Een briefje als handvat: 'Noem het gerust een onschuldige afwijking'

AMERSFOORT Hans de Sain schrijft briefjes. Zodra een literair boek hem in vervoering heeft gebracht, legt hij een aanbevelingsbriefje zichtbaar tussen de pagina's. Als persoonlijke handreiking naar zijn leesgrage klandizie.

Marcel Koch

Het is vaste prik. Voor het slapen gaan neemt Hans de Sain, eigenaar van de Algemene Boekhandel, een boek ter hand en leest hij een stuk of wat pagina's, het liefst buiten op zijn terras aan huis. Geen gure oostenwind, zoals laatst, die hem tegenhoudt. Warme deken om het lijf gewikkeld, drupje binnen handbereik, sigaar tussen de lippen. Ja, dan voelt de letterfanaat zich zen.

STILTE ,,Noem het gerust een afwijking dat lezen in de buitenlucht, maar een onschuldige." De Sain koestert het moment als de stad zoetjesaan de slaap in de ogen krijgt gestrooid. ,,Onlangs kwam ik thuis van een bioscoopbezoek. Het was al laat, maar dan wil ik met alle geweld toch nog even buiten op het terras lezen, in alle stilte. Dat leest zo lekker.'' De Amersfoorter, jaarlijks goed voor 75 boeken, is opgegroeid met boeken. Lezen hoort bij hem als zand bij de woestijn. Zijn ouders waren werkzaam in het onderwijs. ,,Een boek lezen was bij ons thuis vanzelfsprekend. Op vakantie op Terschelling verslond ik de boeken van Arendsoog. Zwemmen, lezen, slapen: ik had een vast ritme."
Hij zegt het met een twinkeling in zijn ogen.

EERSTE BRIEFJE Maar hoe zit het nu met die briefjes? Welnu. De Sain (59) parkeert zijn leesbril met rode pootjes op zijn donkerblonde haardos en gaat er eens goed voor zitten. Hij vermoedt dat het twintig jaar geleden is geweest dat hij het met het eerste briefje op de proppen kwam. Over de titel bestaat geen twijfel: De Tuin van de Samoerai van de hand van Gail Tsukiyama. Een auteur die destijds bij niemand een lichtje deed branden. ,,Ik was gegrepen door het boek. Dit werk mocht niet onopgemerkt blijven, maar hoe er de aandacht op te vestigen? Ik kon moeilijk de hele dag bij het boek blijven staan en klanten er over aanspreken.'' En dus kwam hij met de vondst om een briefje zichtbaar tussen de pagina's te leggen met daarop zijn geliefkoosde aanwijzing: Prachtig!

Het foefje werkte. ,,Klanten werden getriggerd, grepen gretig naar het boek, lazen de achterflaptekst, gingen vragen stellen. Mijn opzet was geslaagd, het boek kreeg de aandacht die het verdiende.'' Bij het volgende boek, Scheepsberichten van Proulx, ging hij evenwel in de fout. Was de begeleidende tekst: kopen en lezen! ,,Dat was té dwingend.'' Het missertje werd snel hersteld, maar de briefjes gestoken in de warm aanbevolen titels zijn al die tijd gebleven. ,,Het zijn handvatten voor een keuze. Niets meer, niets minder. Maar we zijn er trots op.'' Niet alleen De Sain is afzender, zijn zeer belezen medewerkers hebben er ook lol in. En zo heeft ieder in de loop der jaren zijn achterban opgebouwd. ,,Voor veel klanten werkt zo'n briefje vertrouwd'', weet De Sain die een voorkeur heeft voor net verschenen Nederlandse literatuur. ,,Maar David houdt van grote Russische schrijvers uit de negentiende eeuw en Rian leest veel thrillers. Zo worden onze lezers in veel genres geprikkeld.''

Momenteel leest hij in 'Portret van een man' van Grøndahl. ,,Of het een briefje krijgt? Nou en of.'' Binnenkort aangeprezen als: Prachtig!