Meningen over participatie en inspraak

12 september 2012 om 00:00 Achtergrond

Het klinkt nogal vaag, dat nieuwe samenwerken. Wat moet ik mij daarbij voorstellen?

AMERSFOORT - Het stadsbestuur moet meer vertrouwen hebben in de bewoners van Amersfoort en hen een grotere verantwoordelijkheid geven. Inspraak en participatie zijn dringend aan vernieuwing toe. Om dat te bereiken is vorig jaar Burgerinitiatief Het Nieuwe Samenwerken opgericht. Komende vrijdag komen iets meer dan honderd Amersfoorters bij elkaar om concrete afspraken te maken hoe de stad en het stadhuis nauwer met elkaar kunnen samenwerken. Twee van de vijf initiatiefnemers, Gerard Chel en Theo Stubbé, legden wij een aantal vragen voor.

,,Een stad als Amersfoort bruist van de activiteiten en van de initiatieven. Honderden Amersfoorters zijn dagelijks vrijwillig actief voor de stad. Zij voelen zich erg betrokken bij hun stad. Het stadhuis - college, gemeenteraad en ambtenaren - zou daar veel meer mee moeten doen. Structuren bedenken waardoor je deze Amersfoorters ook kunt inzetten voor de hele stad. Er is een energie waar de politiek geen weet van heeft. We leven bovendien in een stad die bestaat uit vele tientallen netwerken. De politiek zou zich daar veel meer op moeten richten en daar actief aan mee moeten doen.’’

Om tafel met 160.000 Amersfoorters?

,,Je kunt beginnen om betrokken Amersfoorters, die nu al laten zien dat ze de stad een warm hart toedragen, uit te nodigen. Zoek ze op, betrek ze bij belangrijke zaken die spelen en vooral: maak ze medeverantwoordelijk. We moeten de traditionele tegenstellingen, het hullie-zullie verhaal, doorbreken. De stad dat zijn wij allemaal. Laat dat dan ook zien in de manier waarop de stad bestuurd wordt.’’

Maar komen de meeste mensen niet alleen op voor hun eigen belang, als er in hun achtertuin iets speelt?

,,Ja en nee en soms is dat ook niet erg. Mensen die al jarenlang in een wijk wonen, weten meer van die buurt dan iemand op het stadhuis die de wijk alleen van de plattegrond kent. Wijkbewoners hebben vaak heel frisse ideeën om problemen aan te pakken. Bovendien denken wij dat wanneer je bewoners een grotere verantwoordelijkheid geeft, ze ook verder kijken dan de eigen achtertuin. Je merkt ook dat mensen een zijn uitgekeken op bestaande participatie en inspraak, ze willen niet meer meepraten, maar meedoen en serieus genomen worden. Op gelijkwaardig niveau. Dat is een essentieel verschil.’’

Op het stadhuis zeggen ze: wij hebben de kennis, laat het maar aan ons over.

,,Natuurlijk zijn er zeer deskundige ambtenaren, Amersfoort staat wat dat betreft goed aangeschreven. Maar vergeet niet: heel veel kennis zit ook verstopt in de stad. Wij denken dat je de stadshal van de Flint helemaal vol krijgt met Amersfoorters die planoloog zijn of verkeersdeskundige, jurist, architect, ingenieur, accountant, boomdeskundige. Die kennis zit bovendien verspreid door de hele stad, over alle wijken. Gebruik die kennis.’’

De gemeenteraad is het hoogste orgaan, die neemt besluiten. Daar willen jullie vanaf?

,,Niet in juridische zin, uiteraard, de rol van de raad is belangrijk en ligt verankerd in wetten. Maar laten we wel wezen, de basis van onze huidige democratische spelregels werd in 1848 gelegd, toen de grondwet werd gewijzigd. We zijn nu ruim 150 jaar verder, wij hoeven niet uit te leggen dat onze samenleving er ietsje anders uit ziet, toch? Daarom is het helemaal niet zo revolutionair om nu enkele spelregels wat aan te passen. Wanneer de gemeenteraad bereid is op een andere manier naar de stad te luisteren, dan is de raad juist precies wat hij moet zijn: volksvertegenwoordiger.’’

Wat willen jullie veranderen?

