Ik ga door tot mijn laatste snik..

Auteur Manja Croiset uit Hoogland is invalide en al acht jaar aan bed gebonden. Ooit sprak zij de woorden: “Ik ga door tot mijn laatste snik”. Met de verschijning van haar nieuwe bundel, Brave women will create history, lijkt zij die uitspraak waar te maken. De bundel bevat zeer persoonlijke gedichten, gedachten en anekdotes en is onder meer te bestellen via https://bit.ly/3d1sK56.

Door: Hanneke Tinor-Centi

De bundel komt overigens terecht in de respectabele lijst van boeken die Croiset inmiddels op haar naam heeft staan en waarvan De Odyssee van mijn bestaan (2017) wellicht de bekendste is en dat amper een jaar na de verschijning worden opgenomen in de collectie van Yad Vashem. Het volledige oeuvre van Croiset staat overigens opgetekend in https://nl.wikipedia.org/wiki/Manja_Croiset

Traumatisch leven

Het leven van Croiset kenmerkt zich door vele trauma’s als gevolg van het feit dat zij de dochter is van Shoah-overlevenden. De trauma’s van haar ouders werden haar trauma’s. Haar Joodse moeder verloor in de oorlog haar gehele familie en haar vader zat in diverse kampen. Door haar getekende jeugd kwam ze reeds op jonge leeftijd in de psychiatrie terecht. Door angsten, ontwikkeld door een verzwegen Shoah, kwam Croiset in inrichtingen terecht. Waarover zij, terugkijkend zegt: "In de klinieken ben ik altijd slecht behandeld, zegt u maar mishandeld, van trauma verwerking was geen sprake.”

Croiset voelde zich nooit begrepen, dat is haar reeds op jonge leeftijd ontnomen. Toch heeft juist dát gevoel geleid tot haar vele boeken en de documentaire die over haar leven werd gemaakt. Die documentaire kent de treffende titel Achter onzichtbare tralies. Ontleend aan de titel van één van haar boeken. Over haar enorme oeuvre zegt zij zelf: “Schrijven is voor mij een ultieme vorm om het ziek zijn te hanteren, dan wel dragelijk te maken."

Veelzijdig

De veelzijdigheid van Croiset openbaart zich door het feit dat ze niet alleen auteur is van een grote hoeveelheid boeken, maar ook beeldend kunstenaar en, vanaf haar zesde jaar, op balletles ging bij Nel Roos, de latere Nel Roos-balletacademie. Ze danste voor Unicef in de Jaarbeurshallen in 1960, georganiseerd door Carel Briels.

Nog altijd activiste

Naast dit alles is Croiset nooit gestopt met het ventileren van haar mening. Op social media, in haar vele boeken, in artikelen en ingezonden brieven, geeft ze –soms ongezouten- haar mening over misstanden in de maatschappij en hetgeen in haar ogen als onrechtvaardigheid bestempeld kan worden (en het vaak ook is; noot van de redactie). Ze is nog altijd een fel voorvechtster van de rechten van de mens; elk mens.

Falende zorg – uitzichtloze situatie

Croiset is inmiddels volkomen afhankelijk van de zorg van anderen. Die moet ze echter veelal ontberen. Voor het gelauwerde zorgstelsel in Nederland heeft ze geen goed woord over. En terecht. Die heeft haar namelijk grotendeels in de steek gelaten. Zelfs de dood wordt haar niet gegund..

Croiset: “Diverse keren heb ik met artsen over euthanasie gesproken, gesanctioneerd op fysieke grondslag. Gezien mijn verleden, waren gesprekken met een psychiater vereist.” Daartoe is ze noch fysiek noch mentaal in staat. “Een beetje arts behoort te weten, dat het gecontra-indiceerd is, te wroeten in verwerkte trauma’s. Een stigma als getatoeëerde kampnummers”. Croiset heeft een onvervulbare wens: Een zaak voor Het Europees hof voor de Rechten van de Mens, misdaad tegen de menselijkheid.