Amicitia 175 jaar, nog jong van hart

30 maart 2011 om 00:00 Achtergrond

Wie het gebouw binnenkomt en richting de grote barruimte loopt, valt in de hal ongetwijfeld het glas in lood raam aan het plafond op en de rechthoekige raampjes aan de zijkanten van de twee vleugels. ,,Dit is een voormalig belastingkantoor en dat waren de loketjes, die hebben we er met opzet in gehouden”, zegt voorzitter Bert Kronshorst. ,,Ook enkele imposante en loodzware kluisdeuren zijn behouden gebleven, maar dat vooral uit praktische overwegingen.” Hij gaat voor naar de barruimte en vervolgt met een aimabel lachje: ,,Ik heb hier zelfs ooit wel eens belasting betaald.”

AMERSFOORT - Amicitia werd opgericht in 1836 als buitensociëteit voor heren van stand. Hun pand lag ooit aan de rand van de stad midden in het groen, op een steenworp afstand van een gracht. De gracht is al lang geleden gedempt en heet tegenwoordig Stadsring. Amicitia, zoals elke Amersfoorter het pand kent, heeft meer dan 150 jaar als onderkomen van de herensociëteit gediend. Het oorspronkelijke gebouw lijkt er nog te staan, maar in feite is alleen de voorgevel overeind gebleven. Waar ooit een karakteristieke muziektent stond, is nu een koopgoot. De sociëteit verhuisde in 1995 naar het nieuwe onderkomen aan de Prins Hendriklaan en daar - maar niet alleen daar - vinden in de loop van dit jaar allerlei jubileumfestiviteiten plaats. door André van der Velde

Kronshorst is blij met het huidige onderkomen in het Bergkwartier. ,,We zitten hier naar volle tevredenheid. Het gebouw aan de Stadsring was vervallen, klein en konden we niet verhuren. Nu zitten we in een prachtig pand en zijn we veel ruimer behuisd. We hebben een keuken, een toneelzaal en ruimtes die we verhuren aan serviceclubs als de Rotary en de Lions.”

In de sfeervolle en ruimopgezette barruimte vallen meteen de vele foto´s en schilderijen op die het rijke verleden van Amicitia laten zien. Het geschilderde portret van een jeugdige koningin Beatrix en prins Claus, dat boven de schouw hangt, springt er nadrukkelijk uit. ,,Maar u weet zeker niet wie dat is”, vraagt Hein Bekking, al 35 jaar lid van Amicitia en bekend om zijn voorliefde wat te provoceren, wijzend naar een zwart-witfoto schuin tegenover de schouw. ,,Hendrik de zeevaarder, de broer van koning Willem II”, antwoordt hij zelf maar, na een iets te lange aarzeling van de ondervraagde. ,,De laan is naar hem vernoemd.”

Terwijl een paar tafels verderop enkele heren bridgen, vertellen Kronshorst en Bekking - inmiddels gezeten in comfortabele fauteuils - over de tradities van hun sociëteit en wat dit jaar op het programma staat. Kronshorst: ,,Wat Amicitia is? Een ontmoetingsplaats, in dit geval voor heren, die met elkaar van gedachte willen wisselen en interessante gesprekken met elkaar willen voeren.” Hij houdt even in en vervolgt: ,,We zijn een oude sociëteit, maar jong van hart. Wel traditioneel, maar niet ouderwets.”

Amicitia heeft zo´n vierhonderd leden die al dan niet in clubjes bijeenkomen om te schaken, te kegelen, te kaarten of te biljarten. Daarnaast vinden nog allerlei activiteiten plaats, zoals lezingen, wijn- en whiskyproeferijen, een dagje golfen enzovoort. Traditionele bijeenkomsten zijn er ook, zoals het jaarfeest en recentere evenementen als de haringparty en verschillende thema-diners.

