Caspar van Wittels ‘Gezicht op Amersfoort’ uit ca 1712 is nu te zien Kunsthal KAdE.
Caspar van Wittels ‘Gezicht op Amersfoort’ uit ca 1712 is nu te zien Kunsthal KAdE. Collectie Museum Flehite

Maestro van Wittel in Kunsthal Kade

9 februari 2019 om 08:20 Uit-cultuur/nieuws

AMERSFOORT Caspar van Wittel komt thuis. Bijna 350 jaar nadat hij zijn geluk zocht in Rome, is de Nederlandse schilder met ruim tachtig schilderijen, gouaches en tekeningen te zien in Kunsthal Kade in Amersfoort. Het is de eerste keer in al die eeuwen dat deze stadsgezichtenschilder met zo'n ruim overzicht in Nederland tentoongesteld wordt.

Rome, Venetië en Napels waren de voornaamste onderwerpen van Caspar Van Wittel (1653-1736). Hij legde de steden in groot detail vast. Nauwgezet, met Hollandse precisie, zoals hij het in Nederland had geleerd van zijn leermeester Matthias Withoos. Het realisme dat hij in Holland leerde, vertaalde hij naar een Italiaanse sfeer. En daarmee maakte hij school.

CANON Caspar van Wittel verliet in 1674 zijn geboorteplaats Amersfoort. Hij zou er niet meer terugkeren als schilder. Zijn oeuvre belandde in de patriciërshuizen van de Romeinse adel, van Spaanse edellieden en van Engelse lords. In Nederlandse collecties zitten een handvol tekeningen en slechts één gouache: een 'Gezicht op Amersfoort' dat sinds 2017 in bezit is van Museum Flehite. De zeer geringe vertegenwoordiging in Nederlandse collecties verklaart waarom Van Wittel geen echt bekende naam is in de canon van de Nederlandse Gouden Eeuw. Voor de tentoonstelling 'Maestro Van Wittel' in Kade zijn werken geleend uit vooraanstaande Italiaanse, Spaanse en Engelse collecties.

LEVENSECHT Caspar van Wittel schilderde het 'nieuwe Rome'. Het Piazza Navona en Piazza del Popolo waren nog maar net 'af'. In Venetië was de Santa Maria della Salute – de witte 'suikertaartkerk' – een paar decennia daarvoor voltooid. Van Wittel was daarmee een 'architectuurfotograaf' avant la lettre. Tot die tijd maakten schilders in Rome geïdealiseerde schilderijen met de Antieken en ruïnes van oude Romeinse gebouwen als onderwerp. Van Wittel legde de nieuwbouw met perspectivische precisie vast. De figuurtjes op straat vormen bij Van Wittel autonome genre-tafereeltjes. Levensecht, een inkijk in het Italiaanse straatleven in die tijd.

CONTRAST Het 'nieuwe Rome' van Van Wittel is inmiddels het 'oude Rome' voor de hedendaagse toerist. Sommige plekken zijn nagenoeg onveranderd gebleven, anderen zijn ingrijpend gewijzigd. Om het contrast – en de overeenkomst – tussen toen en nu te laten zien, heeft Kunsthal Kade aan de Rotterdamse fotograaf Hans Wilschut gevraagd de plekken van Van Wittel in Rome, Napels en Venetië te 'herfotograferen' vanuit zijn artistieke visie.

Caspar van Wittel had een scherp penseel. Hij speelde met het perspectief om alles optisch optimaal te laten kloppen. Hij legde gebouwen vast alsof hij er 'portretten' van maakte. Je blijft kijken op de gedetailleerde schilderijen en gouaches.

'Maestro Van Wittel, Hollandse meester van het Italiaanse stadsgezicht' is te zien tot en met 5 mei in Kunsthal Kade.

Willem Japp Van Essen
Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie