Willem G. van Maanen bij SLEE

9 januari 2008 om 00:00 Nieuws

AMERSFOORT - Bibliotheken Eemland, SLEE en Coos Verkade van Golfbreker Radio ontvangen Willem G. van Maanen. Auteur Willem G. van Maanen (1920) ontving de Constantijn Huygensprijs voor zijn hele oeuvre en werd in 2007 genomineerd voor de AKO-Literatuurprijs met zijn roman ‘Heb lief en zie niet om’.

door Ellen de Jong

Een begaafde acteur trouwt tijdens de Duitse bezetting met de joodse Sarah maar meldt zich ook aan bij de Kultuurkamer. De zoon van zijn buurvrouw wordt op straat doodgeschoten. Zij schrijft een monoloog, het tweede deel van de roman, waarin een joodse man na de oorlog op zoek gaat naar de plek waar hij ondergedoken heeft gezeten.

,,De titel is ironisch bedoeld”, zegt Van Maanen, want in het boek wordt er eigenlijk alleen maar omgekeken. De hoofdfiguur is een toneelspeler die graag toneel speelt, hij is niet in staat echt deel te nemen aan het leven. Het is ook iemand die geen eigen mening heeft, het is een man zonder principes, zonder overtuigingen. Ik geloof wel dat hij aardig is, maar hij kan niet kiezen. Hij laat zich leven.”

Van Maanen koos voor de monoloog een motto van Harry Mulisch’ toneelroman ‘Hoogste tijd’: ‘Men hoeft niet te weten wat men is om het te zijn’. ,,In mijn verbeelding is het een man zonder gezicht die pas gezicht krijgt als hij op toneel staat, daar speelt zijn leven zich af en niet in de werkelijkheid. Je moet zo samenvallen met de rol die je speelt dat je nauwelijks weet wie je zelf bent. Alles wat hij in dat gewone leven doet, doet hij niet goed. Het motto slaat dus op de toneelspeler: je hoeft niet te weten wat je bent om het te zijn.”

Voor Van Maanen is de Tweede Wereldoorlog een beslissende ervaring geweest. ,,Je zag wat mensen waard waren. In iedere stresssituatie zie je trouwens wat iemand waard is. In de oorlog zag je dat natuurlijk duidelijk. Velen vielen tegen, anderen van wie je het niet direct verwachtte, waren helden. En dan krijg je een totaal ander mensbeeld. Niet dat ze collaboreerden, maar ze deden niets. Dat betekende dat het gros van de mensen met een waxinelichtje in hun huisje ging zitten en de oorlog trachtte te overleven. Daar hebben ze misschien geen kwaad mee gedaan maar ook geen goed. Dat is mij als jongen toen bitter tegengevallen, daar heb ik echt een lel van gekregen en vanzelfsprekend heeft dat mijn schrijverschap beïnvloed.”

Van Maanen is van mening ,,dat je je als schrijver niet zichtbaar moet maken in je boeken, je moet van buitenaf toekijken anders zit je tussen de lezer en de tekst. En ik sla de lezer hoog aan, hij moet het toch maar lezen en als je tien lezers bij elkaar zet zou je tien boeken krijgen want ze lezen het allemaal op hun eigen manier, en dat mag ook.”

u zondag 13 januari, 15.30 uur. Bibliotheek, Zonnehof 12. Reserveren info@bibliotheekamersfoort.nl.

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie