Mariavespers Amer Consort tijdens jubileumconcert

AMERSFOORT Met de uitvoering van Claudio Monteverdi's meesterwerk Vespro della beata Virgine uit 1610 viert het kamerkoor Amer Consort het dertigjarig bestaan op zaterdag 25 mei om 20.15 uur in de St. Franciscus Xaveriuskerk. Voor dirigent Dirkjan Horringa is de realisatie van dit weinig uitgevoerde werk een absoluut hoogtepunt.

Peter Bruinsma

,,De Mariavespers, zoals het stuk meestal wordt genoemd, is een uitermate monumentaal en feestelijk werk. Het is ook een dure productie waarbij je instrumentalisten moet hebben die thuis zijn in de oude muziek en beschikken over instrumenten uit de tijd van Monteverdi. In het uitnemende Castella Consort hebben we de juiste mensen gevonden. Zij studeren oude muziek aan het Haags Conservatorium en met hen kunnen we de muziek van Monteverdi tot leven laten komen. Dan klinken ondermeer zinken en de triple harp uit Monteverdi's tijd", vertelt Dirkjan Horringa.

VERNIEUWENDE COMPONIST De Mariavespers is een verzameling muziekstukken voor zangstemmen en instrumenten gecomponeerd door Claudio Monteverdi en in 1610 uitgegeven in Venetië. Met dit werk solliciteerde Monteverdi naar de functie van kapelmeester van de Sint Pieter in Rome. Daar vond men het werk te progressief.

In Venetië wist men het stuk wel op waarde te schatten en besefte men dat een baanbrekende vernieuwende componist wel iets kon betekenen voor de aantrekkingskracht van koopmansstad Venetië.

De meeste muziekstukken zijn geschreven met het oog op het katholieke avondgebed. Hiernaast bevat de verzameling een compositie van het ordinarium van de rooms-katholieke mis dat door Monteverdi gebaseerd werd op het motet In ilo tempore van Nicolaas Gombert.

Opmerkelijk aan deze vespers is, dat Monteverdi naast vijf psalmen, een hymne en het Magnificat ook nog vier concerti sacri en een instrumentaal Sonata sopra Sancta Maria invoegde.
Monteverdi heeft de concerti sacri op een vooruitstrevende manier volgens de seconda prattica getoonzet. Daarmee staat het woord voorop en dan pas de muziek.

COMPOSITORISCHE TECHNIEKEN Monteverdi is een actuele vernieuwer en etaleert uitbundig allerlei compositorische technieken. In zijn muziekstijl is de muziek dienstbaar aan de tekst. Hij werd één van de grootste vernieuwers van de Westeuropese muziek en vergrootte het expressievemogen van de muziek als vertolkster van het zieleleven.

RITMISCH ACTIEF Voor Dirkjan Horringa is het juist de levendigheid van de Mariavespers die hem zo boeit. ,,Het is ritmisch actieve muziek. Daarom is de uitvoering ervan ook zo moeilijk. Het werk werd in die tijd door de wringende harmonieën en schurende dissonanten ook niet zo op waarde geschat. Nu - eeuwen later - wordt de Mariavespers wel gezien als één van de meesterwerken uit de muziekgeschiedenis.

Ik vergelijk het met de mozaïeken in de San Marco, de kathedraal waar het werk in premiere ging. Een klein stukje glas is niets. Maar al die kleine stukjes glas samen geven een mooie afbeelding. Zo is het ook met de noten van de Mariavespers. Alle noten samen in de wijze waarop Monteverdi het werk componeerde geven het de monumentale status en de overrompelende uitstraling die het vierhonderd jaar na de voltooiing nog steeds heeft."

JONGEREN BEREIKEN Voor Horringa lag de keus van de Mariavespers voor een jubileumconcert van zijn Amer Consort dus al snel vast. ,,Het koor is er vocaal ook aan toe. We zijn gegroeid in de achterliggende jaren en kunnen de Mariavespers technisch en vocaal aan."

Het Amer Consort wil met de uitvoering van de Mariavespers ook jongeren bereiken en heeft scholieren van het Corderius College met muziek als examenvak de kans gegeven deel te nemen aan de uitvoering. ,,Hun muziekdocent studeerde twee delen met hen in en in het concert maken die jongeren bij de uitvoering ervan deel uit van het koor", vult Horringa aan.

AMERSFOORTS JEUGDORKEST Na de jubileumuitvoering zoekt het Amer Consort de samenwerking op met het Amersfoorts Jeugdorkest. Samen met het Utrechtse koor Trajecti Voces waar Horringa ook voor staat, wordt de Mis in C van Beethoven op 23 en 24 november uitgevoerd.

Horringa is tevreden over de bezetting en de balans in zijn koor, maar een lage bas is altijd welkom geeft hij aan.