Kampportretten Bep Rietveld in Flehite

AMERSFOORT In de Tweede Wereldoorlog schetste Bep Rietveld vele portretten van vrouwen en kinderen die geïnterneerd waren in een Jappenkamp. Een deel van deze portretten is vanaf 16 augustus samengebracht in Museum Flehite. De opening voor genodigden is een dag eerder wanneer Nederland alle slachtoffers van de Japanse bezetting in Nederlands-Indië herdenkt.

‘Bep Rietveld, schilder-tekenaar in oorlogs- en vredestijd’ heet de expositie. Rietveld, dochter van de bekende meubelmaker en architect Gerrit Rietveld, verbleef in de Tweede Wereldoorlog in het Jappenkamp en tekende daar vele portretten van haar medegevangenen en hun kinderen. Een aantal van deze dierbare portretten is in Flehite bijeengebracht, samen met een selectie van ander werk dat Bep Rietveld gedurende haar bewogen leven heeft gemaakt.

TOOROP Al vroeg bleek dat de oudste dochter van Gerrit Rietveld talent had voor tekenen en schilderen en hoewel ze door haar vader niet gestimuleerd werd om een carrière als kunstenaar te ambiëren, weerhield haar dat niet. Ze nam les bij Charley Toorop en bleef haar hele leven schilderen. Bep Rietveld trouwde jong en kreeg haar eerste kind op haar negentiende. Het huwelijk hield niet lang stand en in 1937 vertrok Bep met haar zoontje Fons naar Nederlands-Indië om een nieuw leven te beginnen met jeugdvriend Dennis Coolwijk. Toen de oorlog uitbrak werd Bep met haar kinderen geïnterneerd in een Jappenkamp. In deze zware en onzekere periode maakte zij meer dan honderd portretten van medegevangenen en hun kinderen.

AANDENKEN De portretten waren soms het enige aandenken voor de moeders aan hun overleden kinderen of aan hun zonen die werden weggevoerd naar de mannenkampen en waarvan het onzeker was of ze die ooit nog terug zouden zien. Na de oorlog keerde Bep terug naar Nederland. Ook het tweede huwelijk had geen standgehouden en ze trouwde opnieuw, met Derk Eskes. In dit huwelijk werden drie dochters geboren. Voor Bep kwamen de kinderen op de eerste plaats en in deze periode was er voor schilderen niet veel tijd, maar soms lukte het toch. Ze werkte dan in de woonkamer, omgeven door de meubels van haar vader. Toen haar zes kinderen het huis uit waren heeft zij nog veel en in hoog tempo gewerkt tot aan haar dood op 9 maart 1999.

CATALOGUS Martine Eskes, één van de dochters van Bep, heeft zich de afgelopen jaren ingespannen om uit het oog verloren werken van haar moeder op te sporen en te fotograferen voor een digitaal overzicht. Via een oproep is de collectie met 100 werken uitgebreid naar 370. Van de vele kampportretten die Bep tekende, zijn er 32 boven water gekomen. Deze zijn in Flehite te zien. Bij de expositie verschijnt ook een catalogus, verkrijgbaar in het museum.

DOCUMENTAIRE De zoektocht van Martine Eskes naar de portretten werd vastgelegd door de NOS in de documentaire ‘De kampportretten van Bep Rietveld’. Op tv: zaterdag 15 augustus, 20.44 uur, NPO 2.

Bep Rietveld, schilder-tekenaar in oorlogs- en vredestijd is te zien van 16 augustus tot en met 24 januari 2021.