Bronnen aanboren in mensen

2 mei 2012 om 00:00 Algemeen

De beweging is het initiatief van de priester Joseph Wresinski in 1957. Hij verzette zich tegen de diepe armoe die hij, opgegroeid in een opvangkamp voor daklozen, uit eigen ervaring al te goed kende. De eerste reflex is dan: zamel geld in, geef mensen eten en een onderdak. Respectabele diaconale activiteiten, die we ook kennen in Amersfoort.

AMERSFOORT - Een ontmoeting met Christine Béhain levert verrassingen op. Ja, ze is van Franse komaf. Het heeft wel iets vertederends als je je eigen taal hoort in onmiskenbare Franse klanken. Maar dat gevoel verdampte zodra tot mij doordrong over welke harde werkelijkheid zij sprak. Christine is een van de ongeveer vierhonderd ‘volontaires’ wereldwijd, van de beweging ATD Vierde Wereld, die tegen een bescheiden vergoeding hun werk doen. In de eerste jaren van haar verblijf in Nederland was ze lid van het dagelijkse bestuur van de Nederlandse tak. door Bart Verreijt

Maar Joseph Wresinski wist dat armoede een veel dieper probleem meebracht. De mens, die letterlijk aan de rand van de samenleving leeft, telt niet mee en krijgt steeds te horen voor niets te deugen. Armoede ontmenselijkt, ontneemt mensen alle zelfvertrouwen. Christine: ,,Het herstel van menselijke waardigheid is misschien wel het belangrijkste doel van onze beweging. ATD staat voor All Together in Dignity: samen staan voor de waardigheid van iedere mens. De beweging wil allereerst de méns blijven zien en hem ondersteunen in het aanboren van de creatieve bronnen die elke mens in zich heeft. Stapje voor stapje kom je er verder mee, langzaam maar zeker.’’

Wereldwijd zijn er duidelijke successen. De Verenigde Naties onder andere hebben de beweging erkend als een ngo, een niet-gouvernementele adviesorganisatie. Op initiatief van ATD Vierde Wereld is 17 oktober uitgeroepen als ‘Werelddag van verzet tegen extreme armoede’.

Wat doet ATD Vierde Wereld in Amersfoort? Een goed voorbeeld van de beweging is de schrijfworkshop. Deelnemers kunnen zich daarin schrijvend uitdrukken. Voor iemand die in armoede is opgegroeid is dat allesbehalve vanzelfsprekend. Door van je af te schrijven wat je belemmert, krijg je meer zelfvertrouwen. Je waardeert je eigen verhaal en je ziet dat je anderen meeneemt op eenzelfde weg. Christine: ,,Ik ben er zo trots op dat Grada, mede dankzij de schrijfworkshop, het nu aandurft om zelf een groepje te leiden, en Harry is nu zover dat hij mij assisteert bij de begeleiding van een themagroep. Zij beiden zijn er een voorbeeld van dat een schat in mensen verborgen ligt. Een schat die alleen maar ontdekt hoeft te worden. Voor zichzelf, maar ook voor de maatschappij. Dat is wat ATD Vierde Wereld beoogt.’’

Op weg naar huis hoorde ik op de radio weer over die partij, die zo graag mensen in een hoek zet, omdat ze vreemden zijn. Gelukkig, dacht ik, zijn er ook mensen die bescheiden, maar vasthoudend meer de mens blijven zien dan zijn problemen en die zich daar ten volle voor inzetten. Mensen als Christine.

Voor meer informatie over ATD Vierde Wereld: www.ATD-vierdewereld.nl en over Christine: ,,Een wandeling met Mevrouw Socratine’’ Elixer uitgeverij, 2010.