Gratis ID-kaart financiële strop

AMERSFOORT - Het tijdelijk gratis maken van de ID-kaart kost de gemeente Amersfoort meer dan 250.000 euro. Omdat het afgeven van een ID-kaart een wettelijke taak is, worden alle kosten die de gemeente heeft gemaakt bij het Rijk geclaimd. Het is nog onduidelijk of alle onkosten ook worden vergoed. Aan het gratis afgeven van ID-kaarten is op 22 september een eind gekomen.

De Hoge Raad bepaalde op 9 september 2011 dat gemeenten geen leges mochten heffen voor de Nederlandse identiteitskaart (NIK) voor inwoners van 14 jaar en ouder. Inmiddels heeft het ministerie de instructie afgegeven dat dit geldt voor iedereen die op het moment van aanvraag 13 jaar en 6 maanden of ouder is. Dat betekent dat Amersfoort per direct voor deze doelgroep geen kosten meer in rekening mocht brengen en dat burgers die een NIK hebben aangeschaft binnen zes weken bezwaar kunnen maken en dan recht hebben op teruggave van geld. Van 9 september tot 22 september 2011 zijn in totaal 874 ID kaarten gratis versterkt. Daarmee liep de gemeente in totaal ruim 22.000 euro aan leges mis.

Op 21 september heeft de regering een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ingediend waarin een wettelijke grondslag wordt gecreëerd voor de heffing van rechten (leges) voor de Nederlandse identiteitskaart. Dit betekent dat de burger met ingang van donderdag 22 september weer gevraagd wordt om leges te betalen.

De periode waarbinnen mensen leges kunnen terugkrijgen is veel langer en loopt van 7 oktober 2010 tot 9 september 2011. Als begindatum is gekozen voor 7 oktober 2010 omdat het Hof in Den Bosch toen voor het eerst uitspraak deed in deze zaak. Voorwaarde is dat mensen die in deze periode een ID-kaart hebben aangeschaft binnen zes weken een gegrond bezwaar hebben ingediend.

In Amersfoort zijn er in deze periode 5109 gegronde bezwaarschriften ingediend op in totaal bijna 7400 afgenomen Identititeitskaarten door mensen van 14 jaar en ouder. Een ID kaart kost € 43,85, er moet in totaal dus ruim 225.000 euro aan leges worden terugbetaald. Daarnaast moeten kosten worden gemaakt om dit administratief te regelen.

Bovendien zijn er 3136 bezwaren ingediend door personen van onder de 14 jaar, maar de groep die leges kan terugvragen is uitgebreid met personen die op het moment van aanvraag 13 jaar en zes maanden oud waren. De gemeente gaat ervan uit dat een deel van de 3136 bezwaren gegrond verklaard zal moeten worden. Op dit moment wordt handmatig nagegaan om hoeveel personen het exact gaat. De gemeente denkt dat daarmee een extra bedrag is gemoeid van maximaal van €29.000,-. Dat komt dan dus bovenop de genoemde €225.000,-.

Er zijn gemeenten die ervoor gekozen hebben om alle aanvragers hun geld 'ambtshalve' terug te geven, dus ook de mensen die geen bezwaar hebben ingediend. Als gemeenten daartoe besluiten zijn de daaraan verbonden kosten voor eigen rekening. Amersfoort kiest ervoor om dat niet te doen. Als de gemeente dat wel zou doen, zou dat circa € 100.000 extra kosten, exclusief uitvoeringskosten. Dit bedrag kan niet worden gedeclareerd bij het Rijk.