd. Het is net als kopen op afbetaling, we wilden het zo simpel en transparant mogelijk houden.”
SolarSchools
De zon verbindt kinderen over de hele wereld met elkaar. Kinderen maken niet alleen gebruik van diezelfde zon, maar dankzij zonnestroom kunnen kinderen leren van elkaar, over grenzen van cultuur, land en zelfs taal heen. Stichting PicoSol heeft ervoor gezorgd dat een school in Cambodja ook zonnepanelen op het dak heeft gekregen die stroom leveren voor de computers op de school. Dat vergroot de kansen van deze arme kinderen op het platteland. Ook ontwikkelden zij een methode om de Nederlandse en Cambodjaanse leerlingen elkaar te laten vertellen over hun leven. Ze spreken niet dezelfde taal, maar via Facebook sturen de kinderen hun zelfgemaakte filmpjes en foto’s. De leerlingen van De Kubus hebben bijvoorbeeld een filmpje gemaakt toen zij patat met kip maakten bij een van hen thuis. ,,Het was lachen, gieren, brullen in de keuken.”
