Amersfoorts slechtvalkengezin krijgt eigen documentaire

AMERSFOORT Ze waren de laatste tijd regelmatig in het nieuws. Het slechtvalkenpaar dat de Onze Lieve Vrouwetoren middenin de Amersfoort uitkoos om er hun jongen groot te brengen. Laatst nog zorgde een jong dat uit het nest viel voor opschudding in de plaatselijke pers. Puttenaar Jonathan van Deelen maakt een film van de belevenissen van het slechtvalkengezin.

,,Weet je eigenlijk wat slechtvalk betekent?’’ Jonathan stelt de vraag terloops bij een bak koffie in het Amersfoortse Kadecafé waar we door de versoepeling van de coronamaatregelen net weer terecht kunnen. Ik weet het niet. ,,Slechts een valk’’, zegt Jonathan. Ik proef een licht triomfantelijke ondertoon in zijn stem. Hier is duidelijk een kenner aan het woord. ,,Slechts een valk’’, herhaalt hij: ,,Je kan eruit afleiden dat het vroeger dus een heel algemene verschijning was’’, licht Van Deelen toe. ,,Dat is nu niet meer zo, ondanks dat het ook nu geen zeldzame vogel is. Wél een bijzondere.’’

PROJECT De 31-jarige klusjesman uit Putten werd door een vriend getipt over het broedende slechtvalkenpaar, dat al een aantal jaar in de markante toren in het hartje van de stad jongen grootbrengt. ,,Ik ben toen maar eens gaan kijken.’’ Het bezoek inspireerde Van Deelen tot een ambitieus project. ,,Ik wil in een film de ontwikkeling van de jongen laten zien. van het ei tot het moment dat ze zelf prooien kunnen vangen.’’

Dit was een premiumverhaal, exclusief voor abonnees van De Stad Amersfoort dat u de afgelopen weken mogelijk gemist heeft. Lees meer van dit soort verhalen, steun uw lokale redactie en word ook lid: https://www.destadamersfoort.nl/abonnement/destadamersfoort-nl/bestellen

Ik wil mensen graag enthousiast maken voor de natuur

Het wordt het eerste grote filmproject van ‘Natuurman Jonathan’, zoals hij zichzelf ook noemt. Hij woont sinds een jaar of vier in Putten. ,,Natuur is mijn passie’’, zegt de Nijkerker van geboorte. ,,Ik wil mensen graag enthousiast maken voor de natuur. En niet door ze te overladen met informatie. Ik wil mensen  de schoonheid van de natuur laten beleven door het mooi in beeld te brengen.’’

(Artikel gaat verder onder de video).

FILM MET EEN VERHAAL Van Deelen filmde al in de Oostvaardersplassen, in de omgeving van zijn woonplaats Putten, in Harderbroek bij de Randmeren en -natuurlijk-  in de polder Arkemheen tussen Nijkerk en Putten. Maar dit moet de eerste film ‘met een verhaal’ worden. Van Deelen: ,,Ik wil het verhaal vertellen van de ontwikkeling van de slechtvalkenjongen. Vanaf het moment dat ze uit het ei kruipen tot het moment dat ze zelf hun prooi kunnen vangen. Maar ook om mensen te laten zien: ‘Kijk eens om je heen en zie het moois dat zich onder je ogen afspeelt’.’’

OMHOOG KIJKEN Van Deelen: ,,Als je waar dan ook in Nederland op je fiets stapt, kun je binnen tien minuten de natuur beleven. Mensen turen de hele dag op hun telefoon of beeldscherm. Ik wil ze omhoog of om zich heen laten kijken om ze kennis te laten maken met het moois dat de natuur te bieden heeft. Zelfs middenin een drukke stad!’’

Noodgedwongen koos Van Deelen niet voor een plekje in de toren om zijn beelden te maken. ,,Die was de afgelopen weken door de coronacrisis niet toegankelijk. Maar er staat een webcam die de gebeurtenissen in het nest filmt’’, licht hij toe. ,,Ik hou het nest zelf dus vanaf de grond in de gaten.’’ 

VARKENSMARKT Zijn favoriete standplaats is De Varkensmarkt, van waar hij een goed beeld heeft op de nestplek in de toren. ,,Met mijn zoomlens kan ik heel dichtbij komen. Ik kan het aan- en wegvliegen van de ouders heel goed zien.’’ Ook de jongen, die groot genoeg zijn geworden om hun omgeving te gaan verkennen, kreeg Van Deelen veel voor de lens. ,,Ze namen grote risico’s toen ze buiten het nest op randjes gingen zitten. Maar daar werden ze helemaal niet zenuwachtig van.’’

(Artikel gaat verder onder de afbeelding).

Natuurman Jonathan

Het liep ook niet altijd goed af. Soms werd een jong gegrepen door een windvlaag en kukelde het naar beneden. Tot nu toe liepen die avonturen goed af. Van Deelen: ,,Ik stond op een gegeven moment een patatje te bestellen toen ik ineens een jong voorbij zag hippen. Ik vroeg de patatbakker of hij even kon wachten en greep meteen mijn camera. Met behulp van de dierenambulance is het dier weer naar zijn nest gebracht. ,,Het beest was helemaal niet bang. Het liet zich rustig bekijken en vastpakken. Heel bijzonder!’’

Dit was een premiumverhaal, exclusief voor abonnees van De Stad Amersfoort dat u de afgelopen weken mogelijk gemist heeft. Lees meer van dit soort verhalen, steun uw lokale redactie en word ook lid: https://www.destadamersfoort.nl/abonnement/destadamersfoort-nl/bestellen

Ik vind een slechtvalk iets duisters hebben

LEUKE REACTIES Zijn filmpositie maakt ook veel reacties los bij voorbijgangers. ,,Mensen vragen me wat ik aan het doen ben. Dan laat ik ze wel door de lens naar de vogels kijken. De reacties zijn altijd erg leuk. Veel mensen weten van de broedende valken, maar veel mensen ook niet.’’

Jonathan zet zijn koffie weer op het schoteltje. Op zijn T-shirt staat in Gothic-letters het woord ‘slechtvalk’ gedrukt. ,,Ik vind een slechtvalk iets duisters hebben’’, zegt hij. ,,En dat in combinatie met de gotische architectuur van de toren. Eén van de valken op het hoofd van een waterspuwer maakt dat beeld voor mij helemaal compleet.’’

door Daan Bleuel

De slechtvalken broeden sinds 2013 in de Onze Lieve Vrouwentoren. Dat leverde niet elk jaar jongen op. Dit jaar brachten vader en moeder vier jongen groot. Dat is sinds 2016 steeds het geval geweest. De slechtvalk staat bekend als het snelste dier ter wereld. Bij hun specifieke jachttechnieken, waarbij ze zich boven hun prooi als een steen uit laten vallen, zijn snelheden gemeten van boven de 300 kilometer per uur. 

Via de site https://www.hetgroenehuisamersfoort.nl/slechtvalk is het nest te zien.

Via de site ‘Beleef de lente’ van de Vogelbescherming zijn ook slechtvalken (en andere vogels) te volgen.

Filmbeelden van Natuurman Jonathan zijn te zien op YouTube, Facebook en binnenkort ook op Instagram.