‘Styx overtreft stoutste verwachtingen’

6 juni 2007 om 00:00 Nieuws

Alles is bijzonder. Het gebruik van de ruimte van de oude Veerensmederij bijvoorbeeld. Door de enorme lengte van het gebouw was regisseur en artistiek leider van het gezelschap Joke Hoolboom in staat om als het ware ‘werelden achter elkaar te plaatsen’. Zo kijken we over de rivier de Styx, die in de Griekse mythologie de bovenwereld van de onderwereld scheidt, door een fenomenale spiegelwand in het dodenrijk daarachter. Het publiek ziet dus ook nog enigszins zichzelf in het dodenrijk, maar kan er ook doorheen kijken en ziet daar schimmen die lijken te zweven. Prachtig effect door de bleke gezichten van de doden, de dansers, die nieuwsgierig proberen te volgen wat er voor de wand gebeurt.

Xynix Opera schittert in Verensmederij AMERSFOORT - Het is bijna vechten om een plaatsje, zo groot is de belangstelling voor het nieuwste muziekspektakel ‘Styx’ van Xynix Opera. De productie wordt gespeeld in de voormalige Verensmederij van de Nederlandse Spoorwegen. Voor de komende voorstellingen, nog tot en met zondag, zijn slechts enkele kaarten over. Die grote belangstelling dankt Xynix aan de goede reputatie die het gezelschap reeds lang geniet. ‘Styx’ overtreft de stoutste verwachtingen.

door Annelies Roozen

Voor Charon (een rol van Wiebe Pier Cnossen), de veerman, die de doden moet overzetten, heeft Douwe Hibma, verantwoordelijk voor het decor, een echte smidse gebouwd. Dit vuur verwijst naar een soort vagevuur tussen de werelden, aan Hephaistos, de smid van de Griekse goden, maar ook aan de oorspronkelijke bestemming van de ruimte: in de Veerensmederij waren langs de wanden vele smidses. De geur van het smidsvuur, maar ook de bijzondere stalen kapconstructie van dit industrieel monument, dragen onherroepelijk bij aan de wat mistige, mysterieuze sfeer.

Charon, die neergezet wordt als een soort volksjongen (“?slaaf is geen naam en koning is geen naam. Dit is de onderwereld, juf?”) brengt humor in het stuk, tegenover het anders misschien wat zware thema enerzijds en de immer serieuze Antigone (“?Maar ik ben de prinses van Thebe, de dochter van koning Oidipous?”), die niet over kan overvaren zonder vaargeld, anderzijds. Antigone wordt absoluut overtuigend neergezet door Leonie van Veen. De muziek van componist Chiel Meijering wordt zowel professioneel als speels vernieuwend gestalte gegeven door Orkest De Volharding, dat laat zien niet alleen een krachtige aanpak te beheersen, maar ook soms bijna fragiele begeleiding aan het koor van de doden te kunnen geven.

Met Styx bewijst Joke Hoolboom, bijgestaan door muzikaal leider Niek Idelenburg, te kunnen blijven boeien. In het bijzondere zit de herkenbare stijl. Elke productie is anders: Dido en Aeneas op locatie Fort Rijnauwen in 2005 en Orfeo op betonmortelcentrale Basal in 2006. Maar het is onmiskenbaar Xynix Opera.

Het is de bedoeling dat de Veerensmederij na een grondige verbouwing de thuisbasis wordt van Xynix. Daarmee krijgt Amersfoort een belangrijk kunstzinnig gezelschap van nationaal niveau binnen zijn grenzen.