Dat niet gebroken zal worden met de exclusiviteit voor heren, staat als een paal boven water. ,,As ik dat onderwerp op de agenda plaats, zal de Algemene Ledenvergadering vol zitten en ik geloof niet dat dat er doorkomt”, zegt Kronshorst diplomatiek. Bekking is uitgesprokener. ,,Helemaal niet aan beginnen. Als er dames aan de bar zouden zijn, geeft dat onrust. Dan is er een ander soort gesprekken. Bovendien zijn er verschillende feestgelegenheden waarbij de dames wel aanwezig mogen zijn, zoals het galafeest.”

Geconfronteerd met het woord ‘elitair’ wil Kronshorst meteen een misverstand wegnemen. ,,Dat woord is niet meer op ons van toepassing. Iedereen kan lid worden van Amicitia. Onze leden zijn winkeliers, ondernemers, ambtenaren, notarissen enzovoort. Ja, je moet wel voorgedragen worden, en dan volgt een kennismakingsgesprek. Het moet natuurlijk wel klikken. Maar op zich is de sociëteit heel toegankelijk.” Hij houdt even in. ,,De sfeer is een aantal jaren geleden ook sterk veranderd door de oprichting van de 40- Club. Daarbij gaat het om zo´n honderd leden en zij organiseren een heleboel dingen, van culinaire weekenden en zeilwedstrijden tot het galafeest.”

Bekking heeft overigens geen enkel probleem met het woord elitair. ,,Ik vind hier mensen uit mijn eigen omgeving. Ik was jarenlang raadslid van de VVD en vind het plezierig om mensen van mijn eigen kleur te ontmoeten en te spreken, Daar geneer ik me niks voor.”

Een traditie die overeind is gebleven en buiten kijf staat, is het ´jasje, dasje´. Bekking: ,,Dat is heel vanzelfsprekend.”

,,Dit is voor ons een uniek jaar, een bijzonder ijkpunt”, zegt Kronshorst over het 175 jarige bestaan van Amicitia. ,,Dat zullen we intern vieren, maar we willen ook iets doen voor de Amersfoortse bevolking: een Kunstcompetitie voor Amersfoortse kunstenaars rond het thema ‘vriendschap’. Op onze verjaardag, 26 november, zal de prijs worden uitgereikt. De winnaar ontvangt een bedrag van drieduizend euro.” De kunstwerken worden van 5 tot 27 november geëxposeerd in de Oude Mannenzaal.

Op de verjaardag van Amicitia zal ook een nieuw boek verschijnen over het verleden van de sociëteit. Dat boek zal net als het in 1995 verschenen ‘Amersfoortse Sociëteiten’ worden uitgegeven door Uitgeverij Bekking. ,,Er is nieuw archiefmateriaal uit Friesland en er zijn nieuwe feiten boven tafel gekomen. Een en ander geeft een ander inzicht in de verhouding tussen de gemeente en de sociëteit”, licht Bekking toe. Wat die feiten zijn, wil hij nog niet kwijt. ,,Lees het boek straks maar.”

Het jubileumjaar moest overigens nog eens extra luister worden bij gezet door het organiseren van de marathon. Dat liep echter op niets uit. ,,Het is niet gelukt om financiële redenen”, vertelt Kronshorst. ,,Heel jammer, want het draaiboek was klaar, organisatorisch was alles rond. Maar de kosten waren minstens een paar ton en de gemeente koos voor 2011 voor de Enecotour en niet voor de stadsmarathon.”

Enthousiast vervolgt Kronshorst zijn rondleiding door het gebouw. Het restaurant in de ene vleugel, de biljartruimte met vijf tafels in de andere. In de kelder is de keuken gehuisvest, bevindt zich een ruimte die wordt gehuurd door serviceclubs en liggen twee kegelbanen. Over traditie gesproken. Amicitia was tot voor kort maar liefst vier kegelteams rijk. In de smalle ruimte hangen de wanden vol foto’s van winnende teams die trots poseren voor de fotograaf. ,,Ze waren goed hoor, ze hebben heel veel prijzen binnengehaald”, zegt Kronshorst terwijl hij de foto’s met een weemoedig lachje bekijkt. ,,Amicitia is een echte vriendenclub.”