Ontwikkelaars omzeilen voorkeursrecht in Vathorst West

AMERSFOORT - Tegen de zin in van de gemeente hebben projectontwikkelaars verenigd in Vathorst Beheer, op 27 april 2006 zo'n 23 hectare grond gekocht in Vathorst West. De gemeente wilde de grond zelf kopen en daarvoor de Wet Voorkeursrecht Gemeenten (WVG) gebruiken. Een dag voordat het gemeentelijk voorkeursrecht van kracht zou worden, kochten de projectontwikkelaars de grond.

door John Spijkerman

Dat blijkt uit een vertrouwelijk onderzoek dat wethouder Hekman twee jaar geleden liet uitvoeren naar de grondverwerving in Vathorst West. Het onderzoek is openbaar geworden nadat de gemeenteraad dat had gevraagd.

De grondaankopen vonden plaats op een moment dat het nieuwe college van B en W net was aangetreden. Op 25 april 2006 nam het college het 'geheime besluit' de Wet Voorkeursrecht Gemeenten in te zetten voor gronden in Vathorst West. Vlak voordat het voorkeursrecht van kracht zou worden, vonden er in Vathorst West nogal wat grondtransacties plaats. Een kwart van de grond werd verkocht tegen een zeer hoge grondprijs. De grondaankopen door marktpartijen doorkruisten de strategie van de gemeente zoveel mogelijk grond in eigen bezit te krijgen. De gemeente stelt dat de grondverwerving in Vathorst West beter had gekund, als de wet voorkeursrecht eerder was gevestigd. Maar omdat er nog geen politieke duidelijkheid bestond over Vathorst West was dat niet mogelijk.

Met het oog op een toekomstige verstedelijking van Vathorst West wilde de gemeente de regie over de ontwikkeling van dit gebied zoveel mogelijk in eigen hand nemen. ,,Met de wet voorkeursrecht voorkom je prijsopdrijving en zit je zelf meer aan het stuur'', zegt wethouder Hekman. Uiteindelijk kochten de projectontwikkelaars binnen Vathorst Beheer de gronden voor 60 tot 70 euro per m2. Volgens Hekman meer dan het dubbele bedrag van wat in Vathorst is betaald. ,,Daarna viel er in Vathorst West niet veel meer te verwerven.'' Na de baggerdeal met Smink heeft de gemeente Amersfoort 27 hectare van de grond in Vathorst West in handen. Het Ontwikkelingsbedrijf Vathorst, waarin de gemeente voor 50 procent deelneemt, bezit 42 hectare. Vathorst Beheer heeft 23 hectare en particuliere eigenaren bezitten de overige tien hectare.

De gemeente heeft geprobeerd de projectontwikkelaars binnen Vathorst Beheer te laten afzien van aankoop van de gronden, maar zij wilden niet luisteren. Ze gaven aan bang te zijn dat andere marktpartijen de gronden zouden kopen, als zij het niet deden. Na het collegebesluit van dinsdag 25 april 2006 informeerde gemeentelijk ambtenaar A. Ashouwer het Ontwikkelingsbedrijf Vathorst dat de gemeente de wet voorkeursrecht wilde toepassen. Ook J. Schep die namens Vathorst Beheer grond aan het verwerven was in Vathorst West, werd door Ashouwer geïnformeerd. Ashouwer vroeg de partijen binnen Vathorst Beheer de verkoop uit te stellen omdat de Wet Voorkeursrecht van kracht zou worden. Zo zou kunnen worden voorkomen dat er een te hoge grondprijs betaald zou moeten worden. ,,Ons enige doel was de verkoop te voorkomen en niet om partijen te bevoordelen'', zegt Hekman.

De kwestie verstoorde de verhoudingen tussen gemeente en Vathorst Beheer. ,,Een vorm van irritatie was er wel'', beaamt Hekman. De gemeente ervaart de werkwijze van Vathorst Beheer en het OBV en de grondverwerving als 'teleurstellend'. In het rapport wordt gesproken over 'een deuk in het onderlinge vertrouwen'. De gemeente vermoedt bewust niet te zijn geïnformeerd over de condities van de grondverwerving door Vathorst Beheer. Daarentegen hebben Vathorst Beheer en het OBV hebben een andere mening over de grondtransacties in Vathorst West. Zij vinden dat er niets aan de hand is en stellen dat de grondverwerving door Vathorst Beheer ook voor de gemeente positief is. Het onderzoek van de gemeente naar de grondverwerving in Vathorst West zien Vathorst Beheer en het OBV juist als een verstoring van de relatie. Volgens Hekman is nu alles weer goed, ,,Inmiddels hebben we hebben weer een prima werkrelatie en kunnen we elkaar weer recht in de ogen kijken.''

Of de gemeente Amersfoort bij de verdere ontwikkeling van Vathorst West, net als voor Vathorst weer van een publiek-private samenwerking uitgaat is nog onduidelijk. ,,We gaan eerst met de globale planontwikkeling bezig en kijken dan wat daarvoor de beste vorm van samenwerking is'', aldus Hekman.