Afbeelding
Stichting Sovjet Ereveld

Foto Oezbeken in Kamp Amersfoort wellicht in landelijke tentoonstelling

16 januari 2020 om 20:30 Historie

AMERSFOORT Het enige fotootje van de 101 Oezbeken die in Kamp Amersfoort verbleven, behoort tot de 25 meest aansprekende foto's van de Tweede Wereldoorlog in de provincie Utrecht. Dat is woensdagavond 15 januari bekendgemaakt.

Een provinciale werkgroep had de foto geselecteerd uit alle Utrechtse foto's van de Tweede Wereldoorlog. Het publiek koos de plaat gisteravond vervolgens als één van de meest aansprekende. De foto dingt nu mee naar een plek bij de honderd meest aansprekende foto's van heel Nederland. Op 30 maart wordt die selectie bekendgemaakt. De 100 nationaal gekozen foto's gaan deel uitmaken van een tentoonstelling in de Tweede Kamer. De in Utrecht gekozen foto's gaan als expositie door de provincie reizen.

GEVANGENEN ALS PROPAGANDAMATERIAAL Op de gevoelige plaat vastgelegd zijn twee Sovjetsoldaten in Kamp Amersfoort. Ze zijn armzalig gekleed en ze kijken apatisch voor zich uit. Op dat moment weten ze niet dat ze in Amersfoort zullen sterven. De twee behoren tot een groep van 101 Sovjetsoldaten die om hun Aziatische uiterlijk als levend propagandamateriaal naar Nederland zijn gebracht. De bezetter presenteert hen als Untermenschen. De gedachte: wij Nederlanders kunnen maar beter de Duitsers steunen in hun strijd tegen de Sovjet-Unie.

VERKEERDE KIES De Sovjetsoldaten worden als beesten gezien en als beesten behandeld. Kamparts Van Nieuwenhuijsen, voor de oorlog een gerespecteerd chirurg en lid van de gemeenteraad, laat twee schedels uitkoken en op zijn bureau zetten als interessant studieobject. Ook trekt hij – zonder verdoving – expres de verkeerde kies, als een 'Rus' het lef heeft zich met kiespijn op zijn spreekuur te melden. Binnen een halfjaar zijn er 24 gestorven aan honger, ziekte en mishandeling. De resterende 77 Sovjetsoldaten worden op 9 april door de Duitsers gefusilleerd. 

ONBEKEND De 101 Sovjetsoldaten liggen als onbekenden begraven op het Sovjet Ereveld aan de Dodeweg. ,,Ondanks jarenlang onderzoek is hun identiteit altijd onbekend gebleven'', zegt Remco Reiding, directeur van de Stichting Sovjet Ereveld. ,,Er is vrijwel niets over hen bekend. Dit fotootje is vrijwel het enige tastbare bewijs van hun bestaan en dat maakt het zo schrijnend én belangrijk.''

De Tweede Wereldoorlog in honderd foto's is een project in het kader van 75 jaar vrijheid dat wordt uitgevoerd door het NIOD, in opdracht van Platform WO2, en is mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het vfonds.

Bart Belterman
Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie