Commentaar: Politieke soap in Amersfoort

Dat het niet van een leien dakje gaat in politiek Amersfoort, is een understatement. In rap tempo volgen crises elkaar op. Na de verkiezingen van maart 2010 was het eerst Amersfoorts grootste lokale partij, de Burger Partij Amersfoort, die in splinters uiteenviel. En BPA-wethouder Ben Stoelinga moest al na een half jaar het veld ruimen.

Negen maanden later was er het debacle rond het Eemhuis. Het kostte D66 wethouder Mirjam Barendregt de kop en zadelde de stad op met een overschrijding van meer dan tien miljoen euro. De voorlopig laatste aflevering in de soap die de Amersfoorts politiek is geworden, speelt zich af rond de westelijke rondweg. Omdat GroenLinks zich publiekelijk keerde tegen de tunneloplossing van het college van B en W, was voor de liberalen de maat vol. In zo’n coalitiepartner had Amersfoorts grootste coalitiepartij geen vertrouwen meer. Met het mogelijk niet doorgaan van de gewenste tunnelvariant verviel voor de liberalen een belangrijke reden voor collegedeelname.

Het college verklaarde zich vervolgens demissionair, wat formeel werd bekrachtigd door de gemeenteraad. Overigens is het opmerkelijk dat de VVD zich niet heeft teruggetrokken uit het college, maar alleen aangeeft geen vertrouwen meer te hebben in de GroenLinks-fractie. De huidige vijf wethouders, waaronder VVD-wethouder Hans Buijtelaar, blijven dus gewoon zitten tot aan de vorming van een nieuw college.

Informateur Geert Jansen gaat de mogelijkheden bekijken voor een nieuwe stabiele meerderheid of voor een minderheidscollege. Opvallend is dat ondanks de sterk bekoelde relaties met de VVD coalitiepartners CDA, GroenLinks, D66 en ChristenUnie gewoon hun vertrouwen blijven uitspreken in de liberalen. Zelfs het ‘lijmen’ van de coalitie wordt niet uitgesloten. Maar een geslaagde lijmpoging ondernemen lijkt haast een ‘mission impossible’.

Deelname van oppositiepartij PvdA aan het college lijkt hoogst twijfelachtig. Vijftien maanden voor de volgende gemeenteraadsverkiezingen zouden de sociaal democraten verantwoordelijkheid moeten gaan dragen voor een gemeentelijk beleid waartegen ze zich vaak hebben gekeerd. Een niet erg aantrekkelijk vooruitzicht. Misschien alleen gedoogpartner worden van een minderheidscollege CDA, ChristenUnie, D66 en GroenLinks? Maar wat heeft de PvdA bij een dergelijke rol te winnen?

Een samenwerking tussen PvdA en VVD is ook geen optie. In de gemeenteraad kan deze variant rekenen op slechts 13 zetels waar er toch minstens 20 nodig zijn. Dan toch maar een minderheidscollege en per onderwerp op zoek naar meerderheden? Het CDA is niet happig, maar als andere mogelijkheden zijn uitgesloten? Het kabinet Rutte heeft het op die manier twee jaar volgehouden. De informateur mag gaan puzzelen. Het zal wel even duren voordat alle puzzelstukjes op de juiste plaats vallen. Eén troost. Gelukkig kan er in maart 2014 weer worden gestemd voor een nieuwe gemeenteraad.

John Spijkerman