Bertha Caplan-Scheyer heeft inmiddels haar eigen familie in Israël

6 mei 2009 om 00:00 Nieuws Bertha Caplan heeft haar plaats in het nieuwe vaderland gevonden en komt nog maar heel weinig naar Nederland. AMERSFOORT/ISRAEL - In een hoekje met veel groen in het oude gedeelte van de mooie stad Ra’anana bezocht ik Bertha Caplan-Scheyer, die in 1942 in Amersfoort werd geboren in een joods vluchtelingengezin. De Tweede Wereldoorlog was al in volle gang en de Duitsers heer en meester in Nederland. Het gezin dat gevlucht was voor het Nazigeweld in Duitsland moest opnieuw een veilig heenkomen zien te vinden, maar ze kenden nog niemand in Nederland die hen kon helpen. Op zekere dag bood de buurman aan om voor de baby een veilige haven te zijn. Wat konden Bertha’s ouders anders doen om het leven van hun kind te redden dan het aanbod te accepteren. De ouders vonden een veilige plek in Nijkerk op de Luxoolseweg en zo hebben zowel Bertha als haar ouders de oorlog overleefd. Na de oorlog woonde het gezin eerst aan de Arnhemseweg en later aan de Van Blankenheymstraat. Na de middelbare school deed Bertha een jaar de Schoeversopleiding in Utrecht en daarna ging ze voor een jaar naar Parijs om er een speciaal cultureel programma te volgen aan de Sorbonne. Ze behaalde er een certificaat waarmee ze verder zou kunnen studeren aan de Sorbonne. Maar dat was voor haar te kostbaar. Ze woonde eerst bij een zuster van haar vader die buiten Parijs woonde en later werd ze aupair. Vanuit Frankrijk kwam ze weer naar Nederland terug en nam een baan aan in Amsterdam. In 1965 vertrok Bertha helemaal in haar eentje naar Israël met de bedoeling om er een half jaar rond te kijken. Veel hulp werd haar daarbij niet geboden, maar ze zocht en vond haar eigen weg. Ze wilde levenservaring opdoen en die kreeg ze in ruime mate. Ze had geen flauw idee wat ze kon verwachten. Ze kwam terecht in Mayan Zwi, een kibboets in het noorden, in de buurt van Haifa. Daar werd ze opgevangen door een Hollandse familie. Het toeval wil nu dat haar dochter vlakbij Mayan Zwi is komen wonen in de stad Zichron Ja’akov, maar wel op een plek waar haar moeder nog door de velden banjerde. Iedereen om Bertha heen ging er vanuit dat ze zou blijven. In die tijd was men nog erg idealistisch, veel emigratie was er niet en er was veel werk te doen. Uiteindelijk verliet ze de kibboets, huurde een flat in Tel Aviv en vond er een baan. De enige relatie die ze daar had, was een ongetrouwde broer van haar vader die al langer in Tel Aviv woonde. Bij hem bracht ze af en toe het weekend door. Hoewel ze een goede opleiding als secretaresse gevolgd had, was het desondanks niet gemakkelijk werk te vinden, want als ze zich aanbood voor een baan waar Engels gevraagd werd, werd de voorkeur gegeven aan meisjes die kersvers uit Engeland kwamen en hetzelfde gold voor het Frans. Alleen als meerdere talen werden gevraagd, kwam Bertha voor werk in aanmerking. Na de zesdaagse oorlog van 1967 was er volop werk te vinden. Eind 1976 leerde Bertha haar man Arthur Caplan kennen met wie ze drie dochters kreeg. De voertaal in huize Caplan was eerst Engels, want haar man was afkomstig uit Engeland. Door de kinderen gingen ze als vanzelf over op het Iwriet, de taal van hun nieuwe vaderland. Toch miste ze in de beginjaren Nederland nog wel. In de Israëlische maatschappij voelde ze zich nog heel lang een buitenstaander met een andere mentaliteit. Maar langzamerhand, ook door haar werk, vormde ze haar eigen vriendenkring, waarvan de meesten hun oorsprong in het buitenland hadden. Sinds 15 jaar verdiept ze zich in alternatieve geneeswijze. Ze kwam in aanraking met Avi Grinberg, een Israëli, die technieken en therapievormen zoals yoga, Gestalt, biodynamische psychologie, bio-energetica, Rolfing en reflexologie heeft gecombineerd tot een eigen methode, de Grinberg Methode. Het is een therapievorm die mensen bewust maakt van de patronen die ze in hun leven hebben ontwikkeld en hen mogelijkheden aanreikt om deze te veranderen. De therapeut leert mensen om de zichzelf opgelegde beperkingen op te heffen. Hierin is vooral een groter lichaamsbewustzijn van belang. Het belangrijkste hulpmiddel hierbij is de voetanalyse. De kracht en de eenvoud van de methodiek trok de nog altijd zoekende Bertha aan. Momenteel werkt Avi Grinberg in Nederland. In 1989 schreef hij het boek ´Holistic Reflexology´ dat nog altijd gebruikt wordt door de vele opleidingen op het gebied van voetreflexologie. Later verschenen van zijn hand ´Foot Analysys´ in 1993 en ´Fear, pain and some other friends´ in 1994. Grinberg heeft in de afgelopen jaren honderden studenten opgeleid in de therapeutische methode die zijn naam draagt. Hij besteedt nog altijd veel tijd aan het ontwikkelen van studiemateriaal. Ook werkt hij nog met eigen cliënten. Bertha zelf leert ook nog steeds door. Ze is met een speciale leraar naar India gegaan om er de sfeer te proeven en naar Egypte om er iets mee te krijgen van de kennis van de oudheid. Ze is erg enthousiast over de methode EFT, Emotional Freedom Techniques. Deze techniek wordt toegepast om onder andere trauma’s, fobieën, lichamelijk klachten en verslavingen te behandelen. Het doel van de techniek is desensitisatie, de emotionele lading van herinneringen en lichamelijke pijnen te neutraliseren. Met deze methode kan ze mensen heel snel van pijn afhelpen. Nog dagelijks is ze als healer bezig en vindt daar veel bevrediging in. Ze heeft haar plaats in het nieuwe vaderland gevonden en komt nog maar heel weinig naar Nederland. Op bezoek bij oud-Amersfoorters