,,Dat college, raad en ambtenaren een stapje terug doen en meer gaan samenwerken met of zelfs bepaalde zaken overlaten aan de stad zelf. Daar zijn nu al voorbeelden van, Waterwingebied, de Wagenwerkplaats, het wijkcentrum Klokhuis in Schuilenburg, maar dat is incidenteel. Daar moet je meer structuur aan geven. Dat kan betekenen dat college en raad een stukje verantwoordelijkheid overdragen aan ons, burgers, en dat de stad meer echte invloed krijgt. Amersfoort staat de komende jaren voor diverse ingrijpende beslissingen, juist voor de politiek is het van belang dat daarvoor een zo breed mogelijk draagvlak wordt gecreëerd.’’

Daar zijn verkiezingen toch voor?

,,Zo werkt het op lokaal niveau allang niet meer. Waarom zou je als burger slechts één keer per vier jaar je stem mogen laten gelden? De vraag is bovendien of verkiezingsprogramma’s en met name coalitieakkoorden zo gedetailleerd en dichtgetimmerd moeten zijn als nu soms gebeurt. En dat over heikele kwesties al vantevoren standpunten worden ingenomen voordat betrokken burgers er iets van mogen vinden. Dat leidt niet zelden tot gefrustreerde participatieprocessen en langlopende en dure rechtszaken. Laten we daar nu eens mee stoppen.’’

En dat gaan jullie aanstaande vrijdag bespreken, de zoveelste praatsessie?

,,We praten wel, maar vooral over oplossingen. Wij verwachten dat er aan het einde van de middag afspraken worden gemaakt over concrete vormen van dat nieuwe samenwerken. Tijdens de voorbereidingen voor de conferentie merkten we bij voorbeeld dat ook het college en de raad zoeken naar meer effectieve vormen van participatie en inspraak. De conferentie is een prima moment om daarvoor vernieuwende en concrete ideeën aan te dragen. Onze inzet is dat de komende twee jaar nieuwe vormen van participatie en inspraak worden uitgeprobeerd zodat die na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 in de praktijk kunnen worden gebracht.’’

Droom of werkelijkheid?

,,Werkelijkheid. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en de Nationale Ombudsman vinden niet voor niets dat ons initiatief past in het beeld dat zij schetsen van de veranderende relatie tussen de lokale overheid en de burger. Dat gaan wij straks hier in Amersfoort in de praktijk brengen. Wij merken dat de wil er is om te veranderen, nog niet bij iedereen helaas, maar dit proces is echt onomkeerbaar. Wie vasthoudt aan oude structuren bivakkeert straks in de achterhoede.’’

u De rondetafelconferentie vindt plaats op vrijdagmiddag 14 september van 12.45 tot 17.00 uur. Locatie: HU Amersfoort, de Nieuwe Poort 21. Meer informatie op www.hetnieuwesamenwerken.net

Ter voorbereiding op de conferentie werden door het Burgerinitiatief enkele fractievoorzitters naar hun mening over inspraak en participatie gevraagd. Eerder al had de SGLA een soortgelijke inventarisatie van knelpunten tussen bewoners en politiek gemaakt.

Fractievoorzitters

* De gemeente(raad) hoeft zich niet aan te passen, want zij gaat over het algemeen belang van de stad;

* Participatie is een verstoring van de democratie, want wij worden eens in de vier jaar gekozen om de kiezers te vertegenwoordigen. Tussendoor participeren maakt de stad stuurloos en leidt tot een bananenrepubliek;

* Burgers voelen zich alleen gehoord als zij hun zin krijgen;

* In participatieprocessen moeten ambtenaren veel meer informatie delen met de burgers;

* De samenleving is veel creatiever dan dat de overheid ooit kan zijn. Gebruik deze creativiteit dan ook;

* Uit de raad moet een ‘participatiecommissie’ worden gevormd die participatietrajecten volgt;

* Stap als raadslid veel sneller op de situatie af en luister ter plekke en uit eerste hand wat er speelt;

* De raad moet de hand in eigen boezem steken en constateren dat de raad de participatie soms frustreert;

* De Ronde is een poppenkast, want fracties nemen besluiten voordat De Ronde wordt gehouden.

Bewonersorganisaties

* Er is meestal alleen sprake van eenrichtingsverkeer en geen terugkoppeling. De raad vertelt wat ze kwijt wil maar verder hoor je niets;

* Als je zelf niet belt of contact zoekt hoor je niets;

* Onze ervaring met college, raad en ambtenaren is sterk wisselend. Soms vind je gehoor en soms zien ze je niet staan;

* De samenwerking met de raad is vaak een uitputtingsslag;

* Kennis van de burgers wordt niet gebruikt.

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie