Commentaar - BPA doet verplicht dansje

AMERSFOORT - De BPA heeft in Amersfoort geschiedenis geschreven door als eerste lokale partij de gemeenteraadsverkiezingen te winnen. De overwinning is klinkend, maar stukken en stukken kleiner dan Hans van Wegen en de zijnen vooraf hadden gehoopt. Gedroomd werd misschien wel van twaalf, dertien zetels, maar dat werden er 7, slechts één zetel meer dan zowel de VVD als de PvdA.

Als grootste partij mag de BPA nu het onderhandelingsbal leiden dat een nieuw college van b.en w. moet opleveren. Gebruikelijk is dat die partij dan ook in het college plaatsneemt, maar het is de vraag of de BPA dat ook zelf wel wil en of andere partijen dat wel willen.

De BPA kan met deze krappe overwinning waarschijnlijk geen eigen stempel drukken op het college. De afgelopen jaren riep de partij luid en duidelijk dat er een cultuuromslag moet plaatsvinden in het gemeentehuis. De macht van de ambtenarij moet worden gebroken en er moet weer echt naar de burger worden geluisterd, vindt de BPA. Om deze veranderingen teweeg te kunnen brengen is ongetwijfeld een grote, overduidelijke meerderheid nodig en die heeft de BPA niet, bij lange na niet. Een coalitie over rechts met VVD en CDA kan rekenen op 17 zetels. En dat is geen meerderheid. Met D66 erbij is er wel een meerderheid van 23, maar het is vooralsnog niet waarschijnlijk dat de Democraten tot zo'n coalitie zullen toetreden.

Omdat de marges klein zijn, zal de BPA tijdens de onderhandelingen flink wat water bij de wijn moeten doen. Van Wegen heeft al aangegeven dat hij daartoe niet bereid is. Tegen DeStadAmersfoort.nl zei hij donderdagochtend na het bekend worden van de uitslagen zelfs dat zijn partij alleen in het college plaatsneemt als minstens 80 procent van de BPA-uitgangspunten kunnen worden verwezenlijkt. Daarmee is de toon gezet. De andere partijen - waarvan de BPA de PvdA al meteen heeft uitgesloten - zijn zo al direct voor het blok gezet.

Aan de andere kant bestaat er bij de meeste overige politieke partijen een flink wantrouwen tegen de BPA en/of tegen BPA-voorman Van Wegen persoonlijk. De weerzin tegen de wijze waarop Van Wegen en zijn partij politiek bedrijven, is groot bij bijvoorbeeld PvdA, CDA, ChristenUnie en GroenLinks. Het is niet voor de waarschijnlijk dat deze partijen zullen toestaan dat de BPA een te groot stempel kan drukken op een nieuw college.

Je kunt je daarom afvragen of de onderhandelingen zo bij voorbaat niet gedoemd zijn te mislukken. Goed, niemand zal dat zeggen. De BPA zal het dansje dansen dat omwille van de positie verwacht wordt, om vervolgens de volgende dans gedecideerd aan zich voorbij te laten gaan. De partij zal namelijk niet in het college willen plaatsnemen, omdat er te weinig draagvlak is voor de 'broodnodige veranderingen' die de BPA in Amersfoort wil doorvoeren. Als de BPA toch flink wat water bij de wijn doet en in het college durft plaats te nemen, neemt de partij de bestuurlijke verantwoordelijkheid die je van een verkiezingswinnaar mag verwachten. Maar een BPA die als prijs voor deelname aan het college veel compromissen moet sluiten, wordt voor de eigen aanhangers een onherkenbare en fletse partij. De vraag is dan of zo'n college een lang leven is beschoren.

Na de BPA zal de VVD baldansleider worden en de coalitie die dan wordt gesmeed, zal weer oude en vertrouwde partijen bevatten met als mogelijke nieuwkomer D66. Voor de BPA betekent het dat de partij weer de geliefde rol in oppositie kan oppakken om zich zo voor te bereiden op een nog grotere sprong voorwaarts over vier jaar.

André van der Velde

John Spijkerman

redactie De Stad Amersfoort